Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίαζε το όραμά του για το επιτελικό κράτος, μάλλον ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα υπήρχε δυσκολία να μοιραστούν… δυο γαϊδουριών άχυρα. Το φιάσκο με τις μάσκες στα σχολεία και η ανακοίνωση (ώρες αφότου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άρχισε να γίνεται πάρτι) για τις λάθος διαστάσεις, έκαναν πολλούς να αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να μην διαπίστωσε ούτε ένας το πρόβλημα και με ποια κριτήρια έγινε η παραλαβή.

Η ΚΕΔΕ φρόντισε να βγάλει στη σέντρα τους… ανευθυνοϋπεύθυνους γραφειοκράτες, με ανακοίνωση στην οποία τονίζει ότι απλώς εφάρμοσε τις οδηγίες που πήρε. Και, φυσικά, όσο συνεχίζεται το αλαλούμ, το ζητούμενο είναι ποιος θα πληρώσει τα σπασμένα. Το όλο ζήτημα θα μπορούσε να θεωρηθεί μια άτυχη στιγμή της κρατικής μηχανής, εάν δεν είχε προηγηθεί ένα άλλο φιάσκο, αυτό του προγράμματος κατάρτισης των επιστημόνων, που αποσύρθηκε άρον-άρον, υπό την πίεση της κοινής γνώμης.

«Καρδιά» του προβλήματος αποτελεί το γεγονός ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο κυβερνητικός μηχανισμός παρουσιάζει δυσλειτουργίες. Είναι η πρώτη φορά, όμως, που δοκιμάζεται σε συνθήκες πανδημίας και αφότου είχε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό περιθώριο να προετοιμαστεί. Η επιστροφή στα θρανία, για την οποία η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι υπάρχει η κατάλληλη προετοιμασία, συνοδεύτηκε – πέρα από το θέμα με τις μάσκες – από καταγγελίες για υπεράριθμες τάξεις και για ελλείψεις σε καθαρίστριες, με ταυτόχρονα λουκέτα σε σχολεία με το «καλημέρα» λόγω κρουσμάτων Covid-19.

Ως εκ τούτου, η εκτίμηση που έκανε ο Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο Προεδρικό Μέγαρο χθες ότι θα ελεγχθεί το διαφαινόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας, μάλλον παραείναι αισιόδοξη. Πρόσθεσε, βέβαια, ότι η Ελλάδα τα καταφέρνει καλύτερα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και διαβεβαίωσε ότι το ΕΣΥ είναι απολύτως έτοιμο.

Αξιοσημείωτο είναι βέβαια το γεγονός ότι την Τρίτη το απόγευμα ο αρμόδιος υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, κατά την ανακοίνωση των έκτακτων μέτρων για την Αττική, δεν μπόρεσε να δώσει απαντήσεις για την αύξηση των διαθέσιμων ΜΕΘ, ούτε στο αν όλοι οι διασωληνωμένοι ασθενείς είναι το σύνολο όλων όσοι λαμβάνουν αυξημένη φροντίδα.

Αν σε όλα τα παραπάνω προστεθούν οι καταγγελίες, μεταξύ άλλων, ότι στα μέτρα που ανακοινώθηκαν για την Αττική δεν υπάρχει πρόβλεψη για πύκνωση των δρομολογίων στα μέσα μεταφοράς ή ότι γίνονται χειρουργεία χωρίς να έχει προηγηθεί τεστ για Covid-19, η πολιτική της καθημερινότητας του πολίτη με την οποία πορεύθηκε προεκλογικά η κυβέρνηση μάλλον πάσχει. Αν πάσχει σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά θα το δείξει το (κοντινό) μέλλον.

Επιτελική αποτυχία

Αν η κυβέρνηση πάντως ήθελε να αποδείξει ακόμα και στον πιο καλόπιστο πολίτη ότι επί της ουσίας δεν διαθέτει κάποιο ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της πανδημίας της Covid-19 στη χώρα, το τεράστιο φιάσκο με τις μάσκες που μοιράστηκαν στους μαθητές κατά την έναρξη του σχολικού έτους θα αρκούσε για αυτό.

Παρά τις διαβεβαιώσεις υπουργών και κορυφαίων παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης ότι όλα θα είναι έτοιμα και ότι οι «Κασσάνδρες» θα διαψευστούν, η εικόνα από την πρώτη μέρα στα σχολεία αλλά και όσα επακολούθησαν προκάλεσαν ισχυρούς τριγμούς και σοβαρότατο πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση ενώ ταυτόχρονα ακύρωσαν κάθε προσπάθεια να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα.

Και αυτό καθώς ο ίδιος ο κατασκευαστής των μασκών-τεντόπανων αποκάλυψε πως παρότι ο ίδιος είχε εκφράσει αμφιβολίες για το μέγεθός τους και είχε στείλει και δείγματα στους αρμοδίους για τον σχετικό διαγωνισμό (για τον οποίο δόθηκαν περισσότερα από 6 εκατ. ευρώ) οι εντελώς ακατάλληλες μάσκες μοιράστηκαν κανονικά στα παιδιά.

Οι υπερμεγέθεις μάσκες μοιράστηκαν μαζί με τα πολύ μικρά σε μέγεθος και χωρητικότητα παγούρια για νερό, τα οποία η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είχε φροντίσει να «διαφημίσει» επαινώντας ταυτόχρονα την ιδιωτική πρωτοβουλία. Η σκέψη να εφοδιαστούν οι μαθητές με ένα παγούρι θα εξυπηρετούσε τον στόχο του μη συνωστισμού στις βρύσες και στους ψύκτες των σχολικών εγκαταστάσεων. Ο συνωστισμός βέβαια τώρα φαίνεται αναπόφευκτος μιας και το… παγουρίνο που έφτασε στα χέρια των μαθητών χρειάζεται να γεμίζει πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας αφού δυο γουλιές νερό χωράει όλο και όλο.

Ενδεικτική της αμηχανίας της κυβέρνησης για το «μάσκα-gate» αλλά και της προσπάθειας αποτίναξης ευθυνών ήταν και η απάντηση που έδωσε για το θέμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλώντας στον ΣΚΑΪ. Ο Στέλιος Πέτσας περιορίστηκε να δηλώσει ότι «σταμάτησε η παραγωγή τους και γίνεται επαναδιατύπωση των προδιαγραφών για να προχωρήσει. Η σύμβαση έγινε από την ΚΕΔΕ. Οι προδιαγραφές, όμως, δόθηκαν από την Επιτροπή των Ειδικών. Και γι’ αυτό τον λόγο, από την πρώτη μέρα, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας είπε ότι έγινε λάθος σε σχέση με τον όρο “το τελικό προϊόν”. Εκεί ήταν το ζήτημα».

«Μπαλάκι» οι ευθύνες

Η ζημιά που οι μάσκες για… ελέφαντες προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν στην κυβέρνηση είναι τόσο μεγάλη που, σύμφωνα με πληροφορίες, το Μαξίμου φέρεται να ζήτησε να βρεθούν οι υπεύθυνοι για το φιάσκο και να εξετάζει και το ενδεχόμενο να ζητήσει ακόμα και παραιτήσεις. Την ίδια στιγμή, το «μάσκα-gate» προκαλεί και εσωτερικούς τριγμούς στην κυβέρνηση καθώς όλοι οι εμπλεκόμενοι υπουργοί δείχνουν να αποποιούνται των ευθυνών τους, επιρρίπτοντας εμμέσως πλην σαφώς ο ένας στον άλλον την υπαιτιότητα για το μπάχαλο.

Ενώ προσπάθειες για να υποβαθμιστεί το περιστατικό, όπως επιχείρησε να κάνει ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης κατά την ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας στην Ελλάδα την περασμένη Τρίτη, μόνο ειρωνικά γέλια (για να το πούμε κομψά) προκαλούν. Δίνοντας μάλιστα, την ίδια στιγμή, περισσότερα πατήματα στην αντιπολίτευση να μιλάει για ανικανότητα και… επιτελικό μπάχαλο για ένα θέμα μείζονος σημασίας, τόσο επικοινωνιακής όσο και απολύτως πρακτικής, καθώς το άνοιγμα των σχολείων αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση.

Τούτων δοθέντων το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει το Μαξίμου είναι να μην υπάρξει δεύτερη αστοχία όταν οι νέες μάσκες μοιραστούν στους μαθητές ώστε να απαλυνθεί η πολύ κακή εντύπωση που δημιουργήθηκε από το «μάσκα-gate». Πολλώ δε μάλλον που αυτό το περιστατικό συνέβη σε μια περίοδο που η κυβέρνηση αισθάνεται εμφανώς πιεσμένη από τις εξελίξεις σχετικά με την πανδημία της Covid-19 στη χώρα και υποχρεώνεται να λάβει νέα περιοριστικά μέτρα καθώς κρούσματα και διασωληνωμένοι ασθενείς αυξάνουν διαρκώς, ασκώντας ήδη πίεση στο σύστημα Υγείας.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Νίκος Σύψας προειδοποίησε ότι στις ΜΕΘ αρχίζει να δημιουργείται «κρίσιμη μάζα» ασθενών με Covid-19, υποχρεώνοντας τον υφυπουργό Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη, στην ίδια ενημέρωση προχθές Τρίτη, να προσπαθήσει να εξηγήσει πόσα κρεβάτια ΜΕΘ έχει στη διάθεσή της η πολιτεία. Το μόνο που κατάφερε όμως ήταν να ξαναφέρει στην επιφάνεια το ζήτημα της προετοιμασίας που έγινε σε όλα τα επίπεδα εν αναμονή του (λεγόμενου και) δεύτερου κύματος της πανδημίας στη χώρα, δίνοντας λαβές στην αντιπολίτευση να ασκήσει δριμεία και επί της ουσίας κριτική για ζητήματα που η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι έχει λύσει.

«Καρφώματα» και αδειάσματα

Πάντως το φαινόμενο των υπουργών που αποποιούνται των ευθυνών τους δείχνοντας άλλους ως υπαίτιους για λάθη και παραλείψεις δεν περιορίζεται στο «μάσκα-gate». Ειδικά σε ένα ζήτημα όπως η πορεία του κορωνοϊού απαιτείται απόλυτη συνεννόηση μεταξύ των στελεχών της κυβέρνησης αλλά αυτό φαίνεται ότι δεν είναι πάντα εφικτό.

Σε καμία περίπτωση δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, την τρέχουσα εβδομάδα, σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Open ανέφερε ότι εξετάζεται η περίπτωση, αν χρειαστεί, για περιοριστικά μέτρα σε επίπεδο δήμων.

«Βλέπω, λοιπόν, ότι σιγά-σιγά διαμορφώνεται αυτή η εικόνα επιστημονικά, να μπορούμε να παρέμβουμε πιο τοπικά, σε επίπεδο δήμων, με οριζόντια μέτρα ή με κάποια συγκεκριμένα μέτρα έτσι ώστε να περιορίσουμε ενδεχομένως μία τοπική συρροή ή μία έξαρση» είπε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υπουργός. Ενώ είχε σημειώσει ότι «η Αττική περιλαμβάνει πέντε εκατομμύρια κόσμο, είναι η μισή Ελλάδα. Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να σκεφτούμε να πάρουμε έτσι αλόγιστα οριζόντια μέτρα για όλη την Περιφέρεια Αττικής».

Μια ημέρα πάντως μετά, την Τρίτη δηλαδή, η κυβέρνηση διά στόματος του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά ανακοίνωσε μια δέσμη περιοριστικών μέτρων για όλη την Αττική, καθώς αυτό κρίθηκε αναγκαίο με βάση την επιδημιολογική εικόνα της Περιφέρειας Αττικής. Ο ίδιος ο Χαρδαλιάς εξήγησε πως τα μέτρα στην Αττική δεν μπορεί να είναι κάθετα στους δήμους που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς ο πληθυσμός κινείται και εκτός των δήμων αυτών και για αυτό λαμβάνονται σε όλο το λεκανοπέδιο.

«Το έχω πει και θα το επαναλάβω. Η ανθρωπογεωγραφία και όχι μόνο, των μητροπολιτικών περιοχών, άρα και της Αττικής, δεν επιτρέπει τη λήψη κάθετων μέτρων ανά δήμο. Πουθενά σε παγκόσμια πρακτική δεν υπάρχουν πρωτόκολλα, εγχειρίδια διαχείρισης κρίσης για κάτι τέτοιο, όσον αφορά υγειονομικούς κινδύνους» τόνισε ο Χαρδαλιάς, διαψεύδοντας σενάρια περί τοπικών lockdown.

Σε κάθε περίπτωση πάντως τα φαινόμενα κριτικής στην κυβέρνηση, ενίοτε δε σε υψηλούς τόνους, έχουν αρχίσει το τελευταίο διάστημα να πολλαπλασιάζονται, χτυπώντας καμπανάκι στο Μαξίμου ότι το επιτελικό κράτος ίσως χρειάζεται… επιτελικά μερεμέτια.

Για «παταγώδη αποτυχία» μίλησε η Ντόρα Μπακογιάννη αναφερόμενη στο φιάσκο με τις μάσκες στα σχολεία. «Είναι βέβαιο ότι ήταν μία παταγώδης αποτυχία. Έγινε ένα λάθος στο μέτρημα και στα μεγέθη των μασκών, άλλα διάβαζαν, άλλα κατάλαβαν, ήταν ένα λάθος που πρέπει να διορθωθεί. Είναι βέβαιο ότι κάποιος γραφειοκράτης έκανε λάθος. Από εκεί και πέρα θα το αναζητήσουμε, θα δούμε και ποιος έχει την ευθύνη γιατί στην όποια διαχείριση δημοσίου χρήματος έχει ευθύνες όποιος την κάνει» είπε η πρώην υπουργός Εξωτερικών στον ΑΝΤ1.

Συνάντηση με Ζάεφ

Οι εσωκομματικές φωνές, η κριτική, τα αδειάσματα μεταξύ υπουργών και στελεχών της κυβέρνησης αλλά και το αν τελικά χρειάζονται επιτελικά μερεμέτια είναι ένας «πονοκέφαλος» για τον Μητσοτάκη. Ωστόσο, δεν είναι ο μόνος πονοκέφαλος για τον πρωθυπουργό, καθώς βρίσκεται σε μια περίοδο που τα εθνικά θέματα και το προσφυγικό «τροφοδοτούν» τη δεξιά πτέρυγα της Ν.Δ.

«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε μάχες για εμάς» είπε ο Ζόραν Ζάεφ σε συνέντευξή του λίγο πριν συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό, με αφορμή τη συμμετοχή του στο συνέδριο του «Economist», προκαλώντας… τάσεις λιποθυμίας σε όσους πολιτεύτηκαν με σημαία την κατάργηση της Συμφωνίας των Πρεσπών, και ιδίως στους βουλευτές της βόρειας Ελλάδας. Επιπλέον, ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας εμφανίστηκε βέβαιος ότι η Ελλάδα θα στηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στο χθεσινό γεύμα των δυο ανδρών στην Αθήνα το κύριο αντικείμενο των συνομιλιών ήταν η πορεία των διμερών σχέσεων και ιδιαίτερα η ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών. Συζητήθηκε επίσης η ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας, ενώ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας δεσμεύθηκε στην ανάγκη της καλής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών.