Απαντήσεις στα περισσότερα θέματα που θέτουν οι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι του θεάματος και ακροάματος, που πλήττονται ιδιαίτερα από την κρίση, δίνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. 

Στη συνέντευξή της στο iEidiseis.gr, αναφέρεται και στο ζήτημα που ανέκυψε με τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο, στην πρωτοβουλία της για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, τις προτεραιότητες του υπουργείου της, αλλά και τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τις σύγχρονες διαχωριστικές γραμμές στην πολιτική.

Ολόκληρη η συνέντευξη:

-Αναλαμβάνετε πρωτοβουλία για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Τι ακριβώς επιδιώκετε κυρία υπουργέ;

«Το αίτημα της οριστικής επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα ετέθη για πρώτη φορά το 1982 από τη Μελίνα Μερκούρη στην UNESCO. Από τότε μέχρι σήμερα καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχθεί ότι το Βρετανικό Μουσείο έχει δικαίωμα νομής, κατοχής και κυριότητας στα Γλυπτά του Παρθενώνα, που αποτελούν προϊόν κλοπής. Από το πρώτο αίτημα της Ελλάδας ως σήμερα έχουν μεσολαβήσει 38 χρόνια. Η διεθνής κοινή γνώμη σήμερα τάσσεται υπέρ της οριστικής επιστροφής των Γλυπτών στην Αθήνα και της επανένωσής τους με τα υπόλοιπα αριστουργήματα του Φειδία, τα οποία στεγάζονται στο Μουσείο της Ακρόπολης
Υπενθυμίζοντας στη διεθνή κοινότητα το δίκαιο αίτημά μας επιδιώκουμε μαζί με τις Διεθνείς Επιτροπές για την επιστροφή των Γλυπτών να ασκούμε συστηματικά και με όλα τα μέσα πίεση στο Βρετανικό Μουσείο ώστε να αναγκαστεί να επιστρέψει τα Γλυπτά στο γενέθλιο τόπο τους.

«Στόχος μας λοιπόν είναι το Βρετανικό Μουσείο να βομβαρδίζεται από συστηματικές δράσεις εγρήγορσης της κοινής γνώμης. Πόσω μάλλον τώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο αποκόπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση»

Το Βρετανικό Μουσείο από τη σύστασή του ήταν κατά κύριο λόγο ένα αποικιοκρατικό. Στα 38 χρόνια που πέρασαν έχει δείξει ότι δεν έχει διάθεση να εκσυγχρονιστεί και να υιοθετήσει τις διεθνείς πρακτικές. Στόχος μας λοιπόν είναι το Βρετανικό Μουσείο να βομβαρδίζεται από συστηματικές δράσεις εγρήγορσης της κοινής γνώμης. Πόσω μάλλον τώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο αποκόπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

-Σε τι βαθμό είστε αισιόδοξη για το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας σας;

«Γεγονός είναι ότι η διεθνής κοινή γνώμη είναι ευαισθητοποιημένη περισσότερο από κάθε άλλη φορά και πιέζει συνεχώς και τη Βρετανική κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο. Πιστεύω ότι η αισιοδοξία μας εδράζεται σε ισχυρή βάση».

-Είστε ικανοποιημένη από τον τρόπο κάλυψης των ανθρώπων του θεάματος-ακροάματος από την κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που επέφερε η κρίση του κορονοϊού;

«Όταν βρισκόμαστε μέσα σε μία πανδημία, η οποία μοιραία οδηγεί σε μια ανθρωπιστική κρίση, πώς μπορεί κανείς να πει ότι είναι ικανοποιημένος; Όμως, με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι από την πρώτη στιγμή που προέκυψε το πρόβλημα της πανδημίας η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προσπάθησε να ανταποκριθεί σε όσο δυνατόν περισσότερα αιτήματα των ανθρώπων του Πολιτισμού και της Τέχνης. Το διατυπώνω με αυτό τον τρόπο διότι όπως απεδείχθη- άλλοι το γνώριζαν άλλοι δεν το γνώριζαν- η ποικιλομορφία των σχέσεων εργασίας ανάμεσα στους εργαζόμενους στον πολιτιστικό τομέα είναι εξαιρετικά μεγάλη. Επομένως, οι άνθρωποι του θεάματος και του ακροάματος που βρέθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη χωρίς εργασία ήταν δύσκολο να ενταχθούν μονομιάς στα μέτρα που οριζόντια υιοθέτησε η κυβέρνηση. Όμως από τα μέσα Μαρτίου μέχρι σήμερα η περίμετρος των ευεργετικών μέτρων για τους ανθρώπους του πολιτισμού διαρκώς διευρύνεται. Μόλις προχθές δημοσιεύτηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, μετά από δική μας συνεχή όχληση προς τα συναρμόδια υπουργεία, που δίνει τη δυνατότητα ένταξης στο ειδικό επίδομα καλλιτεχνών και δημιουργών, που έχουν μόνο ασφαλιστική ικανότητα».

-Άνθρωποι του χώρου επιμένουν πως η εξαγγελία για χωρητικότητα 40%στην πράξη, είναι δώρο άδωρο με την τήρηση του 1,5 μέτρου απόστασης μεταξύ των θεατών, τόσο για τα θέατρα όσο και για τους συναυλιακούς χώρους. Μήπως πρέπει οι αρμόδιοι να επανεξετάσουν το μέτρο; Πολύ περισσότερο καθώς στα αεροπλάνα δεν θα υπάρχει ούτε κενή θέση;

«Είναι φανερό ότι η χωρητικότητα 40% δημιουργεί προβλήματα σε σχέση με την ανταποδοτικότητα που μπορεί να έχει η οργάνωση μιας παραγωγής. Όμως, αυτό το 40% προέκυψε από την εξέταση των επιδημιολογικών δεδομένων της Ειδικής Επιτροπής του ΕΟΔΥ. Εφόσον η επιδημιολογική καμπύλη εξελίσσεται ικανοποιητικά αυτό μπορεί να αναθεωρηθεί. Όμως δεν θα το ξέρουμε πριν τις 10 με 15 Ιουνίου». 

«Αυτό το 40% προέκυψε από την εξέταση των επιδημιολογικών δεδομένων της Ειδικής Επιτροπής του ΕΟΔΥ. Εφόσον η επιδημιολογική καμπύλη εξελίσσεται ικανοποιητικά αυτό μπορεί να αναθεωρηθεί. Όμως δεν θα το ξέρουμε πριν τις 10 με 15 Ιουνίου»

-Επειδή οι άνθρωποι αγωνιούν, μήπως μπορείτε κυρία υπουργέ να μας πείτε αν θα υπάρχει ανώτερο όριο θεατών στους μεγάλους συναυλιακούς χώρους ή θα είναι παντού με ποσοστό επί της χωρητικότητας?

«Είναι προφανές ότι από τη στιγμή που όλοι συμφωνούμε ότι η υγεία και η ασφάλεια όλων μας είναι η απόλυτη προτεραιότητα είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε τις οδηγίες των ειδικών. Επαναλαμβάνω ότι η Επιτροπή του υπουργείου Υγείας με τα σημερινά δεδομένα κατέληξε σ’ αυτό το ποσοστό. Εφόσον τα πράγματα εξελίσσονται θετικά, αυτό αναθεωρείται».

-Πότε θα θεσμοθετηθεί το voucher που εξαγγείλατε ως μέτρο ανακούφισης των παραγωγών για την αντικατάσταση εισιτηρίου της ακυρωθείσας ή αναβληθείσας συναυλίας;

«Η σχετική διάταξη είναι έτοιμη από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Είναι θέμα χρόνου η εισαγωγή της σε κάποιο σχέδιο νόμου που θα συζητηθεί τις επόμενες εβδομάδες στη Βουλή».

-Αναφέρατε ότι η ΚΕΔΕ θα προσφέρει Δημοτικούς χώρους ατελώς για πολιτιστικές δράσεις. Αυτό αφορά και Δημοτικούς χώρους οι οποίοι έχουν περάσει στην διαχείριση Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή άλλων φορέων (πχ ΚΘΒΕ) ή έχουν συσταθεί ΑΕ διαχείρισης; Και για τους λοιπούς χώρους του Δημοσίου, όπως πχ Στάδια και ακίνητα που υπάγονται στην διαχείριση του ΤΑΙΠΕΔ (πρώην Ολυμπιακά Ακίνητα), Αρχαία Θέατρα (πχ Φιλίππων, Άργους, Δίον κ.ά.) το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το Παναθηναϊκό Στάδιο( Καλλιμάρμαρο) τι προβλέπεται;

«Σε συνεννόηση με την ΚΕΔΕ ανακοινώσαμε ότι οι δημοτικοί χώροι για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων το καλοκαίρι του 2020 προσφέρονται ατελώς. Αυτό σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έρθουν σε συνεννόηση με τους οικείους δήμους. Εγώ, μπορώ μιλήσω για τους αρχαιολογικούς χώρους που αναφέρετε, επειδή ανήκουν στη διαχείριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Με απόφασή μου το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων δεν θα ζητά το τίμημα για την παραχώρηση του χώρου. Από ‘κει και πέρα, είναι προφανές ότι η υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων πρέπει να καλύπτεται».

-Οι εταιρείες που ασχολούνται μόνο με μετακαλούμενες καλλιτέχνες από το εξωτερικό είναι χωρίς εργασιακό αντικείμενο. Υπάρχει κάποια ειδική πρόβλεψη για αυτές;

«Για όλες τις επιχειρήσεις ισχύουν τα οριζόντια μέτρα τα οποία ανακοίνωσε η Κυβέρνηση από το Μάρτιο και έκτοτε συνεχώς ανακοινώνει. Το τελευταίο πακέτο ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό μόλις πριν από λίγες μέρες και εξειδικεύθηκε στη συνέχεια από τους αρμόδιους υπουργούς Ανάπτυξης και Οικονομικών».

-Θα χρηματοδοτήσετε τους επαγγελματίες των διοργανωτών συναυλιών για την πραγματοποίηση μουσικών παραγωγών όπως έγινε και για τον κινηματογράφο, το χώρο του βιβλίου, το θέατρο και το χορό? Αναφέρατε ότι από το ποσό των 15 εκατομμυρίων για τον πολιτισμό θα ενισχυθούν και οι μουσικές εκδηλώσεις. Πώς και πότε θα ενισχυθούν;

«Από το ποσό των 15 εκατομμυρίων θα ενισχυθούν πράγματι μουσικές παραγωγές. Προϋπόθεση είναι η έκδοση μιας ΚΥΑ με το Υπουργείο Οικονομικών. Βρισκόμαστε σ΄ αυτή τη διαδικασία. Μόλις ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη πράξη το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θα ανακοινώσει τα κριτήρια χρηματοδότησης αυτών των μουσικών παραγωγών».

-Η αντιπαράθεση του Σταύρου Ξαρχάκου με την κυβέρνηση και η απάντηση που δόθηκε προκάλεσε πολλά σχόλια. Κατηγορηθήκατε, μάλιστα, ότι επιτίθεστε στο μεγάλο μας μουσικό. Θα μου κάνετε ένα σχόλιο;

«Σέβομαι τις απόψεις του κ. Ξαρχάκου, με τον οποίο γνωριζόμαστε. ‘Αλλωστε με τα τραγούδια του μεγαλώσαμε. Όσο για τον συγκεκριμένο μορφασμό μπορώ να σας βεβαιώσω ότι δεν αφορούσε στον κ. Ξαρχάκο. Η ερώτηση περιλάμβανε κι άλλο σκέλος, πέραν εκείνου. Η παρέμβασή του, όπως και πολλών άλλων καλλιτεχνών, είναι χρήσιμη στο δημόσιο διάλογο».

«Σέβομαι τις απόψεις του κ. Ξαρχάκου, με τον οποίο γνωριζόμαστε. Αλλωστε με τα τραγούδια του μεγαλώσαμε. Όσο για τον συγκεκριμένο μορφασμό μπορώ να σας βεβαιώσω ότι δεν αφορούσε στον κ. Ξαρχάκο».

-Οι άμεσες προτεραιότητες στο Υπουργείο σας;

«Οι άμεσες προτεραιότητες του Υπουργείου Πολιτισμού έχουν τεθεί από τις Προγραμματικές Δηλώσεις του Πρωθυπουργού και στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο. Κατ΄αρχήν η εξωστρέφεια του ελληνικού πολιτισμού. Δεύτερον η υπόθεση των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών, η οποία ήδη ολοκληρώθηκε. Τρίτον, τα μεγάλα έργα: Για παράδειγμα, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που επέκτασή του θα σημάνει την αναγέννηση της συγκεκριμένης περιοχής της Αθήνας, το Τατόι, το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, η Εθνική Πινακοθήκη. Αναπτυξιακά προγράμματα στα οποία το ΥΠΠΟ έχει άμεση συνδρομή, όπως ήταν το θέμα του Ελληνικού, το οποίο ολοκληρώθηκε από πλευράς Υπουργείου Πολιτισμού, το αεροδρόμιο στο Καστέλι της Κρήτης και πολλά άλλα. Επίσης, οι πολιτιστικές διαδρομές σε όλη την Ελλάδα οι οποίες είναι σε εξέλιξη και το νέο χορηγικό πλαίσιο το οποίο προετοιμάζουμε. Είναι αναγκαίος και ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Πιστεύουμε ότι το μπορεί να έχει πολλαπλάσια έσοδα, αποκτώντας θεσμικό πλαίσιο το οποίο αφενός θα το διευκολύνει και αφετέρου αναπτύσσοντας πολιτικές που αφορούν στην αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία». 

-Δεν προέρχεστε από τη Νέα Δημοκρατία. Ήθελα ένα σχόλιό σας για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς και για το εάν θα πρέπει να συνεχίσει την πολιτική των ανοιγμάτων και της διεύρυνσης…

«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως απέδειξε στην ταυτόχρονη διαχείριση της πανδημίας και του Έβρου, είναι πολιτικός με αρχές απολύτως σύγχρονες. Είναι αποτελεσματικός, με δυναμική και υπευθυνότητα. Είναι ο πολιτικός που χρειάζεται η Ελλάδα στη δεκαετία του 2020. Ανθρωπος δίκαιος, χωρίς αγκυλώσεις, βαθιά προοδευτικός. Όσο για τη διεύρυνση εξαρτάται πως την εννοούμε.

«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι πολιτικός με αρχές απολύτως σύγχρονες. Είναι αποτελεσματικός, με δυναμική και υπευθυνότητα. Είναι ο πολιτικός που χρειάζεται η Ελλάδα στη δεκαετία του 2020. Άνθρωπος δίκαιος, χωρίς αγκυλώσεις, βαθιά προοδευτικός»

Σήμερα η διαχωριστική γραμμή είναι ανάμεσα σ΄αυτούς που πιστεύουν στις μεταρρυθμίσεις και θέλουν η Ελλάδα να πάει μπροστά και στους άλλους οι οποίοι προσκολλημένοι στα κεκτημένα τους, με ιδεοληψίες και στείρα ιδεολογήματα, αντιπαρατίθενται σε κάθε τι προοδευτικό, μεταρρυθμιστικό, εκσυγχρονιστικό. Επί της ουσίας, στην πραγματική διαφάνεια και λογοδοσία».