Ίσως να μην έχει ιδιαίτερη σημασία να μάθουμε εάν ο Στέλιος Σταυρίδης ήταν άλλος ένας «κρατικός καπιταλιστής» που δέχθηκε να γευτεί τη γλύκα των «συμφερόντων» τα οποία κατήγγελλε – όπως πολλοί άλλοι μέχρι σήμερα – μέχρι να συμβιβαστεί μαζί τους.

Ίσως να μην έχει ιδιαίτερη σημασία να μάθουμε εάν ο Στέλιος Σταυρίδης ήταν άλλος ένας «κρατικός καπιταλιστής» που δέχθηκε να γευτεί τη γλύκα των «συμφερόντων» τα οποία κατήγγελλε – όπως πολλοί άλλοι μέχρι σήμερα – μέχρι να συμβιβαστεί μαζί τους. Ή αν απλώς προτίμησε να εκτεθεί για να αποφύγει κάποια άλλα, πολύ χειρότερα, που τον περίμεναν στη γωνία. Σίγουρα, όμως, μελετώντας την πορεία του μηχανολόγου από τη Θεσσαλονίκη στο ΤΑΙΠΕΔ τείνει κανείς να συμφωνήσει ότι η ταύτιση με τα του Εμμανουήλ Ροΐδη γραφόμενα στην «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» είναι καταπληκτική:

«Τους κλίνοντας να με θεωρήσωσιν εκ των ανωτέρω ως βλάκα παρακαλώ να σκεφθώσι πόσον δύσκολος είναι η θέσις του μη δυναμένου ούτε ως εραστής να παρακαλέση, χωρίς να γίνη γελοίος, ούτε ως σύζυγος ν’ απαιτήση, χωρίς να γίνη μισητός»… Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Ροΐδης έγραφε για τον δυστυχή σύζυγο… οκτώ μήνες μετά τον γάμο του. Δηλαδή σχεδόν όσους κάθισε και ο Σταυρίδης ως τρίτος κατά σειρά επικεφαλής στην ηλεκτρική καρέκλα του ΤΑΙΠΕΔ!
Εάν υπάρχει ένα κεντρικό συμπέρασμα από τη θητεία του Σταυρίδη στο ΤΑΙΠΕΔ είναι πως οι αποκρατικοποιήσεις δεν μπορούν ούτε να προχωρήσουν στα χρονικά όρια που είχαν τεθεί ούτε να πιάσουν τους οικονομικούς στόχους που κάποτε ονειρεύονταν στο Ταμείο των αποκρατικοποιήσεων.
♦  Σήμερα μόνο να γελάσει κανείς μπορεί αναλογιζόμενος τις εξαγγελίες του πρώτου διευθύνοντος συμβούλου του ΤΑΙΠΕΔ Κωνσταντίνου Μητρόπουλου, που το 2010 «έβλεπε» πως η πώληση της κρατικής περιουσίας θα «μάζευε» κάπου 50 δισ. ευρώ σε τρία με τέσσερα χρόνια.
♦  Σήμερα, με το χρονικό αυτό όριο να έχει σχεδόν εξαντληθεί, στα δημόσια ταμεία έχουν μπει μόλις 110 εκατ. ευρώ (41,1 εκατ. ευρώ από την πώληση των τεσσάρων ακινήτων του Δημοσίου – Λονδίνο, Λευκωσία, Βρυξέλλες, Βελιγράδι – στο εξωτερικό και 69 εκατ. ευρώ από τη Lamda Development για το IBC, στη συμφωνία που είχε κλείσει πέρυσι το καλοκαίρι).
Για να μην είμαστε άδικοι, η χρονιά θα κλείσει με 1 δισ., καθώς ακόμη δεν έχουν εισπραχθεί τα 190 εκατ. ευρώ που προσέφερε η κοινοπραξία υπό τον ΟΠΑΠ για την παραχώρηση των Κρατικών Λαχείων στην περιβόητη… κρατική αποκρατικοποίηση και τα 622 (από τα 652) εκατ. ευρώ της προσφοράς της Emma Delta για τον ΟΠΑΠ. Κάπου εκεί τελειώνουν και οι δυνατότητες για φέτος και ξεκινούν οι… αστοχίες.
Ο Σταυρίδης μπορεί να μην ευθύνεται για το φιάσκο της ΔΕΠΑ (αυτό χρεώθηκε προσωπικά στον πρωθυπουργό, τους συμβούλους του και κάποιους «φίλους» επιχειρηματίες), στέρησε όμως από τον προϋπολογισμό του ΤΑΙΠΕΔ 700-800 εκατ., στα οποία, κατά την κυβερνητική προπαγάνδα, βρισκόταν η προσφορά της Gazprom… προτού το σκάσει.
Άλλα 400 εκατ. ευρώ είναι στη θεωρία η προσφορά της SOCAR από το Αζερμπαϊτζάν για τον ΔΕΣΦΑ, που επίσης έχει «κολλήσει» για λόγους τους οποίους έχει εξηγήσει αναλυτικά το «Π».
Στο «περίμενε» βρίσκονται ακόμη και τα 23 εκατ. ευρώ της αμερικανικής NCH Capital για την έκταση στην Κασσιόπη της Κέρκυρας, καθώς για να προχωρήσει η εκταμίευση θα πρέπει να εγκριθεί το επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στις άδειες οικοδόμησης αλλά και τις δεκάδες προσφυγές τοπικών φορέων.
Για παρεμφερείς λόγους, άλλωστε, ματαιώθηκε και ο διαγωνισμός για την έκταση της Αφάντου στη Ρόδο, καταφέρνοντας άλλο ένα πλήγμα στη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ.
Τα ακίνητα ήταν άλλο ένα «μαξιλάρι» για τα έσοδα, το οποίο χάθηκε την ίδια περίοδο. Με επίκεντρο το διαβόητο Ελληνικό, αντιστοιχούσαν στα 600 εκατ. των «αρχικών» 2,6 δισ. του πρώτου αναθεωρημένου στόχου για το 2013 (σ.σ.: ο πρώτος στόχος των 3,5 δισ. είχε καταπέσει από το 2012 κιόλας).
Παρά τις εξαγγελίες και τις διακηρύξεις, όμως, τα προβλήματα νομικού και ιδιοκτησιακού χαρακτήρα αποδείχτηκαν σοβαρότερα από την επιθυμία για ξεπούλημα. Προβλήματα τα οποία γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει ασχοληθεί με το αντικείμενο στην Ελλάδα (τα έχει αναγνωρίσει και η Κομισιόν, η οποία στην τελευταία έκθεσή της προειδοποιούσε ότι οι νομικές περιπλοκές που συνοδεύουν το κρατικό real estate στην Ελλάδα αποτελούν εμπόδιο ακόμη και για πλέον σίγουρα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις). Βέβαια, ο Σταυρίδης χρειάστηκε πέντε μήνες να τα καταλάβει…
Όταν βέβαια τα κατάλαβε ήταν απολαυστικός: «Όλη η ακίνητη περιουσία που περιέρχεται στο ΤΑΙΠΕΔ πάσχει από νομιμοποίηση. Αλλού δεν υπάρχουν σχέδια, αλλού δεν έχουν άδειες. Τα ολυμπιακά έργα δεν έχουν άδεια! Το ΣΕΦ είναι αυθαίρετο. Το μπέιζμπολ είναι αυθαίρετο! Είναι δυνατόν; Κι όμως είναι!». Και ως γνήσιος Έλλην πολιτικός, πέταξε το μπαλάκι, καταγγέλλοντας πως «το ΤΑΙΠΕΔ… χαλάει τη “σούπα” σε μικροσυμφέροντα», για να καταλήξει πως «η γραφειοκρατία και η αθλιότητα αυτού του κράτους θέλει χρόνο για να αρθεί».
Μάλλον βέβαια ο Σταυρίδης από τον «πύρινο» εκείνο λόγο του τις τελευταίες ημέρες του Μαΐου είχε εξαιρέσει τους δικούς του χειρισμούς στην περίπτωση του Δ.Σ. του ΟΠΑΠ για τη σύμβαση με τον τεχνολογικό πάροχο. Εκεί όπου το ΤΑΙΠΕΔ ως μεγαλομέτοχος του Οργανισμού έδωσε την εξουσιοδότηση στη διοίκηση να προχωρήσει στη γενική συνέλευση για τη σύμβαση, αλλά ανακοίνωσε δημόσια ότι είναι η διοίκηση του Οργανισμού (δηλαδή ο Λουρόπουλος) που θα πάρει την απόφαση…
Και βέβαια η διοίκηση, που δεν είχε και άλλο αντικείμενο από τη σύμβαση με την Intralot, προχώρησε στη μονοθεματική συνέλευση ένα Σάββατο απόγευμα, με τρόπο που θύμιζε… τις συνεδριάσεις των Δ.Σ. της ΔΕΗ την περίοδο Αθανασόπουλου.

Όλα στον αέρα
Σήμερα λίγοι θυμούνται ότι τους περισσότερους διαγωνισμούς τους είχαν ξεκινήσει ο καθηγητής Αθανασόπουλος, που έφυγε νύχτα από το ΤΑΙΠΕΔ, λόγω της άσκησης ποινικής δίωξης για μια υπόθεση που αφορούσε την περίοδο της προεδρίας του στο Δ.Σ. της ΔΕΗ, και ο Κουκιάδης.
Κι όμως, οι περισσότεροι από τους σκοπέλους που συναντούν σήμερα τα προγράμματα αποκρατικοποίησης έχουν τις ρίζες τους σε εκείνη την περίοδο, καθώς, λόγω της πίεσης της τρόικας, οι φάκελοι ετοιμάστηκαν με εξαιρετική προχειρότητα και βιασύνη. Ο Σταυρίδης, απλώς, με τους χειρισμούς επιπέδου μικροπολιτικής και την… ελαφρότητα που διέκρινε τη διαχείρισή του επιβεβαίωσε με τη φαρδιά – πλατιά υπογραφή του τα προβλήματα και τα εμπόδια που θα συναντήσουν οι αποκρατικοποιήσεις το επόμενο διάστημα.
1 Ενώ η προετοιμασία για την προκήρυξη των διαγωνισμών για τα λιμάνια Πειραιά και Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο, η αποκρατικοποίηση του ΟΛΠ ήδη συναντά πολύ περισσότερα προβλήματα απ’ αυτά που υπολόγιζαν στο ΤΑΙΠΕΔ, καθώς οι Κινέζοι της Cosco ζητούν… τον ουρανό με τα’ άστρα, ενώ η Κομισιόν άρχισε να βγάζει κίτρινες κάρτες.
Πρόκειται για άλλη μια αποτυχία τύπου ΔΕΠΑ (όπου η επιλογή προτιμητέου συνομιλητή καταστρέφει τον διαγωνισμό), που δεν έχει ακόμη αποτυπωθεί πλήρως. Ο διαγωνισμός οδηγείται μαθηματικά σε αποτυχία πριν καν ξεκινήσει για να φορτώσει το ζήτημα του ΟΛΠ στις πλάτες του ΤΑΙΠΕΔ. Και το Ταμείο θα πρέπει να ξαναρχίσει από το μηδέν. Κάτι που ισχύει και για τα υπόλοιπα λιμάνια…
2 Την ίδια στιγμή, η πίεση της τρόικας για την αναδιάρθρωση των ΛΑΡΚΟ, ΕΑΣ και ΕΛΒΟ οδηγεί σε ναυάγιο την αποκρατικοποίηση και των τριών αυτών ομίλων. Το πρόσχημα να αποφευχθεί ο «ξαφνικός θάνατος» για τις τρεις επιχειρήσεις μέσω ενός προγράμματος αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης εν λειτουργία απλώς απομακρύνει τυχόν αγοραστές.
Στο τέλος η μόνη επιλογή θα είναι η εκποίηση όποιων περιουσιακών στοιχείων μπορούν να πουληθούν μόνα τους. Αυτό βέβαια το γνώριζαν οι διοικούντες το ΤΑΙΠΕΔ (τα προβλήματα ενισχύσεων και η ανυπαρξία παραγγελιών για τις αμυντικές βιομηχανίες είναι τεράστια, ενώ για τη ΛΑΡΚΟ το πνίξιμο της ΔΕΗ παραμένει δεδομένο), που έχουν αντιληφθεί εδώ και μήνες πως, εάν δεν υπάρξουν λύσεις, δεν θα υπάρξει και ενδιαφερόμενος. Κάπως έτσι προτίμησαν να ρίξουν τις τρεις βιομηχανίες στην… πυρά.
3 Στους σιδηρόδρομους οι διαδικασίες για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη ROSCO έχουν ξεκινήσει επίσημα, αλλά τα προσδοκώμενα έσοδα έχουν ήδη ψαλιδιστεί.
4 Ο διαγωνισμός για τον Αστέρα Βουλιαγμένης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του χρόνου, αλλά ακόμη βρισκόμαστε στο στάδιο της αξιολόγησης των υποψηφίων, ενώ εκκρεμούν οι τελικές προσφορές, και κυρίως το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης (ΕΣΧΑΔΑ) που θα προταθεί και βάσει του οποίου οι επενδυτές θα πρέπει να υποβάλουν τις προσφορές τους.
Όμως, η διαδικασία έγκρισης των ΕΣΧΑΔΑ είναι μια επίπονη διαδικασία που μπορεί να πάρει χρόνο. Ήδη στο ΤΑΙΠΕΔ εκτιμούν ότι θα απαιτηθούν ίσως και 7 μήνες μέχρι να αναπτυχθεί το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης, το οποίο περιλαμβάνει δημόσια διαβούλευση για τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ό,τι αναπτυχθεί στον Αστέρα και περιλαμβάνει και γνωμοδότηση από το ΣτΕ.
5 Για τα ΕΛΤΑ το χαμηλό ενδιαφέρον, λόγω της επιστροφής των ταχυδρομείων σε ζημιογόνες χρήσεις, οδηγεί τώρα σε νέες σκέψεις για την επανενσωμάτωση της υπηρεσίας των Ταχυμεταφορών (courier) ώστε να καταστήσουν ελκυστικότερο το πακέτο. Το αστείο: Οι ταχυμεταφορές είχαν αποσπαστεί παλαιότερα για να πουληθούν χωριστά…
6 Στα περιφερειακά αεροδρόμια, 11 κοινοπραξίες υπέβαλαν μη δεσμευτικές προσφορές, αλλά η επόμενη φάση θα διεξαχθεί στα τέλη του έτους με την επιλογή αναδόχων να προβλέπεται για τα βάθη του 2014 και οι συμβάσεις το 2015.
7 Σειρά έως το τέλος του χρόνου έχουν πάρει επίσης το διεθνές αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», η (επαναπροκήρυξη της) ΔΕΠΑ, τα ΕΛΠΕ και η ΔΕΗ. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, αξίζει να σημειώσουμε ότι, παρά την πρόσφατη εξαγγελία του σχεδίου για την πώληση της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ», παραμένει άγνωστο τι θα πουληθεί. Επομένως και οι πιθανοί μνηστήρες δεν έχουν ιδέα για τι ακριβώς να ενδιαφερθούν…
8Και, τέλος, στο πλαίσιο του σχεδίου για την τιτλοποίηση μελλοντικών εσόδων από ακίνητα, η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) καλείται να παρουσιάσει πλάνο αξιοποίησης 80.000 ακινήτων έως τον Νοέμβριο. Κάτι που πρακτικά θεωρείται αδύνατο..

Όλα τα φιλέτα μοιράζονται… «μεταξύ μας»
 
Ίσως, όμως, το χειρότερο από τα μαθήματα των αποκρατικοποιήσεων να είναι ότι, σε αντίθεση με το διεθνές ενδιαφέρον που αναμενόταν, το ξεπούλημα της εθνικής περιουσίας γίνεται… μεταξύ μας. Με δυο λόγια, ό,τι προχωρεί, προχωρεί επειδή υπάρχουν εγχώρια συμφέροντα τα οποία εποφθαλμιούν την περιουσία που αναγκαστικά ξεπουλιέται. Τα πράγματα μιλούν από μόνα τους:
♦ Το IBC νοικιάστηκε στον Λάτση.
♦ Τα Κρατικά Λαχεία μισθώθηκαν από τον ΟΠΑΠ, που στη συνέχεια πουλήθηκε στην Emma Delta, η οποία έχει μεν Τσέχο μεγαλομέτοχο, αλλά και δύο Έλληνες κεντρικούς συνέταιρους: τον Μελισσανίδη και τον Κοπελούζο.
♦ Για τα τρένα θα συγκρουστούν με ξένους συνεταίρους ο Κοπελούζος με τον Περιστέρη.
♦ Για τα νερά (ΕΥΑΘ) και πάλι ο Περιστέρης και ο Αποστολόπουλος, αυτή τη φορά με τον Άκτορα των Μπόμπολα και Καλλιτσάντση.
♦  Για τα περιφερειακά αεροδρόμια έχουν εκδηλώσει (ανάμεσα σε σημαντικούς ξένους) ενδιαφέρον όλοι ανεξαιρέτως οι εργολάβοι (Μπόμπολας, Ιωάννου κ.λπ.), αλλά και ο Κοπελούζος.
♦ Για τις μαρίνες οι Λάτσης, Μπόμπολας, Ιωάννου, ακόμη και ο Θεσσαλονικιός Στέγγος, που μέχρι πρότινος βρισκόταν εκτός μάχης λόγω δικαστικών περιπετειών…
♦ Και βέβαια στη ΔΕΗ θα εμφανιστούν όλοι οι εγχώριοι παίκτες της ενέργειας…
Με το βουνό αυτό των προβλημάτων μπροστά του, την τρόικα να πιέζει για αποτελέσματα εδώ και τώρα (ζητώντας μάλιστα και νέα ασημικά να μπουν στη λίστα) και καμία λύση να διαφαίνεται στον ορίζοντα, πολλοί θα ήταν αυτοί που θα προτιμούσαν έναν «ξαφνικό (πολιτικό) θάνατο» παρά να υποστούν τη φθορά ενός παρατεταμένου διασυρμού. Άραγε ήταν αυτή η απόφαση που πήρε ο Σταυρίδης;
Ο Ροΐδης, πάντως, στο τέλος του «Συριανού συζύγου» δίνει την απάντηση: «Ταύτα εσκεπτόμην χλιαράν τινα εσπέραν της Tεσσαρακοστής, καπνίζων μετά το γεύμα επί του εξώστου, και δίδων άδικον εις τους μεμψιμοίρους εκείνους, τους κηρύττοντας τον κόσμον κακοκαμωμένον δια τον λόγον ότι τα ρόδα έχουσιν ακάνθας. Αντί να δυσανασχετώ δια ταύτας, ενόμιζα ότι θα ήτο μαύρη αχαριστία να μη δοξάσω τον Θεόν, αναλογιζόμενος ότι δεν ήμην ακόμη τριάντα ετών, ότι είχα τριάντα χιλιάδας δραχμάς εισόδημα, τριάντα εις το στόμα μου στερεούς οδόντας, στόμαχον στρουθοκαμήλου, γυναίκα ικανήν να ενσαρκώση τα όνειρα Συβαρίτου και μαγείρισσαν την οποίαν θα μ’ εζήλευεν ο Ταλλεϋράνδος».
Και κάπως έτσι ο Σταυρίδης έγινε… καπνός.