Μια κριτική του προβλήματος η σχέση του με την οικονομική κρίση και προτεινόμενες λύσεις από έναν επιστήμονα που ξέρει.

Ιεράπετρα 2 Φεβρουαρίου 2010 ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ , Η ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Στις μέρες μας η χώρα για μια ακόμη φορά δοκιμάζεται από μια ακόμη εξέγερση των αγροτών με συνέπειες τόσο για την οικονομία όσο και για την διεθνή εικόνα της. Βέβαια, οι συνέπειες στην οικονομία δεν οφείλονται μόνο από τις αγροτικές κινητοποιήσεις αλλά και από την απαράδεκτη κατάσταση που θέλει το αγροτικό εισόδημα να συρρικνώνεται διαρκώς. Το πρόβλημα ταιριάζει απόλυτα με τον γρύφο του “η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα”. Το εισόδημα της συντριπτικής πλειοψηφίας των πόλεων της χώρας εξαρτάται από δύο δραστηριότητες την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό. Ο τουρισμός φθίνει ως συνέπεια της διεθνούς οικονομικής κρίσης και αυτός είναι ο λόγος που όσοι γνωρίζαμε θεωρούσαμε επισφαλή την μονομερή ανάπτυξη αυτού του κλάδου. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια τα συνθήματα “Είμαστε χώρα τουριστική”και “Θα γίνουμε χώρα παροχής υπηρεσιών” μας δημιουργούσαν αγανάχτηση ως επιστήμονες γεωπόνους καθώς γνωρίζαμε ότι το τουριστικό εισόδημα είναι επισφαλές με την πρώτη οικονομική κρίση, ενώ η γεωργία που παράγει τρόφιμα (βασική ανθρώπινη ανάγκη) έχαιρε αδιαφορίας και μαρασμού. Σημειωτέον ότι όλες οι χώρες που μετέχουν στην ομάδα των “G8” ποτέ δεν παραμέλησαν αυτόν τον κλάδο αλλά αντθέτως τον στήριξαν και τον ανέπτυξαν με τέτοιο τρόπο ώστε να η γεωργία και το εμπόριο προϊόντων των χωρών του τρίτου κόσμου να εξαρτάται από αυτούς. Σε αυτές τις λάθος πολιτικές επιλογές τα τελευταία δώδεκα προσετέθη και ένα μεγαλύτερο: η προσχώρηση της Ε.Ε. (και επακολούθως της χώρας μας) στην Παγκόσμια συνθήκη για την Εμπορία των Αγροτικών Προϊόντων, γνωστή ως GATT. Το αρχικό σκεπτικό για την θέσπιση της εν λόγω Συνθήκης ήτανε να δοθεί μια ευκειρία στις χώρες του τρίτου κλοσμου προκειμένου να παράγουν προϊόντα αντγωνιστικά για τις αγορές των ανεπτυγμένων χωρών με στόχο την εξάλειψη της φτώχιας. Μάλιστα προέβλεπε την μείωση των αγροτικών επιδοτήσεων σε ΕΕ και ΗΠΑ προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Όλοι τότε το ενέκριναν αν και οι ΗΠΑ ουδέποτε εφάρμοσαν το μέτρο της μείωσης των επιδοτήσεων όπως έπραξε η ΕΕ. Τα αποτελέσματα αυτής της Συνθήκης βέβαια υπήρξαν καταστροφικά. Οι ευρωπαίοι αγρότες έχασαν εισόδημα καθώς ο διεθνής εμπορικός μηχανισμός έριξε τις τιμές παραγωγού με το πρόσχημα τις χαμηλότερες τιμές προϊόντων του τρίτου κόσμου. Η επιβίωση του ευρωπαίου αγρότη ο οποίος καλείται να πληρώσει μεροκάματο 25 € κατέστη αδύνατη καθώς η διαφορά από το μεροκάματο των 2 € των τριτοκοσμικών χαόδης. Παράλληλα οι εμπορικοί οίκοι διακίνησης που σημειωτέον εξυπηρετούν οικονομίες ανεπτυγμένων χωρών (κυρίως των G8), δεν απέδωσαν χρήματα στις τριτοκοσμικές κοινωνίες, παρά λειτούργησαν σε παγκόσμιο επίπεδο εκβιαστικά εξισώνοντας προς τα κάτω τις τιμές παραγωγού σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συνέπεια αυτού ήταν και είναι ο τρίτος κόσμος να παραμείνει φτωχός και υποσιτισμένος και ταυτοχρόνως ο ευρωπαίος αγρότης να γίνει πτωχότερος ενώ οι τιμές για τον καταναλωτή εργαζόμενο παραμένουν υψηλές. Έτσι η Ελλάδα, μια χώρα που κυρίως στηριζότανε στο αγροτικό εισόδημα και την μεταποιητική βιομηχανία, να μην έχει επαρκές εισόδημα για να κινήσει την αγορά της και την αποπλρωμή των δανείων που ο λαός (αγρότες, αγρεργάτες, εργάτες και υπάλληλοι) πήραν από τις τράπεζες. Αυτή είναι η πραγματική αιτία της όλης κρίσης που διάγουμε. Όταν η χώρα μας μπήκε στην τότε ΕΟΚ το σκεπτικό ήτανε η πρόσβαση σε μια κλειστή αγορά για τα αγροτικά μας προϊόντα. Εφ’ όσον η GATT ανέτρεψε αυτή την κατάσταση ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι θα είχαμε πρόβλημα. Φτάσαμε δε στο σημείο να εισαγάγουμε τρόφιμα από το εξωτερικό για να καλύπτουμε τις ανάγκες μας, χωρίς αυτό το κόστος να καλύπτεται από άλους οικονομικούς τομείς όπως η βιομηχανία και η “παροχή υπηρεσιών” που οι ηγεσίες μας ευαγγελίζονταν. Επειδή η διαπίστωση των προβλημάτων δεν έχει καμία αξία παρά μόνο όταν χρησιμοποιείται για την διαμορφωση και εξέυρεση λύσεων δεν θα πλατειάσω στην περαιτέρω ανάλυσή της, αν και πολλά θα μπορούσαν ακόμη να γραφούν. Οι λύσεις λοιπόν που προτείνω για την έξοδο της γεωργίας από την κρίση και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα είναι: 1.Την έναρξη καμπάνιας για την έξοδο της ΕΕ από την GATT η οποία πρέπει να στηριχθεί με στοιχεία και επιχηρήματα. Παράλληλη επαφή αγροτοσυνδικαλιστών με συναδέλφους τους από χώρες μέλη της νότιας ευρώπης και της ανατολικής που δοκιμάζονται επίσης για την δημιουργία μαζικού κινήματος εντός της ΕΕ που θα πιέσει προς την επιθυμητή κατεύθηνση. Σε αυτό απαραίτητη είναι η συνδρομή του Υπουργείου καθώς το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των αγροτών μας δεν αρκεί για τέτοιου μεγέθους δραστηριότητες. Αν αποτύχουμε να πείσουμε της άλλες κυβερνήσεις τότε θα πρέπει να αποκυρήξουμε την Συνθήκη μονομερώς με την κατάλληλη αιτιολογία που προκύπτει από προγραφόμενα. Πρέπει να προστατεύσουμε το εγχώριο εισόδημα αλλιώς δεν πρόκειται ποτέ να αποσβεσθεί το εξωτερικό χρέος της χώρας αντιθέτως θα διογκώνεται. 2.Την επανοργάνωση των αγροτοσυνικαλιστικών φορέων ώστε να φτάσουν στον τελικό στόχο της ύπαρξής τους που είναι η διακίνηση των προϊόντων στο ράφι, η οποία θα οδηγήσει στην αύξηση του εισοδήματος του παραγωγού και την μείωση του κόστους για τον καταναλωτή. Υπενθυμίζω ότι το μέτρο των λαϊκών αγορών θεσπίστικε από την Κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) εν μέσω οικονομικής κρίσης (Κραχ) για τον ίδιο σκοπό. Για την ολοκλήρωση αυτού του στόχου απαιτείται η στελέχωση των συνεταιριστικών οργανώσεων όχι μόνο με γεωπόνους αλλά και με επιστήμονες του τομέα της εμπορίας. 3.Τη ίδρυση γραφείου διασύνδεσης γεωργών και κτηνοτρόφων από το ΥΠΑΑΤ. Στόχος του θα είναι να φέρνει σε απευθείας συνενόηση γεωργικούς συνεταιρισμούς με τους κτηνοτροφικούς προκειμένου να μειωθεί η παρέμβαση μεσαζόντων στην εμπορία των ζωοτροφών. Το 80% της φυτικής παραγωγής έχει σαν στόχο του την υποστήτιξη της Ζωϊκής παραγωγής. Μπορεί άμμεσα να βελτιωθεί το εισόδημα μεγάλης μερίδας των γεωργών καθώς και να μειωθεί το κόστος παραγωγής του συνόλου των κτηνοτρόφων. Επιπλέον με την μορφή μεταξύ των συμβολαίων μπορεί να ενισχυθεί η σταθερότητα εισοδήματος δι αμφοτέρους. 4.Την δημιουργία τοπικών προϊόντων με ιδιαιτερότητα και υψηλές προδιαγραφές ποιότητας. Σε αυτό πρέπει να αξιοποιηθούν πολλοί τομείς μαζί όπως γενετική βελτίωση φυτών και ζώων, ανάδειξη τοπικών προϊόντων που τώρα παράγονται σε μικρή κλίμακα ανοργάνωτα χωρίς προδιαγραφές (πχ βατικίωτικο λαδοτύρι) και ανάδειξη τοπικών συντγών μαγειρικής που θα απαιτούν την χρήση συγκεκριμένων προϊόντων (π.χ. συνταγή από την Σαντορίνη θα απαιτεί την χρήση πελτέ τοπικής παραγωγής και ποικιλίας). 5.Επιπλέον διαβάθμιση στην ποιότητα των προϊόντων που χρησιμοποιούν ελληνικές πρώτες ύλες για την παραγωγή τους. Επι παραδείγματι, σφάγεια που έχουν τραφή με εγχώριες ζωοτροφές υψηλών προδιαγρφών να ξεχωρίζουν από άλλα που χρησιμοποίησαν ξένες ζωοτροφές. Ομοίως για γάλα και τυρί παξιμάδι κ.α. 6.Δημιουργία τοπικών σταθμών γεωργικής έρευνας και εφαρμογών οι οποίοι θα λειτουργούν ως πρότυπες μονάδες παραγωγής. Οι μονάδες αυτές θα παρέχουν αφ’ ενός μεν επιστημονική υποστήριξη σε παραγωγούς για την βελτίωση της ποιότητας και την μείωση του κόστους παραγωγής, αφ’ εταίρου δε θα παρέχουν αξιόπιστο Feedback στην Κυβέρνηση για το αγροτικό εισόδημα, τις ανάγκες έρευνας και τις στρατηγικές ανάπτυξης ανταγωνιστικών προϊόντων όπως αναφέρονται στο 4. 7.Υποχρεωτική τεραετής υπηρεσία νέων γεωπόνων στους εν λόγω σταθμούς προκειμένου να αποκτήσουν επαγγελματική επάρκεια και να μπορούν στην συνέχεια να ιδιωτεύσουν ή να υπηρετήσουν το δημόσιο. Έτσι θα αποκτήσουμε καλώς καταρτισμένα στελε΄χη που θα έχουν γνώση και της τελευταίας λεπτομέρειας της παραγωγής, άξια να συμβουλευσουν τόσο τον αγρότη όσο και το κράτος. 8.Δημιουργία ινστιτούτων αγροτικής έρευνας ενός καθ εκάστη περιφέρεια. Για την καλύτερη επιστημονική στήριξη των περιφερειών. 9.Υποχρεωτική εκπαίδευση των νέων αγροτών για τουλάχιστο δύο έτη προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες απαιτήσεις του επαγγέλματος. 10.Αύξηση σε έξι των χρόνων φοίτησης των γεωπόνων με μικτά μαθήματα ζωϊκής και φυτικής παραγωγής και έμφαση στο μάθημα της γεωργικής οικονομίας και αγροτικής ανάπτυξης. Ο μέχρι σήμερα διαχωριμός των δύο κατευθύνσεων έχει οδηγήσει τους δύο τομέις σε ανυπαρξία μεταξύ τους συντονισμού, ενώ στην πραγματικότητα οένας είναι συνέχεια του άλλου. 11.Καθιέρωση του συνταγολόγιου και αποδέσμευση των ιδιωτών γεωπόνων από την εμπορία εφοσιών με σκοπό την μείωση του κόστους παραγωγής. Στην υπάρχουσα κατάσταση η αμοιβή του επιστήμονα γεωπόνου εξαρτάται από αυτά που πουλάει και όχι από την συμβουλή του με συνέπεια την αύξηση του κόστους παραγωγής. 12.Την χορήγηση δανείων χαμηλού κόστους στου αγρότες μέσω της ΑΤΕ. Το επιτόκιο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την μία με δύο μονάδες πάνω από τον ετήσιο πληθωρισμό. Ο στόχος θα είναι η κάλυψη των καλλιεργητικών αναγκών τους για την κάθε περίοδο μέχρι να πουλήσουν την παραγωγή τους. 13.Ολοκλήρωση των Σχέδιων χρήσης Γης σε όλη την χωρα με στόχο την μείωση του κόστους της αγροτικής γής για την αύξηση της μέσης αγροτικής ιδιοκτησίας και την βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. 14.Θεσμοθέτηση του εργασιακού και ασφαλιστικού καθεστώτος των αγρεργατών. Όλα τα παραπάνω είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την επιβίωση της αγροτικής τάξης αλλά και την οικονομική επιβίωση της χώρας μας. Πρέπει να υλοποιηθούν στο σύνολό τους αλλιώς αποσπασματικά ή με περικοπές περισσότερα προβλήματα θα δημιουργήσουν παρά λύσεις θα δώσουν. Και είμαι σίγουρος ότι αν τα παραπάνω υλοποιηθούν δύσκολα θα ξαναπεράσουμε τέτοιες ημέρες οικονομικής κρίσης και ανέχειας. Στέφανος Λιβέρης Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Ιεράπετρας

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.