Ο υπουργός Οικονομικών κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια κατά την προχθεσινή συνέντευξη που παραχώρησε να στείλει μηνύματα αισιοδοξίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να πείσει ότι, ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις, το οικονομικό επιτελείο θα παραμείνει σταθερό και αταλάντευτο στη συμφωνημένη εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής.

 

Ήταν τόσο έντονη η προσπάθεια του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ώστε έφτασε στο σημείο να… προαναγγείλει ακόμη και την παραμονή του στο υπουργείο Οικονομικών μέχρι τις εκλογές, βάζοντας έτσι τέλος στα όποια σενάρια φυγής του από το υπουργείο σε ενδεχόμενο ανασχηματισμού ή μετακίνησης σε άλλο υπουργείο, όπως αυτό των Εξωτερικών.

 

Για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων, για την πορεία των συζητήσεων με τους θεσμούς, για την προσέλκυση επενδύσεων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής χρονιάς, ακόμη και για την έναρξη των εργασιών στο Ελληνικό, ο Τσακαλώτος θέλησε να εμφανιστεί τόσο αισιόδοξος όσο και για την κατάκτηση του πρωταθλήματος στο ποδόσφαιρο από τον ΠΑΟΚ.

 

Το ερώτημα είναι πλέον αν αυτή η αισιοδοξία θα αρχίσει να αποτυπώνεται και στους οικονομικούς δείκτες. Προς το παρόν ένας εξ αυτών, το επιτοκιακό περιθώριο του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου, δεν δείχνει ότι υπάρχουν και άλλοι που να συμμερίζονται αυτή την αισιοδοξία, τουλάχιστον προς το παρόν.

 

Η οικονομία έχει φύγει από την πρώτη γραμμή της επικαιρότητας τις τελευταίες ημέρες λόγω των εξελίξεων σε πολιτικό επίπεδο, αλλά από σήμερα αναμένεται να επανέλθει αναγκαστικά στο προσκήνιο.

Μπορεί οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία να μην αποτελέσει το κυρίαρχο θέμα συζήτησης του πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, ωστόσο είναι δεδομένο ότι το θέμα «Ελλάδα» θα απασχολήσει τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών στη σημερινή συνεδρίαση του EuroWorking Group.

 

Το οικονομικό επιτελείο θα κληθεί να παρουσιάσει τα βήματα προόδου στα ανοικτά μέτωπα της μεταμνημονιακής περιόδου, καθώς στις 21 Ιανουαρίου – ημέρα πραγματοποίησης του πρώτου Eurogroup της φετινής χρονιάς – αναμένεται να φτάσουν στην Αθήνα οι εκπρόσωποι των θεσμών για τη δεύτερη μεταμνημονιακή αποστολή.

 

Με την άφιξη των θεσμών θα έρθουν στην επιφάνεια και όλα τα μεγάλα θέματα της περιόδου: από το νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας από τη ρευστοποίηση μέσω πλειστηριασμού και τη στρατηγική για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων μέχρι την αύξηση του κατώτατου μισθού, την (πιθανή) νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και την πορεία των αποκρατικοποιήσεων.

 

Το οικονομικό επιτελείο έχει δύσκολο έργο να φέρει εις πέρας το επόμενο διάστημα.

Από τη μία πρέπει να στέλνει συγκεκριμένα μηνύματα «ανακούφισης» προς το εσωτερικό ανανεώνοντας συνεχώς την επιχειρηματολογία υπέρ του ότι «κάτι ουσιαστικό αλλάζει στις ζωές των Ελλήνων μετά την έξοδο από τα μνημόνια» και από την άλλη να διαβεβαιώνει σε τακτική βάση τους δανειστές και τις αγορές στο εξωτερικό ότι φυλάσσονται οι Θερμοπύλες της σταθερότητας στην οικονομική πολιτική.

 

Και μπορεί οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να έχουν καλύτερη αντίληψη περί πολιτικής, αφενός διότι οι επικεφαλής τους είναι αιρετοί και αφετέρου διότι ο Μάιος των ευρωεκλογών είναι κοντά, όμως από την άλλη οι αγορές δεν έχουν αντίστοιχες ευαισθησίες, κάτι που είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού τόσο σε αρκετά πρόσφατα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου όσο και στο επιτόκιο του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου, το οποίο παραμένει καθηλωμένο στο 4,4%.

 

Πώς θα επιχειρήσει το οικονομικό επιτελείο να… ισορροπήσει ανάμεσα σε αυτά τα δύο αντικρουόμενα «πακέτα» μηνυμάτων; Η επιχειρηματολογία είναι έτοιμη και ξεδιπλώνεται ανά… ενότητα:

 

Στο κομμάτι των παροχών – που εύλογα απασχολεί και το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς, όσο και αν ξορκίζουν τις πρόωρες εκλογές, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αυτή τη στιγμή αν θα επικρατήσουν τέτοιες συνθήκες ώστε να οδηγηθούμε σε πρόωρη διάλυση της Βουλής – το οικονομικό επιτελείο θα εξακολουθήσει να… δίνει, αλλά ταυτόχρονα να τεκμηριώνει τις παροχές με τεχνοκρατικά κριτήρια.

Μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα δοθούν στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για τον Δεκέμβριο, ενώ μέχρι το τέλος του μήνα θα αποκαλυφθούν και τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης του δωδεκαμήνου.

 

Στο οικονομικό επιτελείο ευελπιστούν ότι τα νούμερα θα είναι καλύτερα όχι μόνο από το 3,5% του ΑΕΠ που επιβάλλει η συμφωνία με τους δανειστές, αλλά και από την τελική πρόβλεψη του προϋπολογισμού για το 2018.

 

Αν αυτό επιβεβαιωθεί, αυτομάτως θα «ξεπλυθούν» στα μάτια των δανειστών οι πρόσφατες αποφάσεις για την αύξηση του προϋπολογισμού του έκτακτου μερίσματος στα 770 εκατ. ευρώ (ή και παραπάνω, καθώς η πλατφόρμα θα ανοίξει και πάλι την επόμενη εβδομάδα) για τη διανομή συμπληρωματικού επιδόματος θέρμανσης κ.λπ.

Το μεγαλύτερο μέρισμα για το 2018 ενισχύει την επιχειρηματολογία και για την εντός προβλέψεων εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2019, ο οποίος έχει επίσης επιβαρυνθεί με το κόστος της διατήρησης των συντελεστών του ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου.

 

Όσον αφορά το από εδώ και πέρα, η κυβέρνηση θα υπερπροβάλει τη διαδικασία ψήφισης του νόμου για το επίδομα στέγασης, αλλά θα φροντίσει ταυτόχρονα να μην ξεφύγει ο προϋπολογισμός του από το συμφωνηθέν ποσό των 400 εκατ. ευρώ, ενώ θα αναγάγει σε «παντιέρα» τη διαδικασία αύξησης του κατώτατου μισθού.

 

Ο κατώτατος μισθός δεν είναι «παροχή», άσχετα με το αν οδηγεί σε αύξηση αποδοχών για τουλάχιστον 650.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Μάλιστα, δημοσιονομικά μπορεί να έχει και θετικό αποτέλεσμα, καθώς:

● Οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού φέρνουν περισσότερα έσοδα, κυρίως από τις ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου.

● Εκτός από τις αυξήσεις εισφορών για τους μισθωτούς, γίνονται αυξήσεις και στις εισφορές που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι πληρώνουν το ελάχιστο επιτρεπόμενο ποσό των 168 ευρώ (σ.σ.: είναι πάνω από ένα εκατομμύριο συνολικά).

Μάλιστα αυτά τα επιπλέον έσοδα εκτιμάται ότι είναι περισσότερα από την επιπλέον δαπάνη για την αύξηση διαφόρων επιδομάτων που επίσης συνδέονται με τον κατώτατο μισθό, όπως είναι τα επιδόματα ανεργίας, μητρότητας κ.λπ.

 

Στο κομμάτι της προστασίας της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό η κυβέρνηση έχει ήδη κλείσει το μάτι στους οφειλέτες δίνοντάς τους δίμηνο περιθώριο να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον Νόμο Κατσέλη και με αυτόν τον τρόπο να κερδίσουν χρόνο.

Από την άλλη, σκοπεύει να καταλήξει σε έναν συμβιβασμό με τους δανειστές για το νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας με συγκεκριμένα (αυστηρότερα) εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Η επιχειρηματολογία εντός των τειχών θα κινηθεί στη λογική ότι θα εξακολουθήσει να προστατεύεται η λαϊκή κατοικία, όχι όμως και οι στρατηγικοί κακοπληρωτές (σ.σ.: σχεδιάζεται επίσης να δημιουργηθεί και μια ηλεκτρονική πλατφόρμα τύπου εξωδικαστικού συμβιβασμού για την αυτόματη υποβολή αιτήσεων ρύθμισης των στεγαστικών δανείων).

Στο εξωτερικό το νέο πλαίσιο θα προβληθεί ως περαιτέρω «σφίξιμο» των λουριών, το οποίο θα οδηγήσει σε μείωση του όγκου των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων που θα παραμένουν «προστατευμένα» από τον Νόμο Κατσέλη (σ.σ.: σήμερα αυτό το ποσό διαμορφώνεται περίπου στα 12 δισ. ευρώ).

 

Στο κομμάτι της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία ή προς τα ασφαλιστικά ταμεία (όπου στο τραπέζι του διαλόγου με τους δανειστές θα πέσουν διάφορα θέματα, όπως είναι η βελτίωση της πάγιας ρύθμισης των 12 δόσεων ή ακόμη και η διεύρυνση του εξωδικαστικού συμβιβασμού των 120 δόσεων) η κυβέρνηση ρίχνει πολύ μεγάλο βάρος.

Είναι – για τα 4,2 εκατομμύρια των οφειλετών της εφορίας – «παροχή» μεγαλύτερης αξίας ακόμη και από ένα επίδομα, καθώς δίνει μια ευκαιρία να τακτοποιηθούν οι αμαρτίες του παρελθόντος και να κλείσουν οι πληγές που άνοιξε η οικονομική κρίση.

 

Από την άλλη, προς τα… έξω, η κυβέρνηση θα επικαλεστεί το επιχείρημα ότι η ρύθμιση θα φέρει έσοδα στα ταμεία, κάτι που συνέβη άλλωστε και το πρώτο εξάμηνο του 2015.

Μπορεί η περίοδος να ήταν εξαιρετικά ταραχώδης, ωστόσο και η γενικευμένη ρύθμιση των 100 δόσεων και η έκτακτη ρύθμιση που προηγήθηκε απέδωσαν εισπρακτικά, ενώ εξαιρετική ήταν και η δημοσιονομική απόδοση της διαδικασίας οικειοθελούς αποκάλυψης των εισοδημάτων.

 

Οι αγορές ενδιαφέρονται περισσότερο σε αυτή τη φάση για το πόσο αποφασισμένη είναι η κυβέρνηση να επιλύσει το θέμα των «κόκκινων» δανείων, όπως επίσης και να φέρει επενδύσεις στη χώρα. Ενδιαφέρονται επίσης για τη δυνατότητα που έχει η Ελλάδα να βγει με αξιώσεις και να δανειστεί τα απαιτούμενα ποσά μέσα από την έκδοση νέων ομολόγων.

Ερωτήθηκε ο υπουργός Οικονομικών και για τα τρία θέματα στη συνέντευξη που παραχώρησε στον News 24/7. Εμφανίστηκε αισιόδοξος, αλλά δεν έγινε συγκεκριμένος. Ούτε τον χρόνο εξόδου στις αγορές αποκάλυψε (δεν θα μπορούσε άλλωστε) ούτε ιδιαίτερα αναλυτικός έγινε για το σχέδιο απομείωσης των «κόκκινων» δανείων.

 

Όσον αφορά το θέμα των επενδύσεων, υποστήριξε ότι πλέον οι επενδυτές έχουν τον καθαρό διάδρομο που επιζητούν, καθώς γνωρίζουν ότι η Ελλάδα μπορεί να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες για τα επόμενα δύο χρόνια και ότι έχει βγει πλέον από τα μνημόνια.

 

Αρκούν αυτά; Προς το παρόν οι αγορές δείχνουν ότι ψάχνουν κάτι περισσότερο καθώς το επιτόκιο στα ελληνικά δεκαετή ομόλογα δεν πέφτει. Ίσως η υλοποίηση του σχεδίου που έχει καταστρώσει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για την άντληση 7 δισ. ευρώ από τις αγορές μέσα στο 2019 να τονώσει και την εμπιστοσύνη.

Ενδεχομένως βέβαια το πρόβλημα των αγορών να είναι ξεκάθαρα οι εξελίξεις στο πολιτικό επίπεδο και η αβεβαιότητα όσον αφορά τον χρόνο των εκλογών και το αποτέλεσμα της κάλπης. Ο χρόνος θα δείξει…