Ο… «θάνατος του εμποράκου» είναι πλέον γεγονός. Η σημερινή κυβέρνηση απλώς του κάνει και το μνημόσυνο.

Ο… «θάνατος του εμποράκου» είναι πλέον γεγονός. Η σημερινή κυβέρνηση απλώς του κάνει και το μνημόσυνο. Την τελευταία τετραετία έβαλαν λουκέτο 250.000 επιχειρήσεις πανελλαδικά και άλλες 200.000 υπολογίζεται ότι θα βρίσκονται στο κόκκινο μέσα στο 2014.

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της ΓΣΕΒΕΕ, αναμένεται απώλεια 28.000 θέσεων μισθωτής εργασίας στο εγγύς μέλλον. Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν εργασιακό μεσαίωνα, αμειβόμενοι με μισθούς Ινδίας.

Ήδη η Ελλάδα έχει απολέσει 27% των θέσεων απασχόλησης που δημιουργούσαν οι ΜμΕ, 33% της προστιθέμενης αξίας που παρήγαγαν, ενώ ο αριθμός τους μειώθηκε περισσότερο από 200.000, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της Κομισιόν, τα οποία παρουσίασε το Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών στη Νάπολη της Ιταλίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφορούν τις επιδόσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις οικονομίες της Ε.Ε. και της Ελλάδας για το έτος 2013.

Η χώρα μας, σύμφωνα με αυτά, κατατάσσεται στη χειρότερη θέση αναφορικά με τον μέσο όρο της Ε.Ε. στον πίνακα Επισκόπησης Επιδόσεων MμΕ (SME Performance Review) σε σχέση με όλους τους επί μέρους δείκτες: δεύτερη ευκαιρία, διεθνοποίηση, πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ενιαία αγορά, δημόσιες συμβάσεις, περιβάλλον, δεξιότητες, επιχειρηματικότητα.

Το 2013 ο αριθμός των ΜμΕ και η προστιθέμενη αξία τους βρίσκονταν πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα του 2008, αλλά η απασχόληση στις ΜμΕ ήταν ακόμη αρκετά κάτω από το όριο αυτό, αφού οι απασχολούμενοι ήταν κατά 1,9 εκατ. λιγότεροι, δηλ. 2,16% κάτω από το όριο του 2008.

Στη χειρότερη θέση

Στο πλαίσιο της μελέτης αυτής, η Ελλάδα παρουσίασε επιδείνωση των δεικτών απασχόλησης, του αριθμού επιχειρήσεων και της προστιθέμενης αξίας.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα πολλά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν αντληθεί από τη βάση δεδομένων του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ και τις έρευνές του.

Η πιο πρόσφατη είναι η εξαμηνιαία έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ και της εταιρείας Marc, στην οποία αναφέρεται ότι από το 2008 έως σήμερα έκλεισαν 230.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έχοντας πέσει ο αριθμός τους στις 610.000.

Το 60% του τζίρου τονίζεται ότι ελέγχεται από λίγες και μεγάλες επιχειρήσεις. Η κατάσταση, σύμφωνα με την έκθεση, αναμένεται να γίνει ακόμη πιο δραματική το δεύτερο εξάμηνο του 2014, όπου θα κλείσουν άλλες 15.000. Η έρευνα δείχνει αύξηση της απασχόλησης, αλλά με τις μισές θέσεις εργασίας να είναι μερικής απασχόλησης, τις μισές επιχειρήσεις να μην πληρώνουν τους εργαζομένους και τον κατώτατο μισθό να έχει μειωθεί.

Από την αρχή της κρίσης ο τζίρος έχει πέσει 75% και το διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα γύρισε στα επίπεδα προ του 2000.

Το σκηνικό δεν άλλαξε βέβαια ούτε την περασμένη Κυριακή!

Τα συμπεράσματα

Τα βασικά συμπεράσματα, πάντως, του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ περιλαμβάνουν τα εξής:

◆ Από την αρχή της κρίσης έχουν κλείσει 230.000 επιχειρήσεις (έχουν απομείνει 610.000), ενώ σωρευτικά η μείωση του τζίρου φθάνει στο 75%. Το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε από 174 δισ. ευρώ το 2008 σε περίπου 100 δισ. εφέτος (10.000 ευρώ κατά κεφαλήν).

◆ Μία στις πέντε επιχειρήσεις που μέχρι τώρα άντεξαν εκτιμά ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος να διακόψει τη λειτουργία της ώς το τέλος του χρόνου. Αυτό, αν επιβεβαιωθεί, σημαίνει 15.000 λουκέτα και απώλεια 42.000 θέσεων εργασίας.

◆ Το μεγαλύτερο μέρος των καθυστερημένων οφειλών αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΟΑΕΕ (41,7%). Ακολουθούν τα χρέη προς την εφορία (31,8%), τις τράπεζες (26,5%) και το ΙΚΑ (20,9%). Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις έχει καθυστερούμενες οφειλές σε προμηθευτές και ενοίκια. «Αιχμάλωτους των χρεών» χαρακτήρισε τους μικρομεσαίους ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.

◆ Μία στις τρεις επιχειρήσεις (34,7%) εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές υποχρεώσεις του 2014, ενώ για τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει στο 35,7%.

◆ Το 46,2% των επιχειρήσεων καθυστερούν την πληρωμή των δόσεων τραπεζικού δανεισμού.

Παρά το γεγονός ότι οι ΜμΕ πάνε κατά διαόλου, η κυβέρνηση έχει κολλήσει στο θέμα του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές και προσπαθεί να το επιβάλει με κάθε τρόπο, γυρνώντας το ρολόι της ιστορίας πίσω στο 1908, όταν πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε η κυριακάτικη ανάπαυση.

Δεν ακούει τις κραυγές αγωνίας των επιχειρηματιών, οι οποίοι τονίζουν ότι με το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές τα λουκέτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που απασχολούν το 80% των εμποροϋπαλλήλων) θα πολλαπλασιαστούν, η ανεργία θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο και οι ήδη εργαζόμενοι θα γίνουν «λάστιχο» και με μισθούς εξαθλίωσης, απλά και μόνο για να στηριχθεί η κερδοφορία των μεγάλων εμπορικών ομίλων σε συνθήκες κρίσης και βαθιάς ύφεσης. Άλλωστε η συντριπτική πλειονότητα των καταστημάτων που «δοκίμασαν» τις Κυριακές δεν κατάφερε να καλύψει ούτε τα βασικά έξοδα λειτουργίας. Ο κόσμος βγαίνει για βόλτα και όχι ψώνια.

Κλινικά νεκρή η «Νέα Αρχή» που συμφωνήθηκε με την τρόικα
 
Με κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και δήμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών, στην ουσία χρεοκοπία, απειλούνται 260.000 επιχειρήσεις, λόγω των χρεών τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η ρύθμιση «Νέα Αρχή», που συμφωνήθηκε με την τρόικα, παραμένει ουσιαστικά «νεκρή» για την πλειονότητα των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, που χρωστούν στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ.

Εκτιμάται ότι στο σύνολο των οφειλετών μόλις 15.000, για ποσά περίπου 300.000.000 ευρώ, έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση, ενώ υπολογίζεται ότι πάνω από 250.000 επιχειρήσεις με οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία κινδυνεύουν με κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και με δεσμεύσεις στο σύνολο των τραπεζικών τους λογαριασμών.

Στελέχη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εκτιμούν ότι, εάν δεν υπάρξει νέα ρύθμιση εντός του επόμενου διμήνου, χιλιάδες μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις θα οδηγηθούν στη χρεοκοπία και σε αυτή την περίπτωση το κόστος για τα ταμεία θα είναι ανυπολόγιστο.

Στον ΟΑΕΕ μέχρι τον Σεπτέμβριο χρειάζονται τουλάχιστον 500.000.000 ευρώ, πλέον της προβλεπόμενης χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό, για να πληρωθούν οι συντάξεις και οι υποχρεώσεις του φορέα μέχρι το τέλος του έτους.

Στο ΙΚΑ, η πρόβλεψη για την είσπραξη 1,22 δισ. ευρώ εντός του έτους από την εφαρμογή της «Νέας Αρχής» ίσως αποδειχτεί όνειρο θερινής νυκτός, εάν δεν υπάρξουν επεμβάσεις στο σύστημα προκειμένου να απεγκλωβιστούν όλοι όσοι ενώ είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν εισφορές για τα προ του 2013 χρέη τους, δεν είναι σε θέση να καταβάλουν παράλληλα και τις τρέχουσες εισφορές.

Από την πλευρά του, το ΙΚΑ προτείνει να αυξηθούν οι δόσεις σε 72 και πάνω, ώστε να διευκολυνθεί και η εξυπηρέτηση των παλαιών και των τρεχουσών εισφορών, ζητώντας παράλληλα την κεφαλαιοποίηση των οφειλών μέχρι 31.12.2013, παροχή εκπτώσεων επί των πρόσθετων τελών για εφάπαξ εξόφληση από 25% έως 60% και κατάργηση του επιτοκίου 8,15%.
 
Φόροι, φόροι, μας τα κάνανε παπόρι

Πνιγμένοι έως τον λαιμό είναι οι πολίτες αυτής της χώρας από φόρους. Συγκεκριμένα, κατά 35% αυξήθηκαν οι οφειλέτες του Δημοσίου τον Σεπτέμβριο, φθάνοντας στον «αστρονομικό» αριθμό των 3.303.110.

Ειδικότερα, προστέθηκαν μόλις σε έναν μήνα επιπλέον 851.201 φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, σύμφωνα με στοιχεία της ΓΔΕ.

Έτσι, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο συνολικός αριθμός των οφειλετών του Δημοσίου αυξήθηκε από 2.451.909 που είχε διαμορφωθεί στο τέλος Αυγούστου σε 3.303.110 στο τέλος Σεπτεμβρίου.

Η βασική αιτία για τη σημαντική αυτή αύξηση των οφειλετών του Δημοσίου είναι το γεγονός ότι πάρα πολλοί φορολογούμενοι άφησαν τον Σεπτέμβριο απλήρωτη την πρώτη δόση του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εν αναμονή από το καλοκαίρι της ρύθμισης για τα ληξιπρόθεσμα το συνολικό ποσό των οφειλών προς τις εφορίες και τα τελωνεία εκτοξεύτηκε στα 68,4 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου. Από το ποσό αυτό, τα 51,767 δισ. ήταν χρέη που βεβαιώθηκαν και κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μέχρι τις 31.12.2012, ενώ τα υπόλοιπα 16,67 δισ. ήταν οφειλές που βεβαιώθηκαν και κατέστησαν ληξιπρόθεσμες από την 1.1.2013 έως και την 30.9.2014, δηλαδή μέσα 21 μήνες.

Την ίδια ώρα οι δύο ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών που νομοθετήθηκαν το καλοκαίρι του 2013 από το υπουργείο Οικονομικών – η «Νέα Αρχή» (για τα χρέη που βεβαιώθηκαν και κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μέχρι 31.12.2012) και η «Πάγια Ρύθμιση» (για τα χρέη που δημιουργήθηκαν από 1.1.2013 και μετά) – αποδίδουν πενιχρά ποσά εσόδων στα δημόσια ταμεία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΓΔΕ, από τα 68,4 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις εφορίες και τα τελωνεία έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις μόλις 2,27 δισ. ευρώ, δηλαδή μόλις το 3,3% του συνόλου των χρεών.

Επίσης, από τα χρέη των 2,27 δισ. που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις έχουν εξοφληθεί μέχρι στιγμής μόνο 1,09 δισ., δηλαδή μόλις το 48,08% των ρυθμισμένων χρεών. Επιπλέον, από τα 3,3 εκατομμύρια των οφειλετών έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις περίπου 187.000, δηλαδή μόλις το 5,66% του συνόλου των οφειλετών.