Έπεσε ακρίδα στα ξενόγλωσσα μυθιστορήματα

Έπεσε ακρίδα στα ξενόγλωσσα μυθιστορήματα

Οι κοσμοπολίτες αναγνώστες του μέλλοντος αγοράζουν από σήμερα εκδόσεις στο πρωτότυπο

Το δείχνουν οι αριθμοί, «το λένε τα χαρτιά μου» καταπώς διαβεβαίωνε ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος «τσάρος» της οικονομίας, ο Δημήτρης Τσοβόλας. Είναι σαφής η αύξηση των πωλήσεων αυθεντικών ξενόγλωσσων εκδόσεων στα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας. Όλο και περισσότεροι συνέλληνες προτιμούν να αποσυρθούν σε μια ήσυχη γωνιά διαβάζοντας, συνήθως στα αγγλικά, καινούργια μυθιστορήματα τα οποία ακόμη δεν μεταφράστηκαν στα ελληνικά. Αλλά και μετά τη μετάφρασή τους πάλι δημοφιλή βιβλία, όπως οι περιπέτειες του Χάρι Πότερ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ ή τα δήθεν μυστικιστικά θριλεράκια του Νταν Μπράουν, εξακολουθούν να έχουν φανατικούς αναγνώστες στο πρωτότυπο. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα βιβλιοφιλικό φαινόμενο των τελευταίων ετών. Γιατί συμβαίνει; Για τρεις λόγους, λένε οι ειδικοί. Πρώτον, διότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι, νέοι και νέες, έχουν ευχέρεια στις ξένες γλώσσες. Ο ψηλοτάβανος παλιός «Όμηρος» και ο «Στρατηγάκης» της γειτονιάς, όπου τσάτρα πάτρα ξεστραβωθήκαμε… «ξενο-γλωσσικώς» εμείς οι ολίγον παλαιότεροι, τώρα παίρνουν την εκδίκησή τους. Δεύτερον, διότι οι τιμές πολλών ξένων βιβλίων είναι φτηνότερες από τις ελληνικές! Οι αγγλόφωνες εκδόσεις με μαλακό εξώφυλλο («paperback» – θυμηθείτε το τραγουδάκι των Μπιτλς «Paperback Writer» για έναν επίδοξο συγγραφέα που ονειρεύεται να γίνει σταρ της παραλογοτεχνίας) συχνά κοστίζουν 30 ή και 40% λιγότερο. Και, τρίτον, αλλά όχι έσχατον, διότι υπάρχει μία δυσπιστία ως προς την ποιότητα των μεταφράσεων. Όχι άδικα, αφού έχουμε διαβάσει και εξακολουθούμε να διαβάζουμε «τέρατα», με τις τιμητικές εξαιρέσεις βεβαίως μεταφραστών οι οποίοι σέβονται και αγαπούν τη (χυδαία κακοπληρωμένη) δουλειά τους. Βάλτε δίπλα και το Διαδίκτυο. Στις ψηφιακές ατραπούς του ήδη κυκλοφορούν δωρεάν ή και κατόπιν παραγγελίας τεράστιες ποσότητες λογοτεχνίας. Συνυπολογίστε τις βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων μας, όπου ο φοιτητικός πληθυσμός βρίσκει εύκολα εξειδικευμένα ξενόγλωσσα επιστημονικά εγχειρίδια. Μην ξεχάσετε τις πατροπαράδοτες ανταλλαγές χέρι με χέρι και τις φωτοτυπίες – όσο ακόμα υπάρχουν. Βάλτε στη ζυγαριά την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου, τα συχνά ταξίδια στο εξωτερικό για σπουδές ή για αναψυχή και τη διάθεση πολλών να εξασκηθούν σε μια ξένη γλώσσα. Κάπως έτσι έφτασε η έβδομη περιπέτεια του Χάρι Πότερ («Harry Potter and the Deathly Hallows» / «Ο Χάρι Πότερ και οι Κλήροι του Θανάτου») να έχει πουλήσει στην Ελλάδα γύρω στις 35.000 αγγλόφωνα «κομμάτια». Και είναι ενδεικτικό: μόνον τον περασμένο Αύγουστο η αλυσίδα βιβλιοπωλείων Ελευθερουδάκης διέθεσε περίπου 8.000 αντίτυπα διαφόρων ξενόγλωσσων μυθιστορημάτων. Η άλλη Ελλάδα συχνάζει στο ράφι με τα ξενόγλωσσα μυθιστορήματα. Τι κι αν πρόκειται για «εύκολα» μπεστ σέλερ; Ας μη σπεύσουν οι καθ’ έξιν γκρινιάρηδες να βγάλουν απαξιωτικά συμπεράσματα, εφόσον καμία σοβαρή έρευνα για τα ελληνικά «ευπώλητα» δεν διεξάγεται στην Ελλάδα και οι ιντερνετικές και άλλες μέθοδοι διάδοσης του γραπτού λόγου παραμένουν αχαρτογράφητες. Είναι βέβαιο ότι στη χώρα μας διακινούνται πολύ περισσότερα και πιο ποιοτικά, αν επιμένετε, βιβλία, από όσα καταγράφουν τα κιτάπια των κεντρικών βιβλιοπωλείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η Eurostat κατατάσσει την Ελλάδα (στοιχεία του 2007) στην πρώτη θέση των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου μαθητές και μαθήτριες μαθαίνουν μία ξένη γλώσσα. Το σχετικό ποσοστό είναι υψηλότατο: 92% του ελληνικού μαθητικού πληθυσμού. Ιδού το εν δυνάμει μεγάλο φυτώριο. Ιδού πού μπορεί να καρπίσει η σπορά τόσο του «εμπορικού» Νταν Μπράουν όσο και ικανών σύγχρονων μαστόρων της γλώσσας του Σαίξπηρ, όπως ο αυτόχειρας Αμερικανός Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, η Βρετανίδα Ζέιντι Σμιθ ή ο «δικός μας» Τζέφρι Ευγενίδης.

Γιώργος Ι. Αλλαμανής [[email protected]]