Το μπαράζ συμμετοχών ελληνικών ταινιών στο επερχόμενο 63ο Φεστιβάλ του Βερολίνου (7 έως 17 Φεβρουαρίου) έκανε τον κινηματογραφικό μας χώρο να αναθαρρήσει.

Το μπαράζ συμμετοχών ελληνικών ταινιών στο επερχόμενο 63ο Φεστιβάλ του Βερολίνου (7 έως 17 Φεβρουαρίου) έκανε τον κινηματογραφικό μας χώρο να αναθαρρήσει. Οι τίτλοι που ανακοινώθηκαν για το πρόγραμμα Forum – «Η κόρη» του Θάνου Αναστόπουλου, «Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελένης Ψύκου, «Στο Λύκο» των Αράς Χιούς και Χριστίνας Κουτσοσπύρου (συμπαραγωγή Γαλλίας – Ελλάδας), «Fynbos» του Χάρη Πατραμάνη, «Echolot» του Αθανάσιου Καρανικόλα – βάζουν και πάλι το δικό μας σινεμά στο διεθνές φεστιβαλικό παιχνίδι. Ενώ στo Διαγωνιστικό Τμήμα της Μπερλινάλε υπάρχει και μια ταινία ελληνικών συμφερόντων, το «Πριν τα μεσάνυχτα» του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, που γυρίστηκε στη χώρα μας το καλοκαίρι με πρωταγωνιστές τους λαμπερούς Ίθαν Χοκ και Ζιλί Ντελπί. Παραγωγή Richard Linklater, Χρήστος Κωνσταντακόπουλος, Sara Woodhatch.

Το Κέντρο Κινηματογράφου ξαναμπαίνει στο παιχνίδι

Αλλά οι επιτυχίες και η ασταμάτητη φόρα που έχει πάρει το ελληνικό σινεμά ξαναβάζουν στο τραπέζι τα προβλήματα του ελληνικού κινηματογράφου και αναδεικνύουν και πάλι το μεράκι των δημιουργών που, κόντρα στις αντίξοες συνθήκες, επιμένουν να λένε «μοτέρ πάμε». Και για να πιάσουμε την καρδιά του προβλήματος, αυτή χτυπά στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που έχει το ταμείον… μείον. Αυτό δεν σημαίνει ότι ζητά λαγούς με πετραχήλια. «Δεν ζητάμε τίποτα πέρα από αυτά που μας χρωστάνε» ξεκαθαρίζει ο διευθυντής του ΕΚΚ Γρηγόρης Καραντινάκης, ο οποίος ανέλαβε το τιμόνι στη φουρτούνα, όταν δηλαδή στέρεψαν οι κάνουλες. Δυο χρόνια είχε να εγκρίνει το ΕΚΚ νέα σενάρια και προσπαθούσε να κλείσει προηγούμενους ανοιχτούς λογαριασμούς σε ταινίες που έχουν ήδη γυριστεί. Αλλά να που τις προάλλες ανακοινώθηκε ο νέος κανονισμός χρηματοδοτικών προγραμμάτων που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου. Τι άλλαξε και το ΕΚΚ ξαναμπαίνει στην παραγωγή, παράλληλα βέβαια με την προώθηση, ενίσχυση, διανομή της ελληνικής ταινίας;

Μια μεγάλη επιτυχία, όπως μας λέει ο Γρηγόρης Καραντινάκης, είναι ότι «ταυτοποιήθηκε από την εφορία χρέος ΦΠΑ 4 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτά τα χρήματα μας τα χρωστάνε από το 2006. Η αποδοχή του χρέους σημαίνει ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα τα πάρουμε». Επιπλέον, διερευνάται το ακριβές ποσό της επιστροφής φόρου. «Ενώ περιμέναμε 6,5 εκατ. από το Γενικό Λογιστήριο, μας πίστωσε 2.340.000. Ψάχνουμε πού έχουν χαθεί τα υπόλοιπα… Ή οι διανομείς δεν έχουν αποδώσει αυτά που έπρεπε ή το Γενικό Λογιστήριο κάνει λάθος. Αλλά θα αποδοθούν ευθύνες όταν βρούμε από πού υπεξαιρέθηκαν».

Μια ακόμα επιτυχία είναι η χορηγία του ΟΠΑΠ, ο οποίος θα δώσει για πρώτη φορά χρήματα στο ΕΚΚ, συγκεκριμένα επί 3 χρόνια θα δίνει 500.000 ευρώ, δηλαδή 1,5 εκατ. ευρώ στο σύνολο, για ταινίες πρωτοεμφανιζόμενων. Και φυσικά υπάρχει η πάγια τακτική επιχορήγηση που παίρνει το ΕΚΚ από το ΥΠΑΙΘΠΑ, σε μηνιαίες δόσεις. Την προηγούμενη χρονιά η επιχορήγηση ήταν 2.400.000 ευρώ – από τα οποία εισπράχθηκε το 90% – ενώ για το 2013 προβλέπεται το ποσό των 1.900.000 ευρώ. Για το 2012 το ΕΚΚ προχώρησε σε πέντε μόνο χρηματοδοτήσεις νέων ταινιών μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, που ήταν των Γιάννη Σμαραγδή, Γιώργου Τσεμπερόπουλου, Κωνσταντίνας Βούλγαρη, Μαρίας Ντούζα, Σάββα Καρύδα, με ποσά που κυμαίνονταν από 170.000 εώς και 300.000 ευρώ.

Γιατί το ΕΚΚ δεν προχωρούσε σε περισσότερες επιχορηγήσεις; «Προτεραιότητα ήταν τα χρέη. Μέχρι τώρα αυτά απορροφούσαν σχεδόν το 100% των χρημάτων, αλλά από εδώ και στο εξής τα χρήματα που έχει το ΕΚΚ θα μοιράζονται: 70% στα χρέη και 30% σε νέες παραγωγές. Το ποσοστό θα είναι μεταβλητό» λέει ο Γρηγόρης Καραντινάκης. Αυτήν τη στιγμή τα ληξιπρόθεσμα χρέη είναι περίπου 2 εκατ. ευρώ, που μπορεί να είναι από 100.000 ευρώ σε μία ταινία έως πολλά μικροποσά από εδώ και από εκεί., ενώ μειώθηκαν  και τα λειτουργικά έξοδα (αμοιβές, ενοίκια κ.λπ.). Συγκεκριμένα, από το 2010 στο 2011 μειώθηκαν 27%, και από το 2011 στο 2012, 32%. Αυτήν τη στιγμή τα πάγια λειτουργικά έξοδα υπολογίζονται στα 800.000 ευρώ.

Το περίφημο 1,5%

Βασικές προϋποθέσεις για να μπορέσει το ΕΚΚ να χαράξει αλλά και να υλοποιήσει πολιτική είναι, όπως εξηγεί ο Γ. Καραντινάκης: «να λειτουργήσουν οι νόμοι, να αποδοθούν τα χρέη ΦΠΑ, να διερευνηθεί η επιστροφή φόρου, να λειτουργήσει επιτέλους η απόδοση του 1,5%». Ως προς το τελευταίο, που είναι και ένα από τα μεγάλα οικονομικά αγκάθια του ελληνικού σινεμά, δεν έχει γίνει πρόοδος. Και δεν είναι μόνο διαφυγή των ιδιωτικών καναλιών, αλλά και των ψηφιακών και των δορυφορικών. Ενώ από τα ιδιωτικά κανάλια η συνδρομητική NOVA είναι η μόνη συνεπής, η ΕΡΤ που στο παρελθόν υπήρξε  συνεπής στην απόδοση του 1,5% είχε να δώσει τρία χρόνια περίπου. Μόλις πρόσφατα ενέκρινε, και πολύ καλά έκανε, 3.450.000 ευρώ που θα δώσει σε περίπου 40 ελληνικές ταινίες.

Αλλά και ο κινηματογραφικός νόμος, που ψηφίστηκε επί των ημερών του Παύλου Γερουλάνου, δεν έλυσε όλα τα προβλήματα, ούτε αποτελεί πανάκεια. Καταρχάς, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στο σύνολό του. «Από την άλλη, πρέπει να εστιάσουμε στα φορολογικά κίνητρα. Γιατί μετά την ψήφιση του νόμου, βγήκε υπουργική απόφαση που σχεδόν τα αναιρεί., άρα χρειάζονται διευκρινίσεις. Πρέπει να λειτουργήσει ο θεσμός της χορηγίας που ξεκίνησε… επί Κλεισθένη από τον 6ο αιώνα» εξηγεί ο Γ. Καραντινάκης. Και προσθέτει ότι ο νόμος δεν είναι… αλάθητος. «Αφήνει σε διάφορα σημεία περιθώρια ερμηνείας. Απ' την άλλη, τα πράγματα ήταν διαφορετικά το 2010 που ψηφίστηκε. Ας πούμε, ενώ όλοι λέγανε για τη μείωση των λειτουργικών εξόδων του ΕΚΚ, ο νόμος προβλέπει, μαζί με τη δική μου θέση, άλλους τέσσερις διευθυντές. Καταλαβαίνω, στη λογική ενός μεγάλου οργανισμού με ισχυρούς προϋπολογισμούς. Όμως σήμερα δεν γίνεται να θες να κάνεις οικονομία και να έχεις απ' την άλλη πέντε διευθυντές σε έναν οργανισμό με 19 υπαλλήλους».