Σε απάτη δισ. ευρώ εμπλέκεται η εισηγμένη στο χρηματιστήριο γερμανική εταιρία Wirecard. Άφαντα τα χρήματα στις Φιλιππίνες. Συνελήφθη ο επικεφαλής της Μάρκους Μπράουν. Θυμίζει σενάριο για οικονομικό θρίλερ, αλλά πρόκειται για αληθινή ιστορία, χωρίς ιδιαίτερες προοπτικές για ένα αίσιο τέλος. 

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς είπε ότι οι βουλευτές χρειάζεται άμεσα να καθορίσουν το πώς θα αυστηροποιήσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο μετά το λογιστικό σκάνδαλο στην εταιρία πληρωμών Wirecard που αμαύρωσε τη φήμη του εποπτικού φορέα του γερμανικού χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η περίπτωση της Wirecard «εγείρει κρίσιμα ερωτήματα για την εποπτεία της εταιρίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο επί των λογιστικών και του ισολογισμού», δήλωσε ο Σολτς σήμερα στο Reuters. «Φαίνεται πως εδώ ούτε οι ελεγκτές ούτε οι ρυθμιστικοί φορείς ήταν αποτελεσματικοί», πρόσθεσε. Τα σχόλιά του έρχονται σε αντίθεση με τη σύντομη δήλωση που έκανε χθες, όταν είπε πως οι ρυθμιστικές αρχές εργάστηκαν σκληρά και έκαναν τη δουλειά τους.

Η Wirecard ανακοίνωσε χθες ότι ποσό 1,9 δισ. ευρώ που είχε εγγραφεί στους ισολογισμούς της δεν υπήρξε ποτέ -μια ‘μαύρη τρύπα’ που οδήγησε στη σύλληψη του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της και απειλεί να ‘καταπιεί’ ολόκληρη τη γερμανική εταιρία πληρωμών. Τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με τον ισολογισμό της εταιρίας για το 2019, είχαν μεταφερθεί σε καταπιστευτικούς λογαριασμούς στην Ασία. Τα εν λόγω κονδύλια αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο στο σύνολο του ισολογισμού που έχει δηλώσει η Wirecard. Τα χρήματα υποτίθεται ότι κατατέθηκαν σε δύο τράπεζες στις Φιλιππίνες, οι οποίες όμως, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ανακοίνωσαν ότι η Wirecard δεν είναι πελάτης τους.

Ο Σολτς δήλωσε ότι τα όποια λάθη έγιναν από τον χρηματοπιστωτικό ρυθμιστικό φορέα Bafin σε ό,τι αφορά την εποπτεία της Wirecard «πρέπει τώρα να εντοπιστούν και να απαλειφθούν άμεσα».

«Και χρειάζεται να καθορίσουμε άμεσα ποιες αλλαγές απαιτούνται στους ρυθμιστικούς κανόνες προκειμένου να επιθεωρούμε περίπλοκες εταιρικές δομές με ολοκληρωμένο τρόπο, έγκαιρα και γρήγορα», δήλωσε ο υπουργός.

Ο πρώην επικεφαλής της Wirecard Μάρκους Μπράουν συνελήφθη σήμερα με την υποψία ότι παραποίησε ισολογισμούς της εταιρίας. Ο 50χρονος Μπράουν παραδόθηκε ο ίδιος στις εισαγγελικές αρχές του Μονάχου χθες, αφού ταξίδεψε από τη Βιένη. Οι εισαγγελείς του Μονάχου ανακοίνωσαν ότι ο πρώην διευθύνων σύμβουλος θα αφεθεί ελεύθερος υπό την προϋπόθεση καταβολής χρηματικής εγγύησης 5 εκατ. ευρώ και με την υποχρέωση να εμφανίζεται κάθε εβδομάδα σε αστυνομικό τμήμα.

Στα 18 χρόνια που ήταν επικεφαλής της εταιρίας, ο Μπράουν μεταμόρφωσε την εταιρία, η οποία ήταν γνωστή για τη διαχείριση πληρωμών για διαδικτυακό στοιχηματισμό και ιστοσελίδες για ενήλικες, σε μια επιχείρηση χρηματοοικονομικής τεχνολογίας ‘fintech’ αξίας άνω των 20 δισεκ. δολαρίων, εξασφαλίζοντας μια θέση στον γερμανικό χρηματιστηριακό δείκτη των blue-chips DAX.

Ο πρώην σύμβουλος άφησε στην άκρη το κοστούμι του για ένα μαύρο ζιβάγκο πουλόβερ και παρουσίασε τον εαυτό τον ως οραματιστή της τεχνολογίας, λέγοντας σε επενδυτές το περασμένο φθινόπωρο ότι η Wirecard θα αυξήσει τα έσοδά της έξι φορές έως το 2025 λόγω της άνθησης των ψηφιακών πληρωμών.

Τα νεότερα αυτά γεγονότα αποτελούν δραματική εξέλιξη για την τύχη της εταιρίας, η οποία προσέλκυσε κάποιους από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο, πριν πληροφοριοδότης ισχυριστεί ότι οφείλει την επιτυχία της εν μέρει σε ένα δίκτυο εικονικών συναλλαγών.

Η κορυφαία γερμανική εταιρία χρηματοπιστωτικής τεχνολογίας, με έδρα το Άνσχαϊμ της Βαυαρίας, εισηγμένη στον δείκτη DAX του Χρηματιστηρίου της Φρανκφούρτης, αναγκάζεται να υποστεί ελέγχους σε παλαιότερους ισολογισμούς, αλλά και να αναθεωρήσει τις προβλέψεις των οικονομικών στοιχείων της για τα επόμενα χρόνια. 

Στο χρηματιστήριο, το σκάνδαλο έτρεψε σε φυγή τους επενδυτές από την περασμένη Πέμπτη, με την τιμή της μετοχής της να έχει χάσει κοντά το 90% της αξίας της έως χθες. Μόνο τη Δευτέρα η μετοχή της Wirecard έκλεισε με απώλειες 40%. Σήμερα το πρωί, η μετοχή της κατέγραψε άνοδο σχεδόν 16% στα 16,7 ευρώ.

Πρωτοφανές περιστατικό για τον DAX

Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Μετόχων και Μικροεπενδυτών (DSW) Κλάους Νίντινγκ εκτιμά ότι πρόκειται για ένα «πρωτοφανές περιστατικό στην οικονομική ιστορία της Ομοσπονδιακής Γερμανίας» και επισημαίνει ότι δεν έχει ξαναγίνει «να αποδομείται, αλλά και να αποδομεί τον εαυτό της κατ’ αυτόν τον τρόπο μία εταιρία εισηγμένη στον δείκτη DAX». Σύμφωνα με τον Νίντινγκ η Wirecard «εδώ και πολύ καιρό δέχεται κριτική για την πολιτική επικοινωνίας που ακολουθεί. Σήμερα πλέον, πληρώνεται η αμέλεια της κεφαλαιαγοράς να αμφισβητήσει πολύ νωρίτερα τους ισολογισμούς της εταιρίας».

Πρώτοι ενδοιασμοί για τη Wirecard είχαν εκφραστεί πριν από περίπου δέκα χρόνια, όταν ο Μάρκους Στράουμπ, πρόεδρος άλλης ένωσης μικροεπενδυτών, είχε κάνει λόγο για «ατασθαλίες». Στη συνέχεια ωστόσο αποδείχθηκε ότι ο ίδιος, ως επενδυτής στο χρηματιστήριο, είχε ποντάρει στην κατάρρευση της Wirecard, με αποτέλεσμα να υποστεί ποινικές κυρώσεις για χειραγώγηση μετοχής. Πυρά εναντίον της Wirecard είχε εξαπολύσει το 2016 και ένας άγνωστος μέχρι τότε οίκος συμβούλων με την επωνυμία Zatarra, με αποτέλεσμα η μετοχή της εταιρίας να απωλέσει το 25% της αξίας της. Ο συντάκτης της μακροσκελούς έκθεσης, Φρέιζερ Πέρινγκ, έχει παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη.

Ανύπαρκτοι τραπεζικοί λογαριασμοί

Σύμφωνα με τον Κλάους Νίντινγκ «η Wirecard δεν φαίνεται να εξασφαλίζει τη διαφάνεια που διαθέτουν άλλες ανώνυμες εταιρίες». Ίσως αυτό να οφείλεται και στις ιδιαιτερότητες του κλάδου. Η Wirecard προσφέρει υπηρεσίες πιστωτικών καρτών και διεκπεραιώσεις ηλεκτρονικών συναλλαγών. Πολλές από αυτές γίνονται μέσω υπεργολάβων σε χώρες, στις οποίες η ίδια δεν διαθέτει άδεια για χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες. Λόγω της μεγάλης αύξησης ηλεκτρονικών συναλλαγών τα τελευταία χρόνια η εταιρία γιγαντώθηκε. Ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια όμως είχε λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής πληρωμών για ιστοσελίδες πορνό και τυχερών παιχνιδιών, κάτι που προκαλούσε ερωτήματα και σενάρια για αδιαφανείς δραστηριότητες. Τους τελευταίους μήνες η βρετανική εφημερίδα Financial Times έκανε λόγο για «ισχυρές ενδείξεις» ότι κάτι δεν πάει καλά με τις δραστηριότητες της Wirecard στην Ασία. Φαίνεται ότι, εν μέρει τουλάχιστον, δικαιώνεται.

Τουλάχιστον όσον αφορά την τράπεζα BPI των Φιλιππίνων εκτιμάται ότι οι υποτιθέμενοι καταπιστευτικοί λογαριασμοί ήταν προϊόν πλαστογραφίας. «Μόλις είδαμε τα υποτιθέμενα παραστατικά, καταλάβαμε πολύ γρήγορα ότι είναι πλαστά», δήλωσε τη Δευτέρα στο πρακτορείο Reuters ο επικεφαλής της τράπεζας Σίζα Κόνσινγκ, για να προσθέσει ότι τη σχετική υπογραφή έβαλε ένα «πολύ χαμηλόβαθμο στέλεχος», που έχει ήδη απολυθεί. Σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung και του περιοδικού DER SPIEGEL στο επίκεντρο της ίντριγκας βρίσκεται ο δικηγόρος και καταπιστευματούχος Μαρκ Τολεντίνο, ο οποίος διατηρεί γραφείο στο Makati City των Φιλιππίνων, αλλά δεν έχει ανευρεθεί, προκειμένου να δώσει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα. Φαίνεται ότι εκείνος είχε αναλάβει τη διαχείριση των επίμαχων κονδυλίων ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η έκπληξη της Bafin

Τα υψηλά αποθεματικά είναι απαραίτητα για μία εταιρία σαν τη Wirecard, η οποία ουσιαστικά διαμεσολαβεί ανάμεσα στον αγοραστή και στον πωλητή ενός προϊόντος στο διαδίκτυο. Μόλις ολοκληρωθεί η παραγγελία η Wirecard προπληρώνει αμέσως τον πωλητή για να αποστείλει εκείνος στον πελάτη το αντικείμενο της συναλλαγής, ενώ στη συνέχεια χρεώνει τον πελάτη με το ποσό που έχει προκαταβάλει. Τι θα γίνει από δω και πέρα; Όλα εξαρτώνται από τις τράπεζες. Αν κλείσει η στρόφιγγα της χρηματοδότησης, τότε η επιχείρηση απειλείται με λουκέτο και οι 5.000 εργαζόμενοι μπορεί να βρεθούν στον δρόμο. Τις τελευταίες ημέρες πάντως ακούγεται στη Φρανκφούρτη ότι υπάρχει διάθεση να στηριχθεί η Wirecard. Μάλιστα μετά την παραίτηση του προέδρου Μάρκους Μπράουν την Παρασκευή, η εταιρία ανακοίνωσε ότι θα μειώσει το κόστος λειτουργίας της και θα ανασυνταχθεί. Αλλά αρκεί αυτό;

Σε κάθε περίπτωση, το σίγουρο είναι ότι έχουν αποτύχει όλοι οι έλεγχοι και οι εποτπικές διαδικασίες των τελευταίων ετών. Αυτοκριτική ασκεί, μεταξύ άλλων, και η γερμανική Αρχή για τον έλεγχο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (Bafin). «Δεν είμαστε αρκετά αποτελεσματικοί, ώστε να αποτρέψουμε ένα τέτοιο περιστατικό», παραδέχεται ο πρόεδρος της Bafin Φέλιξ Χούφελντ και κάνει λόγο για «απόλυτη καταστροφή». Το 2019 η Bafin είχε προσφύγει στα δικαστήρια κατά των Financial Times, κατηγορώντας τη βρετανική εφημερίδα για χειραγώγηση της κεφαλαιαγοράς, λόγω των πληροφοριών που είχε δημοσιεύσει για τη Wirecard. Πάντως ο Κλάους Νίντινγκ, αντιπρόεδρος της Ένωσης Μετόχων και Μικροεπενδυτών, βλέπει ευθύνες και στην εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών EY, η οποία επί σειρά ετών ενέκρινε τους ισολογισμούς της Wirecard, χωρίς να εντοπίσει ατασθαλίες.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ και Deutche Welle