Το κεντρικό κτήριο στο πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι θα επισκευαστεί με κοινοτικά χρήματα, ώστε να γίνει μουσείο μιας δυναστείας και μιας εποχής.

Το κεντρικό κτήριο στο πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι θα επισκευαστεί με κοινοτικά χρήματα, ώστε να γίνει μουσείο μιας δυναστείας και μιας εποχής.

Ούτε Όθωνες, ούτε Αμαλίες. Αυτά έφυγαν μαζί με την προηγούμενη δυναστεία. Ούτε κοσμήματα και στέμματα. Αυτά τα πήραν μαζί τους οι Γλύξμπουργκ εγκαταλείποντας τη χώρα τον Δεκέμβριο του 1967. Άφησαν όμως πίσω τους πολλά και ενδιαφέροντα αντικείμενα, από αρχαία μέχρι σύγχρονά τους, αντικείμενα πρωτότυπα για την Ελλάδα, στην οποία οι «μόδες» δεν συμβάδιζαν πάντοτε με της Δύσης. Όπως όλα δείχνουν, κάποια από τα αντικείμενα αυτά, θα παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό μέσα από ένα μουσείο, το οποίο πρόκειται να γίνει στο πρώην βασιλικό κτήμα του Τατοΐου. Εκεί που στα τέλη του 19ου αιώνα είχαν κτιστεί τα θερινά ανάκτορα της οικογένειας. Το κτήμα πέρασε στο ελληνικό Δημόσιο κατά τη δεκαετία του ’90 και είναι ανοικτό για επίσκεψη – όχι όμως και τα κτήριά του, προς το παρόν.

«Δεν είναι θέμα συμπάθειας ή μη προς τη μοναρχία. Ο πρώτος λόγος για τη δημιουργία ενός μουσειακού χώρου είναι η προσέλκυση των επισκεπτών, οι οποίοι δεν έχουν τι να κάνουν μια ολόκληρη μέρα σε ένα κτήμα», μας είπε αρχαιολόγος με μακροχρόνια ενασχόληση με το Τατόι. «Ταυτοχρόνως, υπάρχουν αντικείμενα εποχής, που γενικώς δύσκολα ξαναβρίσκουμε στην Ελλάδα, και η έκθεσή τους θα έχει ενδιαφέρον. Επίσης, κάποια από τα κτήρια που σιγά – σιγά επισκευάζονται ίσως αποκτήσουν και χρήσεις εστιατορίου, καφέ, μικρών εμπορικών καταστημάτων, όπως ντελικατέσεν ή ανθοπωλεία».

Τα σχέδια διαμόρφωσης

Ο Σύλλογος Φίλων Τατοΐου σκέπτεται διαμόρφωση του κεντρικού ανακτόρου σε μουσείο της δυναστείας Γεωργίου του Α’. Προτείνεται η επαναλειτουργία του κτηρίου ως χώρου κατοικίας – εργασίας κατά τα πρότυπα του νέου Μουσείου Χατζηκυριάκου – Γκίκα ή της Οικίας Κατακουζηνού. Επίσης, στα σχέδιά τους είναι ένα μουσείο της ιστορίας του κτήματος στο φυλάκιο του Βασιλικού Κοιμητηρίου (κτήρια, κήποι, αρχαιολογικοί χώροι, επισκέπτες, ιστορικά γεγονότα, αλλά και πανίδα και χλωρίδα του Τατοΐου/Πάρνηθας και ενότητα αφιερωμένη στη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή). Τέλος, ένα μουσείο οχημάτων/αμαξών, αυτοκινήτων θα μπορούσε να οργανωθεί στα Βασιλικά Γκαράζ/Παλαιός Στάβλος. Τα χρήματα, τουλάχιστον για το πρώτο μουσείο, θα προέλθουν κατά βάσιν από το επόμενο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

Στο Τατόι εκτελούνται από το ΥΠΠΟ «σημαντικά άμεσα σωστικά έργα των ιστορικών κτηρίων», μας λέει η γενική γραμματέας Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, «ενώ ολοκληρώνεται η καταγραφή, συντήρηση και προσήκουσα αποθήκευση των κινητών αντικειμένων του ανακτόρου (πάνω από 22.000) και η συντήρηση των αγιογραφιών του Ναού της Αναστάσεως, έργο ενταγμένο στο ΕΣΠΑ. Για τις εργασίες απαιτήθηκαν περίπου 2,5 εκατ. ευρώ».

Μόλις την περασμένη εβδομάδα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε τη μελέτη για την επισκευή του Βουτυροποιείου. Σύντομα ξεκινούν οι μελέτες του Υπασπιστηρίου και του Οινοποιείου. Σε καλό δρόμο βρίσκεται η προετοιμασία για την ιστορική οικία Στουρμ. Ο Σύλλογος Φίλων απέστειλε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την υποβολή οικονομικών προσφορών, ώστε να επισκευαστεί το εμβληματικό ξενοδοχείο «Τατοΐον». Ετοιμάζει άλλες τρεις μελέτες, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή του ανακτορικού κήπου.

Προτεραιότητα, σύμφωνα με την κ. Μενδώνη, είναι να ξεκαθαρίσει το θέμα των χρήσεων γης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Το υπουργείο Πολιτισμού είναι υπεύθυνο για τα 27 κτήρια του Τατοΐου, τα οποία έχει κηρύξει διατηρητέα, και για τον περιβάλλοντα χώρο, δηλαδή τον ιστορικό πυρήνα. Εκπονεί μελέτες για επισκευές σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων Τατοΐου και ταυτοχρόνως συνεχίζει την καταγραφή και συντήρηση των κινητών αντικειμένων. Είναι πολύ σημαντικό να ξεκαθαριστούν οι χρήσεις, ώστε να διαμορφωθούν ανάλογα οι προτάσεις για τις αναστηλώσεις. Διότι, αν μερικά κτήρια επαναχρησιμοποιηθούν, αυτό θα παίξει ρόλο στο πώς θα γίνουν οι επισκευές και οι διαρρυθμίσεις.

Ο Σύλλογος Φίλων δεν επιθυμεί το Τατόι «ούτε καφετέρια, ούτε και Πάρκο Τρίτση», το οποίο έχει εγκαταλειφθεί. Θεωρεί προτεραιότητα τη δημιουργία μουσείου και συμφωνεί με τη χρήση κτηρίων και χώρου για πρότυπες καλλιέργειες, κτηνοτροφικές ενασχολήσεις κ.ά. Η πρώτη ύλη για τα εστιατόρια θα προέρχεται αποκλειστικά από τη βιολογική παραγωγή του κτήματος (γεωργική και κτηνοτροφική).

Απόλυτη ομοιομορφία
«Κάθε μορφής αναστήλωση και διαμόρφωση του τοπίου μέσα στο οποίο είναι ενταγμένα τα κτήρια πρέπει να έχει ως στόχο την αρχή της ομοιομορφίας και τη συνομιλία όλων των παραμέτρων του κτήματος, έτσι ώστε να αποτελέσουν μια ενιαία αισθητική ενότητα», σημειώνει ο πρόεδρός του Βασίλης Κουτσαβλής.

Το πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου είναι ανοιχτό για το κοινό από την ανατολή του ήλιου έως και τη δύση. Υπάρχει αστυνομικός σταθμός και 24ωρη φύλαξη του χώρου. Η είσοδος του κοινού σε κτήρια δεν επιτρέπεται. Συχνά, σε συνεννόηση με τον σύλλογο, γίνονται και οργανωμένες ξεναγήσεις. Πέρα από το ήπιο περπάτημα στα πολυάριθμα όμορφα μονοπάτια από την πύλη της Βαρυμπόπης μέχρι και το κτήριο των στρατώνων, οι δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κάποιος για να αθληθεί μέσα στο κτήμα είναι φυσικά το τζόκινγκ (εκτός δρόμου) – ορεινό τρέξιμο και η ποδηλασία εκτός δρόμου (ή ορεινή ποδηλασία).

Στο μέλλον θα υπάρξει συντονισμός δυνάμεων με τον ΟΑΣΑ για την εξασφάλιση καλής προσβασιμότητας.