Στην τελική ευθεία για το πολυθρύλητο ιδρυτικό του Συνέδριο εισέρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ με την ολοκλήρωση της εκλογής αντιπροσώπων έως το τέλος της εβδομάδας.

Στην τελική ευθεία για το πολυθρύλητο ιδρυτικό του Συνέδριο εισέρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ με την ολοκλήρωση της εκλογής αντιπροσώπων έως το τέλος της εβδομάδας. Η φιλολογία για τον μετασχηματισμό του από «κόμμα των συνιστωσών» σε ενιαίο «κόμμα των μελών» αναμένεται να κυριαρχήσει τις επόμενες ημέρες, ενώ οι εσωκομματικοί μηχανισμοί ήδη μετρούν «κουκκιά» προκειμένου να διαμορφώσουν εικόνα για το κρίσιμο ζήτημα των συσχετισμών που αναμένεται να αναδείξει «νικητές» και «χαμένους».

Εξ άλλου, αμέσως μετά το Πάσχα η ηγεσία άνοιξε τα χαρτιά της δείχνοντας διαθέσεις «ξεκαθαρίσματος» και προώθησης, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, της μετάβασης από το μοντέλο του συμμαχικού σχήματος και της ισότιμης παρουσίας των συνιστωσών στο ενιαίο μαζικό κόμμα με ενιαίο πολιτικό κέντρο. Ένα κόμμα που, σύμφωνα με τα όσα διακηρύσσονται, δεν θα πάψει να είναι πλουραλιστικό εφόσον θα εξακολουθήσει να εμπεριέχει τις διαφορετικές απόψεις ως τάσεις ή ιδεολογικά ρεύματα, όχι όμως ως αυτοτελείς οργανώσεις ή κόμματα.

«Όχι κόμματα μες στο κόμμα» είναι το σύνθημα της πλειοψηφίας, που εκφράζει αυτή την κατεύθυνση, ενώ η μειοψηφία από την άλλη προβάλλει την ανησυχία της για τη δημιουργία ενός αρχηγοκεντρικού κόμματος στα πρότυπα των συμβατικών κεντρώων κομμάτων.

Τα ζητήματα που έχουν απασχολήσει το εσωκομματικό τοπίο το τελευταίο δίμηνο ως οργανωτικού χαρακτήρα μέτρα μετασχηματισμού του κόμματος, τα οποία θα τεθούν επί τάπητος και στο συνέδριο με ανοιχτό το ερώτημα πώς θα επιλυθούν, είναι τα παρακάτω:

Αυτοδιάλυση συνιστωσών

Το ζήτημα της «αυτοδιάλυσης», το οποίο ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε αρκετά τελεσιγραφικά προ διμήνου προτείνοντας εναλλακτικά, σε όσους δεν επιθυμούν αυτή τη διαδικασία, το καθεστώς του «παρατηρητή» (υποχωρώντας σε αυτό το τελευταίο στη συνέχεια) προκάλεσε εσωτερικές τριβές και πυροδότησε συζητήσεις.
Την πιο σθεναρή αντίσταση έχει προβάλει η οργάνωση ΔΕΑ (Νταβανέλλος), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν επιφυλάξεις ακόμη και από χώρους που ανήκουν στην πλειοψηφία, όπως π.χ. η ΑΝΑΣΑ.

Στο παρά πέντε του συνεδρίου (προχθές) δόθηκε στη δημοσιότητα κείμενο το οποίο επιγράφεται «Δήλωση τριών ιδρυτικών συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ» και συνυπογράφουν οι Νταβανέλος, Γλέζος (Ενεργοί Πολίτες) και Θεωνάς (ΚΕΔΑ) με το αίτημα να αποσυρθεί από την προσυνεδριακή συζήτηση ένα «αγκάθι», που ενώ «δεν λύνει κανένα υπαρκτό πρόβλημα», μπορεί «να δημιουργήσει μια σοβαρή κρίση».

Παρά ταύτα η ηγεσία επιμένει και παραπέμπει την απόφαση στο συνέδριο, προτείνοντας ως συμβιβαστική λύση ένα χρονικό διάστημα μετάβασης λίγων μηνών. Την ίδια ώρα ο ΣΥΝ προχωράει στην αυτοδιάλυσή του (ύστερα από αναβολή λόγω της ΕΡΤ) την ερχόμενη Τετάρτη, λίγες ώρες πριν από την επίσημη έναρξη του συνεδρίου, πιέζοντας περαιτέρω προς την κατεύθυνση αυτή.

Ενιαία λίστα

Η εκλογή οργάνων με ενιαία λίστα θεωρείται εξίσου κομβικό ή και σημαντικότερο ζήτημα, καθώς αναιρεί, σύμφωνα με την άποψη της μειοψηφίας, τη συγκροτημένη λειτουργία των τάσεων και υποβαθμίζει την παρουσία τους στα όργανα. Η ηγεσία αναμένεται να επιμείνει, καθώς στη λίστα βλέπει το στοιχείο εκείνο που σηματοδοτεί τη μετατροπή του κόμματος σε ενιαίο. Από την άλλη, η μειοψηφία δηλώνει ότι δεν θα κάνει πίσω.

Εκλογή προέδρου

Η ηγεσία προβάλλει το επιχείρημα ότι με την εκλογή προέδρου από το συνέδριο δίνεται ο λόγος στα μέλη και παρακάμπτονται οι «μηχανισμοί», ενώ όσοι εκφράζουν ενστάσεις επιμένουν στην εκλογή από την Κεντρική Επιτροπή, κατά την παράδοση των αριστερών κομμάτων, ώστε να διασφαλίζεται ο δημοκρατικός έλεγχος της ηγεσίας. Σε κάθε περίπτωση και αυτό το στοιχείο προϊδεάζει για την αρχηγοκεντρική φυσιογνωμία του ενιαίου κόμματος.

Δημοκρατική λειτουργία

Όλα τα παραπάνω τίθενται και ως ζητήματα «δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος», την οποία όλες οι πλευρές θέτουν με τη δική τους οπτική η καθεμιά.
• Η ηγεσία ανάγει σε ζήτημα δημοκρατικής λειτουργίας την προτεραιότητα της έκφρασης των μελών έναντι των συνιστωσών.
• Από τη μειοψηφία θεωρείται ότι το «κόμμα των μελών» υποβαθμίζει το στοιχείο της έκφρασης διαφορετικών απόψεων με θεσμικό τρόπο στα όργανα.
Μάλιστα από την πλευρά της Αριστερής Πλατφόρμας ο Παν. Λαφαζάνης έβαλε τις προηγούμενες μέρες, με συνέντευξή του στον ιστότοπο Rednotebook.gr, θέμα ποιοτικών κριτηρίων του μαζικού κόμματος το οποίο οικοδομείται, λέγοντας επί της ουσίας ότι η αθρόα ένταξη νέων μελών άνευ πολιτικών κριτηρίων και αγωνιστικών εχεγγύων έχει «πελατειακά» κριτήρια ή, με άλλα λόγια, υποκρύπτει τη διάθεση επηρεασμού και αλλοίωσης των εσωτερικών συσχετισμών.

Κρίσιμο το πολιτικό

Όμως, πολιτικά είναι τα ζητήματα που θα κριθούν από την τελική διαμόρφωση των περίφημων εσωκομματικών συσχετισμών. Από το αν η ηγεσία θα καταφέρει να διατρανώσει ή όχι την κυριαρχία της επί της εσωκομματικής «Βαβέλ» – για να θυμηθούμε και την ενδεικτική έκφραση που είχε χρησιμοποιήσει ο Τσίπρας τον Δεκέμβριο στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη – θεωρείται ότι θα εξαρτηθεί:
• Το πόσο ισχυρό είναι το μήνυμα που επιδιώκει να εκπέμψει, δηλαδή αυτό της ηγεσίας που είναι ικανή να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας (αρχής γενομένης βάζοντας «τάξη» στα εσωτερικά της).
• Η έκβαση (ή η διαιώνιση) της εσωκομματικής συζήτησης για το νόμισμα, την Ευρώπη και τις κοινωνικοπολιτικές συμμαχίες, δηλαδή αν θα επιδιωχθεί μια κυβέρνηση της Αριστεράς ή μια κυβέρνηση Κεντροαριστεράς.
• Επομένως και το αν η ηγεσία θα στραφεί – έχοντας «λυμένα» πλέον τα χέρια – περισσότερο σε μια «πραγματιστική», με την τρέχουσα έννοια, πολιτική επιθυμώντας να εκφράσει τον μεσαίο χώρο. Άλλωστε, μετά την τύχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, η υπόθεση της Κεντροαριστεράς μένει ένα πεδίο πρόσφορο να το διαχειριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ με τους δικούς του όρους.
 

Ισορροπία στην «κόψη»

Οι εκλογές των αντιπροσώπων για το συνέδριο (αναμένεται ότι οι σύνεδροι θα ξεπεράσουν τους 3.500) δεν έχουν ολοκληρωθεί. Κάποιοι επιχειρούν να κάνουν εκτιμήσεις προβλέποντας τη «συντριπτική επικράτηση» της πλειοψηφίας και αναφέρουν πως, παρότι δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, η εικόνα δεν αναμένεται να ανατραπεί.

Από τη μειοψηφία, πάντως, επιφυλασσόμενοι για το αν μπορούν εν τω μέσω της διαδικασίας να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις, εκτιμούσαν έως χθες ότι θα συγκρατήσουν τα ποσοστά τους. Πάντως, η εκλογική διαδικασία φαίνεται να «κρύβει» εκπλήξεις:

• Η Σόφη Παπαδόγιαννη, από τα σημαίνοντα «γραφειοκρατικά» στελέχη του Αριστερού Ρεύματος, δεν εκλέγεται σύνεδρος.
• Ο γραμματέας του κόμματος Δημήτρης Βίτσας ήρθε 6ος σε ψήφους στην οργάνωση του Χαϊδαρίου.
• Η Τασία Χριστοδουλοπούλου από την ΑΝΑΣΑ πέρασε στην «κόψη», αφού εκλέγεται χάριν της ποσόστωσης για τις γυναίκες.
• Και ο Γιάννης Θεωνάς, εκ των διαφωνούντων με την αυτοδιάλυση, δεν εξελέγη από την οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ Σαρωνικού… Η συνέχεια στο φαληρικό Τάε Κβον Ντο – να δούμε αν ο τόπος θα αποδειχθεί… συμβολικός.