Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε δείπνησε στις Βρυξέλλες το βράδυ του Σαββάτου με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, συνοδευόμενος από τον Ιταλό ΥΠΟΙΚ Τζιοβάνι Τρία. «Η συνάντηση δεν οδήγησε σε λύση, αλλά φάνηκε η διάθεση για διάλογο» διεμήνυσαν οι δύο πλευρές, με τον Ιταλό πρωθυπουργό να «ελπίζει να αποφευχθεί η διαδικασία επιβολής κυρώσεων».

Όπερ και εγένετο. Στην υπουργική σύσκεψη που ακολούθησε τη συνάντηση Κόντε – Γιούνκερ η ιταλική κυβέρνηση έλαβε αποφάσεις για τον προϋπολογισμό εν αναμονή της πλήρους τεχνικής ανάλυσης του κόστους των κυριότερων μέτρων για τις δαπάνες, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να μειώσει τελικά τον στόχο της για το έλλειμμα για να αποφύγει την επιβολή μέτρων από την Κομισιόν.

Κυβερνητικές πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters ανέφεραν την Τρίτη ότι η πιθανότητα μείωσης του στόχου για το έλλειμμα του 2019 παραμένει στο τραπέζι, ενώ υπήρξε η ενημέρωση ότι ο συνασπισμός μπορεί να μειώσει τον στόχο του ελλείμματος του επόμενου έτους σε μόλις 2% του ΑΕΠ από το 2,4% που προβλέπεται σήμερα, προκειμένου να αποφευχθεί η πειθαρχική ενέργεια από τις Βρυξέλλες.

«Όσον αφορά τις συνεχιζόμενες συζητήσεις με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, συμφωνήσαμε να περιμένουμε την τεχνική ανάλυση των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων που έχουν τον σημαντικότερο κοινωνικό αντίκτυπο για να ποσοτικοποιήσουμε με ακρίβεια το κόστος» διεμήνυαν ανώτερα κυβερνητικά στελέχη.

Η θεωρία της κυβερνητικής συμμαχίας συνεχίζει να βασίζεται στην κεντρική ιδέα ότι σε μια φάση γενικότερης επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί μια πολιτική που θα τονώσει την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Εκεί ακριβώς «πατάει» το ιταλικό ΥΠΟΙΚ και δεν κάνει πίσω στα νούμερα των δαπανών του προϋπολογισμού.

Nτι Μάιο και Σαλβίνι, οι δύο αντιπρόεδροι της κυβέρνησης, είχαν εκδηλώσει επίσης μεταστροφή διάθεσης για διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. για τον προϋπολογισμό, ενώ σύμφωνα με την «Il Messaggero» η Λέγκα είναι ανοικτή στην αλλαγή του νόμου για τον προϋπολογισμό. Οι «πύρινες» δηλώσεις του Ματέο Σαλβίνι, επομένως, δεν είναι παρά μόνο για εσωτερική κατανάλωση με αποδέκτη το εκλογικό του ακροατήριο, που δεν είναι άλλο από τον πλούσιο Βορρά.

Στον Βορρά της χώρας, όπου βρίσκεται σημαντικό μέρος του ιταλικού πλούτου και όπου παράγεται ακόμη μεγαλύτερο τμήμα του ΑΕΠ, η ανησυχία είναι ιδιαίτερα έντονη. «Πολλοί επιχειρηματίες από το Βένετο, τη Λομβαρδία, το Πιεμόντε και την Εμίλια – Ρομάνια φοβούνται ότι οι θυσίες και οι κόποι τους κατά τη διάρκεια της μακράς οικονομικής κρίσης ήταν άσκοποι, ότι τα πάντα καταρρέουν πάλι τώρα μόνο επειδή οι κυβερνώντες λαϊκιστές προσδοκούν βραχυπρόθεσμα περισσότερη συναίνεση βάζοντάς τα με την Ε.Ε.» γράφει ο γερμανικός Τύπος.

Για θεαματική στροφή της Ιταλίας στις σχέσεις της με την Ε.Ε. κάνει λόγο η «Süddeutsche Zeitung» και σχολιάζει:

«Μέχρι πριν από λίγες μέρες οι δυο φωνακλάδες αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι και Λουίτζι Ντι Μάιο δήλωναν πως δεν θα υποχωρήσουν ούτε εκατοστό. Αυτή η καπριτσιόζα στάση τους όμως κόστισε δισεκατομμύρια στην Ιταλία. Ξένοι επενδυτές αποσύρθηκαν και ακόμα και οι μικροεπενδυτές σταμάτησαν να αγοράζουν ιταλικά ομόλογα.

Τώρα Σαλβίνι και Ντι Μάιο διαπραγματεύονται για πολλοστή φορά για το δημόσιο έλλειμμα. Όλη η προηγούμενη φασαρία ήταν για το τίποτα. Καλό θα ήταν την επόμενη φορά που θα ψηφίζουν οι Ιταλοί να θυμηθούν πόσο ερασιτεχνικά και επικίνδυνα συμπεριφέρθηκαν αυτοί οι κύριοι και ότι έπαιξαν με το μέλλον της χώρας».

 

Τα επόμενα βήματα

Εν αναμονή της τεχνικής ανάλυσης κόστους των δαπανών και με μια πρώτη υποχώρηση να έχει πραγματοποιηθεί από την πλευρά της Ρώμης, οι Ιταλοί αναμένουν το Eurogroup της Δευτέρας 3 Δεκεμβρίου. Εκεί που οι αντιπροσωπείες των κρατών – μελών της Ευρωζώνης ήταν έτοιμες να υιοθετήσουν την εισήγηση της Κομισιόν για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για την Ιταλία.

Μεταξύ των κυρώσεων είναι το πάγωμα των κοινοτικών πόρων και η υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, ανάλογο με αυτό στο οποίο βρίσκεται η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι οι Ιταλοί φαίνονται ακόμη ανυποχώρητοι στο ύψος των δαπανών για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, οι πιέσεις των αγορών στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ εντείνονται – και κατά συνέπεια συνολικά στη νομισματική ένωση.

Ένα δεκαήμερο μετά (13-14 Δεκεμβρίου) οι ηγέτες της Ε.Ε. θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες για μία σύνοδο κορυφής, στην οποία θα επιδιώξουν να λάβουν καθοριστικές αποφάσεις για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης. Έργο όμως το οποίο η Ιταλία, σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές καταστάσεις στα κράτη – μέλη (αποδυνάμωση Μέρκελ, εκλογές CDU, Brexit, άγριες διαδηλώσεις στη Γαλλία), καθυστερεί.

Στη σύνοδο αυτή δεν θα λείψουν τα πυρά κατά της Ρώμης, αλλά θα γίνουν κυρίως επισημάνσεις για το πόσο σημαντικό μέλος είναι η Ιταλία για την ευρωπαϊκή οικογένεια. Μένει να διαπιστωθεί ποια ακριβώς στάση θα κρατήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, καθώς το ιταλικό σύνταγμα του παρέχει τη δυνατότητα να ζητήσει αλλαγές στον προϋπολογισμό μετά την ψήφισή του.

Η γνώμη του δεν δεσμεύει την κυβέρνηση, αλλά σίγουρα θα τάραζε τα νερά. Ο Ιταλός Πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί τη σύγκρουση με την Ευρώπη.

 

Ελλάδα – Ιταλία – ομόλογα

Μπορεί Ελλάδα και Ιταλία να μην έχουν κοινά, όπως υποστήριξε ο Ιταλός ΥΠΟΙΚ στη συνάντησή του με τον Γιούνκερ, καθώς «τα νούμερα της Ιταλίας είναι σταθερά και δεν μπορεί να βιώσει μια κρίση όμοια με αυτήν της Ελλάδας», αλλά οι δύο χώρες είναι καταδικασμένες να περπατούν χέρι – χέρι στην αγορά ομολόγων.

Σταθεροποιητικά και με τάσεις περαιτέρω βελτίωσης κινούνται τα ελληνικά ομόλογα, στα βήματα των ιταλικών ομολόγων, των οποίων οι αποδόσεις διαμορφώνονται στα χαμηλότερα επίπεδα από τα τέλη Σεπτεμβρίου μετά και την αλλαγή στάσης της ιταλικής κυβέρνησης. Η «βουτιά» που σημείωσαν οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων, ενισχύοντας την επενδυτική διάθεση για τα περιουσιακά στοιχεία της ευρωπεριφέρειας, οδήγησε σε σημαντικό ράλι τα ελληνικά ομόλογα και στη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση των αποδόσεών τους από τον Σεπτέμβριο (κατά 3,64%).