Οι ταραχές στη γειτονική Τουρκία και οι δυναμικές αντιδράσεις απέναντι στους σχεδιασμούς τού μέχρι χθες πανίσχυρου Ταγίπ Ερντογάν δεν αποτελούν κεραυνούς εν αιθρία. 

Οι ταραχές στη γειτονική Τουρκία και οι δυναμικές αντιδράσεις απέναντι στους σχεδιασμούς τού μέχρι χθες πανίσχυρου Ταγίπ Ερντογάν δεν αποτελούν κεραυνούς εν αιθρία. Απλώς επαναφέρουν στο προσκή­νιο τα προβλήματα μιας διχασμένης χώρας, εν πολλοίς ασιατικής κι εν μέρει ευρωπαϊκής. Ο υπολογισμός της αναλογίας φυσικά διαφέρει από στόμα σε στόμα: αρκετοί (προοδευτικοί Τούρκοι διανοούμενοι κυρίως) ισχυρίζονται πως αργά ή γρήγορα οι δυτικόφιλες δυνάμεις θα υπερισχύσουν και η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας θα ολοκληρωθεί τόσο πολιτικά όσο και πολιτισμικά. Επικαλούνται, μάλιστα, αυτοί οι τελευταίοι, τον εντυπωσιακό βηματισμό της χώρας προς μια οικονομική πολιτική δομημέ­νη με βάση τον δυτικό γνώμονα ιδεών, τη ραγδαία ανάπτυξη της πανεπιστημιακής της ζωής και, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, την ισχυροποίηση του κοσμικού μοντέλου ζωής. Επικαλούνται ακόμα και τους όρους της πολιτικής δημογραφίας: το γεγονός δηλαδή ότι στα μεσογειακά παράλια και την ενδοχώρα τους ευδοκιμεί, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, το δυ­ναμικότερο στην πράξη και το πιο ευέλικτο στη σκέψη μέρος του τουρκικού πληθυσμού. Η Ανατολία, λένε, βρίσκεται πολύ μακριά από τη σύγχρονη Τουρκία και η Άγκυρα είναι ένας ασια­τικός αναχρονισμός μπροστά στην ευρωπαϊκής πνοής Κωνσταντινούπολη…
 
Μια καλά οργανωμένη συνωμοσία
 
Ώσπου φάνηκε ο Ερντογάν… Προικισμένος με την ισχυρογνωμοσύνη του επαρχιώτη αλλά και με ισχυρό το ένστικτο της πολιτικής επιβίωσης, είναι φανερό πια ότι φιλοδοξεί να περάσει στην Ιστορία ως διάδοχος του Κεμάλ και να πάρει τη θέση του με μια καλά οργανωμένη πατροκτονία. Από τα πρώτα του βήματα ο Ερντογάν έδειξε ότι διαθέτει τον σπάνιο συνδυασμό τόλμης και σύνεσης. Ανέβηκε στην εξουσία με την ισλαμική σημαία, αλλά απέφυγε να σκεπάσει με αυτήν το πρόσωπο του Κεμάλ. Δεν έκρυψε τις πεποιθήσεις του, αλλά αποσιώπη­σε τις ακραίες τους συνέπειες. Προχώρησε συγκρατημένα, οργανώνοντας τις ενέργειές του για την κατάλυση του κοσμικού κράτους με τις προφυλάξεις ενός συνωμότη. Έτσι, αφού ξεδόντιασε αργά και μεθοδικά το Γενικό Επιτελείο Στρατού και κέρδισε με μεγάλο ρίσκο τη μάχη εναντίον των στρατηγών του κεμαλικού κατεστημέ­νου, ο Ερντογάν δείχνει τώρα τα δόντια του: δηλαδή την πρόθεσή του να αφανίσει το κοσμικό πρόσωπο της Τουρκίας, να το καλύψει με φερετζέ και να επιβάλει σταδιακά τον ισλαμικό νόμο. Σ’ αυτό το σημείο, όμως, τον πρόλαβε μια εξέγερση που τείνει να λάβει καθολικό χαρακτήρα.
 
Πρόσωπο με πρόσωπο
 
Ανεξάρτητα πάντως από την έκ­βαση της παρούσας αναμέτρησης, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει το πεπρωμένο της και θα διαλέξει τον κοσμικό ή ισλαμικό της δρόμο, σύμφωνα με την ετυμηγορία των πολιτών της, πάνω σε ένα κεντρικό θέμα: το ζήτημα του προσώπου. Γιατί, παρόλο που δεν έχει ανακύψει ευθέως και με τη σφοδρό­τητα που το διακρίνει, αυτό το ζήτημα θα κρίνει και όλα τα υπόλοιπα. Περιλαμβάνει βέβαια τη μαντήλα, αλλά είναι πολύ ευρύτε­ρο και πολύ βαθύτερο. Όπως είναι γνωστό, η ισλαμική παράδοση απαγορεύει την απεικόνιση του προσώπου. Έτσι προέκυψε η αριστουργηματική γεωμετρική τάξη των αραβουργημάτων αλλά και έτσι εξέλιπε το ανθρώπινο πρόσωπο. Ο δυτικός πολιτισμός πάλι και ο ελληνορω­μαϊκός κανόνας από τον οποίο απέρρευσε, οικοδομήθηκε πάνω στην πεποίθηση ότι η ιερότητα του προσώπου πρέπει να φαί­νεται και να λάμπει. Στην αθηναϊκή Βουλή η παρουσία του πολίτη οφείλει να είναι αυ­τοπρόσωπη και όχι δι’ αντιπροσώπου. Στα δικαστήρια, στον δρόμο και στην αγορά οι άνθρωποι αντικρίζονται πρόσωπο με πρό­σωπο. Αλλά και στη σύγχρονη Ευρώπη ισχύ­ει η επιταγή: δείξε μου το πρόσωπό σου να σου πω ποιος είσαι. Στη δυτική λογοτεχνία αφθονούν τα ρητορικά σχήματα, οι μετα­φορές και οι παρομοιώσεις οι σχετικές με το πρόσωπο: η αυγή έχει πρόσωπο και η νύχτα επίσης, και η άνοιξη και η σελήνη… Τίποτε δεν θεωρείται νόμιμο, καμία ενέργεια και καμία πεποίθηση, αν δεν υπερασπίζεται από το ακάλυπτο πρόσωπο. Η Τουρκία, λοιπόν, θα πρέπει κάποια στιγμή να διαλέξει αν θα κρύψει το πρόσωπό της πίσω από τη μαντήλα ή αν θα το αφήσει στο φως.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.