Του Αντώνη Μποσκοΐτη

«Ήμαστε στην Κρήτη κι έχουμε χάσει το λεωφορείο. Για καμιά ώρα περπατούσαμε σε μια ερημιά κι εγώ άρχισα να τρα­γουδάω μια μελωδία που μου ήρθε εκείνη τη στιγμή.

Του Αντώνη Μποσκοΐτη

«Ήμαστε στην Κρήτη κι έχουμε χάσει το λεωφορείο. Για καμιά ώρα περπατούσαμε σε μια ερημιά κι εγώ άρχισα να τρα­γουδάω μια μελωδία που μου ήρθε εκείνη τη στιγμή. Ο Μανώλης άρχισε τότε να λέει τον στίχο και να τον τραγουδάει με τη μελωδία, έτσι απρόσμενα, μια στροφή εγώ, μια στροφή εκείνος. Στο τέλος και οι δυο μαζί με μία φωνή: “Οδυσ­σέα, γύρνα κοντά μας!” Ήτανε σαν να φωνάζαμε το λεωφορείο κι αρχίσαμε να γελάμε! Έτσι φτιάξαμε το “Αχ, Ελλάδα, σ’ αγαπώ!”».

Μ’ αυτή την περιγραφή η συνθέτρια Βάσω Αλλαγιάννη μού είχε δώσει πριν από αρκετά χρόνια το στίγμα της δημιουρ­γίας ενός κοσμαγάπητου λαϊκού ελληνικού τραγουδιού, από κοινού με τον Μανώλη Ρασούλη. Ενός τραγουδιού που, σύμφωνα με τη Ναταλία Ρασούλη, την κόρη και πνευματική κληρονόμο του Μανώλη, «μιλάει για την αγάπη προς την πατρίδα, αναγνωρίζοντας και τα δεινά της οδύσσειας μέσα και έξω απ’ τα σύνορά της, μακριά από εθνικιστικές κορώ­νες και πατριωτικές υστερίες».

Πριν από μέρες, η Ναταλία Ρασούλη μαζί με τη Βάσω Αλλαγιάννη δημοσιοποίησαν μία επιστολή, στην οποία δήλω­ναν την αντίθεσή τους με τη μετάδοση του τραγουδιού «Αχ, Ελλάδα, σ’ αγαπώ» όχι μόνο από εκδηλώσεις στελεχών της Χρυσής Αυγής, αλλά και από τα ρατσιστικά πογκρόμ επίσημων δημοτικών αρχών. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά, οι σελίδες των social media γέμισαν από συγχαρητήρια μηνύματα απλών πολιτών, αλλά και από υβριστικές απειλές οπαδών της Χρυσής Αυγής. Απτόητη – και καλά κάνει –, όπως και σταράτη στον λόγο της, η Ναταλία Ρασούλη θε­ωρεί απαράδεκτη τη σύνδεση ενός ατόφιου ελληνικού τραγουδιού με εκδηλώσεις μίσους. Πόσω μάλλον όταν το συγκεκριμένο τραγούδι γράφτηκε από τον πατέρα της, ο οποίος έζησε ως μετανάστης στην Αγγλία του τέλους των 60s, ενώ καθ’ όλη τη ζωή του περιπλανήθηκε σε πολλούς τόπους ως σύγχρονος Οδυσσέας, παλεύοντας συχνά με την ανατρεπτική γραφή του για τα δίκαια των μεταναστών. Έχοντας επίγνωση του βάρους του ονόματός της, όπως και της διαχείρισης του έργου του Μανώλη, η Ναταλία Ρασούλη είναι σίγουρη πως ο ίδιος θα αντιδρούσε όπως ακριβώς αντέδρασε και η Βάσω Αλλαγιάννη, η συνδημιουργός του τραγουδιού. Και για να το πω κι εγώ αλλιώς τώρα, ένα διονυ­σιακό τραγούδι που όλοι χορέψαμε κάποια στιγμή στη ζωή μας, άλλοι μεθυσμένοι και άλλοι ξεμέθυστοι, και που λέει στο ρεφρέν του «Αχ, Ελλάδα, σ’ αγαπώ», δεν γίνεται επ’ ουδενί λόγο να καταλήγει ν’ ακούγεται ως «Αχ, μετανάστη, σε μισώ», επειδή κάποιοι το θέλουν, έτσι απαίδευτα και αστοιχείωτα. Κοιτάζω τώρα αυτή τη φωτογραφία του 1974 με τη Ναταλία βρέφος στα χέρια του μπαμπά της, άρτι αφιχθέντες οικογενειακώς από το Λονδίνο, και σκέφτομαι πόσο καλά μπορούν καμιά φορά οι εκάστοτε κληρονόμοι να χειριστούν το έργο αυτών που έφυγαν. Κι ας γίνονται συχνά στόχος, αφού κανείς «απ’ έξω» δεν μπορεί να συλλάβει το μέγεθος της ευθύνης και του άγχους τους.

Από ψυχής, ένα μεγάλο μπράβο στη Ναταλία Ρασούλη και στη Βάσω Αλλαγιάννη γι’ αυτή τους την κίνηση με αφορμή τα θλιβερά περιστατικά της Κορίνθου και, πάνω απ’ όλα, για την προστασία του ρασούλειου ήθους.