Αλλαγή ατζέντας μετά τη σκανδαλολογία της προηγούμενης εβδομάδας επιχείρησε να κάνει με εντυπωσιακό τρόπο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, συγκαλώντας την περασμένη Τρίτη Υπουργικό Συμβούλιο. Το… μίτινγκ των κυβερνητικών στελεχών έβαλε επάνω στο τραπέζι μια ευρύτατη γκάμα θεμάτων και νομοθετικών πρωτοβουλιών, που καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα πολιτικών της «γαλάζιας» κυβέρνησης. 
Θα έλεγε κανείς ότι ο Μητσοτάκης έμοιαζε να θέλει να αλλάξει άμεσα και δραστικά την πολιτική συζήτηση στη χώρα ύστερα από μια τοξική εβδομάδα αλληλοκατηγοριών και σκανδαλολογίας, σαν να ήθελε να στείλει το μήνυμα ότι ο ίδιος δεν επιθυμεί και πολύ να συνεχιστεί αυτό το βιολί, το οποίο ουδείς γνωρίζει εντέλει ποιες συνέπειες μπορεί να έχει. 

Ωστόσο, ακόμα και στο Υπουργικό Συμβούλιο, αν εξαιρέσει κανείς τα κλισέ περί του τι πέτυχε η κυβέρνηση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, από τα λόγια του Μητσοτάκη δεν μπορούσε να κρυφτεί η σοβαρή ανησυχία του για τα όσα έρχονται και τις συνέπειές τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο πρωθυπουργός, έστω και εμμέσως, αναγνώρισε ότι τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για την ανακούφιση των συνεπειών της πανδημίας της Covid-19 δεν είναι επαρκή, λέγοντας για άλλη μια φορά ότι, αν χρειαστεί, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει επιπλέον μέτρα. 

«Παρατηρούμε με πολύ μεγάλη προσοχή το τι συμβαίνει, κυρίως στην αγορά εργασίας, και μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία, πρωτίστως το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εργασίας, είμαστε πάντα έτοιμοι – εφόσον χρειαστεί – να κάνουμε πρόσθετες παρεμβάσεις στήριξης του κόσμου της εργασίας, κάτι το οποίο αποτέλεσε από την αρχή της κρίσης την πρώτη μας απαράβατη προτεραιότητα», ανέφερε ο πρωθυπουργός στην εισαγωγική του τοποθέτηση στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Δεν περνά απαρατήρητο και το γεγονός ότι η τοποθέτηση Μητσοτάκη στο Υπουργικό Συμβούλιο ήρθε στο φόντο της έκθεσης νομισματικής πολιτικής του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, η οποία προβλέπει ύφεση πάνω από 9% για το 2020, αλλά και στο «παρά ένα» του γενικού ανοίγματος της χώρας στον τουρισμό, με όλες τις ελπίδες αλλά και όλα τα ρίσκα που η κίνηση αυτή εμπεριέχει. 

Περιορισμός διαδηλώσεων 
Υπό αυτές τις συνθήκες τα πραγματικά και ζωτικής σημασίας προβλήματα που η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει έκαναν μερικούς πιο… πονηρεμένους να αναρωτηθούν για το τάιμινγκ της κατάθεσης του νομοσχεδίου για τις διαδηλώσεις στη Βουλή, εικάζοντας ότι μπορεί να αποτελεί και μια κίνηση προστασίας για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται. 
Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι οι διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας αποτελούσαν και αποτελούν για τον Μητσοτάκη ζήτημα που βρίσκεται στον πυρήνα της πολιτικής του και στο οποίο έχει αναφερθεί αναρίθμητες φορές. Οπότε δεν θα πρέπει να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη φέρνει ένα τέτοιο νομοθέτημα ούτε και ο χρόνος που έρχεται, δεδομένου ότι κάποια νομοσχέδια – αγκάθια πάντα εισάγονται προς συζήτηση και ψήφιση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε και επικρατεί η θερινή ραστώνη. 

Υπαρκτός πάντως είναι ο κίνδυνος η κυβέρνηση να βρεθεί για δεύτερη συνεχόμενη φορά απομονωμένη σε κοινοβουλευτικό επίπεδο μετά το νομοσχέδιο Κεραμέως για την Παιδεία. Σφοδρότατες είναι ήδη οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης όπως καταγράφηκαν χθες Τετάρτη, στην πρώτη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, οι οποίες, στην πλειοψηφία τους, είχαν ως κοινή συνισταμένη ότι με το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις επέρχεται ποινικοποίηση της κοινωνικής διαμαρτυρίας.

«Θα βάλει τάξη στο κέντρο της Αθήνας, ενώ οι διαδικασίες για το δικαίωμα του συνέρχεσθαι είναι απολύτως διασφαλισμένες» είπε ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης μιλώντας για το νομοσχέδιο στον ΣΚΑΪ. «Ασυζητητί θα προχωρήσουμε και μόνοι μας» τόνισε ο αρμόδιος υπουργός απαντώντας σχετικά με τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, λέγοντας πάντως ότι η κυβέρνηση επιδιώκει ευρύτερη συναίνεση για την ψήφιση του νομοσχεδίου.
«Γαλάζιες» πηγές έκαναν λόγο για ένα σχέδιο νόμου, το οποίο «ενσωματώνει βασικές προτάσεις της πρότασης νόμου που είχε παρουσιάσει το 2012 ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ύστερα από εργασία Επιτροπής στην οποία μετείχαν μεταξύ άλλων οι καθηγητές Αλιβιζάτος και Μανιτάκης, καλύπτει ένα υπαρκτό κενό στην προστασία των ατομικών και κοινωνικών ελευθεριών που προβλέπει το Σύνταγμα και επιχειρεί να διαμορφώσει ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο για την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και ειδικότερα τη διενέργεια δημοσίων συναθροίσεων». 

Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως με «τον τρόπο αυτό αφενός προστατεύεται η δημόσια ασφάλεια και δεν διαταράσσεται υπέρμετρα η κοινωνικοοικονομική ζωή ορισμένης περιοχής, αφετέρου διασφαλίζεται ισόρροπα η ακώλυτη άσκηση του συγκεκριμένου δικαιώματος των πολιτών. Ταυτόχρονα, μπαίνουν σαφή όρια στις αρμοδιότητες της αστυνομίας». 

Υπάρχει δρόμος ακόμα… 
Πολύ πιο ανησυχητικό για την κυβέρνηση φαίνεται ότι είναι το αδιέξοδο στο οποίο δείχνει, για την ώρα, να έχει περιέλθει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς η νέα τηλεσύνοδος κορυφής που συγκάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δεν κατάφερε να καταλήξει σε κάποιο αποτέλεσμα. Αντιθέτως επέτεινε την ανησυχία για το πόσο μεγάλο θα είναι τελικά το ποσό που θα διατεθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας της Covid-19. 

Ανησυχίες που αφορούν κυρίως το υπό ποιες προϋποθέσεις θα δοθεί αυτό το χρηματικό πακέτο στις πληγείσες χώρες, με τους περισσότερους αναλυτές να συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι θα συνοδευτεί με μέτρα που θα θυμίζουν μνημόνιο – άλλωστε ήδη η φράση «μνημόνιο light» έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα «πώς» και τα «τι» του Ταμείου. Ενώ οι παρεμβάσεις, για το ζήτημα που καίει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις δεν προοιωνίζουν κάτι καλύτερο. 

Προς τούτο μάλιστα πριν από λίγες μέρες ο πρωθυπουργός είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Στη συνομιλία, η οποία διήρκεσε όπως έγινε γνωστό πάνω από μισή ώρα, συζητήθηκαν οι ελληνογαλλικές σχέσεις, οι εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και η προετοιμασία του επόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 17 και 18 Ιουλίου. 

Ανασχηματισμός
Ένας ακόμη κρίσιμος παράγοντας στον… αλγόριθμο των προβλημάτων της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι και ο ανασχηματισμός, ο οποίος σχεδόν μέρα παρά μέρα ανακοινώνεται και είτε σχεδόν άμεσα είτε με λίγες ώρες διαφορά διαψεύδεται, δημιουργώντας εικόνα σύγχυσης και προβληματισμού για το τι μέλλει γενέσθαι. 
Το ότι η κυβέρνηση χρειάζεται… αναδιάρθρωση το έχει παραδεχθεί και ο ίδιος ο Μητσοτάκης μιλώντας για διορθωτικές κινήσεις στο πρόσφατο ταξίδι του στο Ισραήλ. Ωστόσο, η δυστοκία που παρατηρείται από την ανακοίνωση μέχρι την υλοποίηση του ανασχηματισμού προκαλεί ερωτηματικά. Αλλά και σε κάποιο βαθμό ενισχύει την έντονη φημολογία που θέλει τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να έχει θέσει προϋποθέσεις σχετικά με πρωτοκλασάτα στελέχη της κυβέρνησης που φέρονται να μην… περνάνε τη βάση του Μαξίμου ζητώντας την παραμονή τους στο κυβερνητικό σχήμα. 

Θα είναι η συμπλήρωση ενός έτους από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Ν.Δ. το «παράθυρο» που θα ανοίξει προκειμένου ο πρωθυπουργός να προχωρήσει στον ανασχηματισμό; Ο χρόνος πάντως ήδη μετρά αντίστροφα για την πρώτη επέτειο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. «Νομίζω ότι όλοι πρέπει να πάρουμε μία βαθιά ανάσα. Τις επόμενες εβδομάδες μας περιμένει πολλή και σκληρή δουλειά» ήταν η αναφορά του Μητσοτάκη στο Υπουργικό Συμβούλιο, η οποία δεν ξεδιάλυνε τα πράγματα περισσότερο. 
Πάντως απορίες προκαλεί το γεγονός ότι ο μεν Γιώργος Γεραπετρίτης, εκ των στενότερων συνεργατών του Μητσοτάκη, ουσιαστικά έχει περιγράψει ακόμα και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του ανασχηματισμού, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας διαψεύδει μετά βδελυγμίας κάθε τέτοια αναφορά. «Δεν υπάρχει κανένα θέμα ανασχηματισμού» είναι η μονότονη απάντηση που δίνει ο Πέτσας τόσο στις συνεντεύξεις του όσο και στην καθιερωμένη ενημέρωση των πολιτικών συντακτών. 

«Για να υπάρξει ανασχηματισμός ή διορθωτικές κινήσεις, όπως θα συμβεί τώρα, θα πρέπει να έχουμε έναν ουδέτερο χρόνο. Αυτού του τύπου οι παρεμβάσεις στην κυβέρνηση δεν γίνονται σε ζέοντα χρόνο. Δεν μπορείς, ενώ είσαι μέσα σε μια κρίση, να κάνεις ταυτοχρόνως και διορθώσεις, γιατί το ωφέλιμο αποτέλεσμα εξουδετερώνεται» είπε όμως από την πλευρά του χαρακτηριστικά ο Γεραπετρίτης μιλώντας στον ραδιοφωνικό Alpha 989. 
Σύμφωνα μάλιστα με τον υπουργό Επικρατείας «από τη στιγμή που ανοίγουμε από αρχές Ιουλίου, ο χρόνος καθίσταται ουδέτερος – να μην μας συμβεί κάποιο άλλο κακό – οπότε ο πρωθυπουργός κατά τη διακριτική του ευχέρεια θα αποφασίσει πότε θα έχει αυτή τη διόρθωση». 

Τουρκική επιθετικότητα
Και μέσα σε όλα η κυβέρνηση έχει στραμμένο διαρκώς το βλέμμα με ανησυχία στην Άγκυρα και στα καμώματα του Ερντογάν, ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να τραβήξει το σχοινί όσο πάει στις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις του στο Αιγαίο και ευρύτερα στην ανατολική Μεσόγειο. 
Η Αθήνα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις κινήσεις της τουρκικής ηγεσίας, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει τους στόχους και τις προθέσεις της σε μια στιγμή κατά την οποία διάφορα ζητήματα όπως η Λιβύη, η κυπριακή ΑΟΖ, οι εξελίξεις στη Συρία, δημιουργούν ένα περιβάλλον μεγάλης ρευστότητας και ουδείς είναι βέβαιος πώς θα καταλήξουν οι κινήσεις αυτές στη γεωπολιτική σκακιέρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, τηλεφωνική επικοινωνία είχε ο Μητσοτάκης με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού, οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις επιπτώσεις της πανδημίας της Covid-19 και τις προσπάθειες αντιμετώπισής τους, καθώς και για ζητήματα που συνδέονται με το άνοιγμα των συνόρων και την αποκατάσταση των τουριστικών ροών. Οι Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν να διατηρήσουν ανοικτούς τους διμερείς διαύλους επικοινωνίας, ανέφερε το Μαξίμου. 

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, στο μπρίφινγκ, ο Πέτσας – που απέφυγε να σχολιάσει τα όσα υποστήριξε σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Τα Νέα» ο Αντώνης Σαμαράς – σημείωσε ότι ο πρωθυπουργός «έχει, εδώ και πάρα πολύ καιρό, τονίσει ότι πρέπει να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, ακόμη και σε περιόδους κρίσης. Ιδίως μάλιστα σε περιόδους κρίσης» και πως σε αυτό το πλαίσιο ήταν η βάση της τηλεφωνικής συζήτησης με τον Ερντογάν στην οποία, όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, τέθηκαν χαμηλής πολιτικής και επικαιρότητας ζητήματα προκειμένου να υπάρξει η δυνατότητα διατήρησης διαύλων επικοινωνίας. 

«Από κει και πέρα, για τα θέματα υψηλής πολιτικής, για το μόνο ανοιχτό θέμα που αφορά τις δύο χώρες, δηλαδή την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, έχουμε πει πολλές φορές ότι χρειάζεται έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας, προκειμένου να μπορέσει να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση, μέσω διερευνητικών επαφών και οποιασδήποτε άλλης ενέργειας χρειάζεται, προκειμένου να φτάσουμε στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών», τόνισε χαρακτηριστικά ο Πέτσας.