Διακόσια χρόνια από τη συγγραφή του, το μυθιστόρημα της Τζέιν Ώστεν «Περηφάνια και προκατάληψη» παραμένει το απόλυτο μπεστ σέλερ και προκαλεί χιλιάδες εορταστικά αφιερώματα και εκδηλώσεις ανά τον κόσμο

Διακόσια χρόνια από τη συγγραφή του, το μυθιστόρημα της Τζέιν Ώστεν «Περηφάνια και προκατάληψη» παραμένει το απόλυτο μπεστ σέλερ και προκαλεί χιλιάδες εορταστικά αφιερώματα και εκδηλώσεις ανά τον κόσμο

«Η Ελίζαμπεθ Μπένετ ούτε που υποψιάστηκε πως είχε γίνει αντικείμενο ενδιαφέροντος. Ο κ. Ντάρσι την είχε κοιτάξει στον χορό χωρίς κανέναν θαυμασμό […]. Μα δεν είχε καν προλάβει να ομολογήσει στον εαυτό του πως δεν έβρισκε το παραμικρό όμορφο χαρακτηριστικό στο πρόσωπό της, όταν άρχισε να το βρίσκει ασυνήθιστα έξυπνο εξαιτίας της έκφρασης των σκοτεινών ματιών της»: Αχ, κύριε Ντάρσι, αυτά τα κρυφοκοιτάγματα στον χορό πόσα χτυποκάρδια προκαλούν ακόμα, κι ας πέρασαν 200 χρόνια από τότε που η Τζέιν Ώστεν κράτησε στα χέρια της το πρώτο αντίτυπο του «Περηφάνια και προκατάληψη»…
«Μόλις παρέλαβα το δικό μου μωρό» έγραφε η Ώστεν στην αδελφή της, στις 28 Ιανουαρίου 1813, όταν επιτέλους, έπειτα από μερικές απορρίψεις εκδοτών, πήρε στα χέρια το μυθιστόρημά της τυπωμένο. Το ίδιο βράδυ η μαμά της διάβασε σχεδόν το μισό βιβλίο στους καλεσμένους της αποκρύπτοντας πως πρόκειται για έργο του παιδιού της. Ήξερε, άλλωστε, ότι κανένας δεν θα τη θαύμαζε που είχε κόρη συγγραφέα. Τότε, το μόνο με το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει τον θαυμασμό ένα κορίτσι ήταν ένας καλός γαμπρός.

Ένα ζευγάρι αλλιώτικο από τα άλλα
«Όλος ο κόσμος γνωρίζει πως ένας ελεύθερος και πλούσιος άνδρας έχει πάντα ανάγκη από μια σύζυγο. Όσο άγνωστα λοιπόν κι αν είναι τα αισθήματα και οι αντιλήψεις του, όταν εγκατασταθεί σε μια νέα γειτονιά θα θεωρηθεί από τους γύρω οικογενειάρχες με κόρες της παντρειάς βέβαιος γαμπρός τους»: Δύο αιώνες από εκείνη τη βραδιά στους Ώστεν, φέτος, την ίδια ημερομηνία, εκατοντάδες διάβασαν αυτήν την πρώτη φράση του μυθιστορήματος, στις πάμπολλες εκδηλώσεις που διοργάνωσαν οι λέσχες «Τζέιν Ώστεν» στην Ευρώπη, την Αμερική, την Αυστραλία, την Ασία. Τεράστια τα αφιερώματα στο «Περηφάνια και προκατάληψη» και στον διεθνή Τύπο, άπειρες οι αναφορές στο Διαδίκτυο, δεκάδες οι γυναίκες που επισκέφτηκαν την ίδια μέρα το Μουσείο Ώστεν στο Μπάαθ για να ντυθούν όπως η Αν Χάθαγουεϊ στην ταινία «Ερωτευμένη Τζέιν».
Πενήντα χιλιάδες αντίτυπα πουλά κάθε χρόνο το «Περηφάνια και προκατάληψη» στην Αγγλία, κι αυτό παρόλο που οποιοσδήποτε μπορεί να το κατεβάσει εντελώς δωρεάν από το Ίντερνετ. Χιλιάδες και οι πωλήσεις σε όλο τον κόσμο.
Η ίδια η Τζέιν Ώστεν δεν γεύτηκε ποτέ αυτήν την επιτυχία. Οι πρώτες αντιδράσεις για το βιβλίο ήταν: «απλώς χαριτωμένο». Το χιούμορ, η ειρωνεία, η οξύτατη ματιά που έριχνε η συγγραφέας στην κοινωνία γύρω της και στις ανθρώπινες σχέσεις δεν εκτιμήθηκαν καθόλου, αρχικά. Ούτε άρεσε ότι σε ολόκληρο το βιβλίο δεν υπάρχουν «ρομαντικές» συζητήσεις μεταξύ του Ντάρσι και της Ελίζαμπεθ. «Σε ερωτεύτηκα για τη ζωντάνια και την εξυπνάδα σου» είναι η μόνη «ερωτική κουβέντα» που λέει ο ήρωας στην αγαπημένη του. Όμως, για να αγαπήσουν και άλλοι την έξυπνη ιδεαλίστρια και αντικομφορμίστρια Ελίζαμπεθ, η οποία απέρριπτε προτάσεις γάμου, πέρασε πολύ καιρός.

Ο υπερόπτης, απόμακρος, ιδεαλιστής ήρωας
«Θα έπεφτα στα πόδια της Ελίζαμπεθ» είχε πει ο Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον. «Θα έπεφτα στα πόδια του κυρίου Ντάρσι» είπαν πολλές γυναίκες μέχρι σήμερα. Ο υπερόπτης, απόμακρος, αλλά επίσης ιδεαλιστής, έντιμος και αφοσιωμένος στην αγαπημένη του Ντάρσι αγαπήθηκε όσο λίγοι ήρωες. Το μυθιστόρημα άρχισε να κεντρίζει το ενδιαφέρον όταν, λίγα χρόνια μετά τον θάνατο (σε ηλικία μόλις 42 χρόνων) της συγγραφέως, ο ανιψιός της κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο «Αναμνήσεις από την Τζέιν Ώστεν». Ευρύτερα γνωστό έγινε το «Περηφάνια και προκατάληψη» όταν άρχισε να διδάσκεται και στα σχολεία. Λατρεύτηκε όμως στον 20ό αιώνα, ειδικά μετά το 1940, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστή τον Λόρενς Ολίβιε.
Οι πωλήσεις του «απογειώθηκαν» όταν ο Κόλιν Φερθ ανέλαβε τον ρόλο του Ντάρσι, βούτηξε σε μια λίμνη και μετά εμφανίστηκε μπροστά στην Ελίζαμπεθ με βρεγμένο πουκάμισο.
Η μεταφορά αυτή του μυθιστορήματος στην τηλεόραση του BBC θεωρείται η πιο πιστή και ήταν σίγουρα η πιο επιτυχημένη εμπορικά. Στο 50% έφτασε η θεαματικότητά της, και όταν κυκλοφόρησε σε βιντεοκασέτα πουλήθηκαν 12.000 σε δύο ώρες! Αργότερα, το «Περηφάνια και προκατάληψη» ξαναγυρίστηκε πολλές φορές για τη μεγάλη οθόνη και σε διάφορες εκδοχές: στο Μπόλιγουντ έγινε μιούζικαλ με τίτλο «Νύφη και προκατάληψη», στην Αμερική υπήρξε η αφετηρία για πάμπολλες ταινίες – μέχρι και «τσόντες» –, στην Αγγλία διασκευάστηκε σχετικά πρόσφατα με πρωταγωνιστές βαμπίρ. Παράλληλα, ενέπνευσε τηλεοπτικά σίριαλ, όπως το αγγλικό «Χαμένη στην Τζέιν Ώστεν», και ταινίες με θέμα τη ζωή της συγγραφέως, με πιο γνωστό το «Ερωτευμένη Τζέιν». Άμεσες είναι οι αναφορές σε αυτό και στο «Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς», όπου ο πρωταγωνιστής ονομάζεται Ντάρσι (και στο σινεμά τον ενσάρκωσε πάλι ο Κόλιν Φερθ).
Φέτος, με αφορμή την επέτειο, ετοιμάζονται νέες εκδόσεις, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, ανάμεσά τους μια κωμωδία με πρωταγωνίστρια μια μοντέρνα κοπέλα που έχει εμμονή με τον Ντάρσι. Προφανώς δεν είναι η μόνη, αφού δεκάδες είναι οι γυναίκες που συρρέουν κάθε μέρα στο Μουσείο Ώστεν. Και φεύγοντας δεν ξεχνούν ποτέ να πάρουν μια τσάντα ή έστω ένα μπρελόκ που γράφει πάνω του: «I love Darcy».