Το ενδιαφέρον με το βιβλίο του Σμιθ δεν είναι τόσο η μυθιστορία, ούτε η πλοκή, ούτε ακόμα κι οι ήρωές του, όσο η αναπαράσταση του τρόμου, της θηριωδί­ας και της αβυσσαλέας ανελευθερίας της σταλινικής περιόδου που σφράγισε τις τύχες ολόκληρων λαών στη μεγαλύτερη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Τομ Ρομπ Σμιθ 

Μετάφραση: Ουρανία Παπακωνσταντοπούλου 

Εκδόσεις: Πατάκης 

Σελ.: 584 

Το ενδιαφέρον με το βιβλίο του Σμιθ δεν είναι τόσο η μυθιστορία, ούτε η πλοκή, ούτε ακόμα κι οι ήρωές του, όσο η αναπαράσταση του τρόμου, της θηριωδί­ας και της αβυσσαλέας ανελευθερίας της σταλινικής περιόδου που σφράγισε τις τύχες ολόκληρων λαών στη μεγαλύτερη διάρκεια του 20ού αιώνα. Στην ουσία, ο Σμιθ παθιάζεται με την ιδέα τού πώς το μεγαλύτερο όραμα για την ευτυχία της ανθρωπότη­τας κατέληξε να μετατραπεί στον τρομακτικότερο εφιάλτη για τον άνθρωπο και τη ζωή. Η πολιτική αντίληψη για την ανθρώπινη ζωή και τις ανθρώπι­νες σχέσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται στο νέο μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα, φέρνει στο φως μέσα από μια ιστορία που διαδραματίζεται στα πρώτα χρόνια της αποσταλινοποίησης στη Σοβιετι­κή Ένωση, μια κοινωνία η οποία έχει βιώσει την από­λυτη κτηνωδία. Μέσα από την προσωπική ιστορία ενός πρώην αξιωματικού της υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας, του Λέο Ντεμίντοφ, περιγράφεται η τρομακτική εκείνη περίοδος της προσπάθειας αποσταλινοποίησης της κοινωνίας – του απόλυτου τρόμου – μέσα από μια σειρά μεταρρυθμίσεων και αλλαγών που δεν θα επέφεραν θεαματικά αποτε­λέσματα, ωστόσο θα μισάνοιγαν την αμπαρωμένη πόρτα της κόλασης. Ο Λέο Ντεμίντοφ με τη γυναίκα του τη Ραΐσα είχαν υιοθετήσει δυο κορίτσια, των οποίων οι γονείς είχαν δολοφονηθεί σε μια επιχεί­ρηση που συμμετείχε και ο ίδιος ο Ντεμίντοφ. Τώρα, τον Λέο τον μισούν εκτός από τις κόρες του που δεν τον συγχωρούν για τη συμμετοχή του στο φόνο των φυσικών τους γονέων και ένα άλλο σκοτεινό πρό­σωπο. Έτσι αρχίζει μια καταδίωξη που περνά από τα αφιλόξενα σιβηρικά γκουλάγκ και καταλήγει στην ουγγρική εξέγερση.

Ξενοφών Μπρουντζάκης