«Το τέλος της Ιστορίας» ως θεωρητικής σύλληψης ίσως να είναι η πιο άστοχη πρόβλεψη που διατυπώθηκε τον περασμένο αιώνα. Ήταν ωστόσο ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο της αλαζονείας των νικητών του Ψυχρού Πολέμου και της υπεροψίας που δημιουργούσε η προοπτική ελέγχου ολόκληρου του κόσμου.

«Το τέλος της Ιστορίας» ως θεωρητικής σύλληψης ίσως να είναι η πιο άστοχη πρόβλεψη που διατυπώθηκε τον περασμένο αιώνα. Ήταν ωστόσο ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο της αλαζονείας των νικητών του Ψυχρού Πολέμου και της υπεροψίας που δημιουργούσε η προοπτική ελέγχου ολόκληρου του κόσμου.

Η πολλά υποσχόμενη «παγκοσμιοποίηση» προφανώς δεν σηματοδότησε την είσοδο της ανθρωπότητας σε ένα ανώτερο στάδιο συνεργασίας και ευημερίας. Απλώς κάλυψε με το πέπλο της για κάποιο διάστημα την αέναη, σκληρή και άγρια μάχη που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ιστορία για επέκταση και κυριαρχία. Η… «καινοτομία» της παγκοσμιοποίησης ήταν η δυνατότητά της να καλύψει και την αγριότητα της σύγκρουσης για κάποιο διάστημα, αλλά και τους πρωταγωνιστές αυτής της σύγκρουσης.

Τα υποκείμενα της Ιστορίας, οι εργαζόμενοι (και) στην ευημερούσα δυτική καπιταλιστική μητρόπολη, μοιάζουν να ξυπνούν από μια μακρά ηδυπαθή ονείρωξη και αντιμετωπίζουν τη σκληρή απαράλλακτη πραγματικότητα που ορίζει ένας αδιαμφισβήτητος – όπως αποδεικνύεται – νόμος: Το κεφάλαιο από τη μια και η εργασία από την άλλη εξακολουθούν να περιγράφουν τη βασική αντίθεση στο εσωτερικό των κοινωνιών.

Οι εργαζόμενοι παρακολουθούμε σήμερα, όχι χωρίς κάποια έκπληξη είναι η αλήθεια, τη δύναμη των περιβόητων αγορών, που έχουν τη δυνατότητα να γονατίζουν ολόκληρες χώρες, να παραμερίζουν τη λαϊκή βούληση και να μετατρέπουν εκλεγμένες κυβερνήσεις σε μαριονέτες, να τινάζουν στον αέρα οικονομίες ηπείρων, να καταδικάζουν στην πείνα, την εξαθλίωση και τον θάνατο ίσως και δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Ο στόχος του κεφαλαίου για την υπεραπόδοσή του παραμένει αναλλοίωτος και στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η έκταση και η ένταση με την οποία διευρύνεται. Τα κράτη φαντάζουν πια όργανα στα χέρια των «αγορών», με κύριο ρόλο τη διαχείριση της εργασιακής δύναμης, την καταλήστευση του εθνικού πλούτου και την καταστολή της οργής της, όποτε… ξεφεύγει.