Aπό το 2010 και μετά, οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την εικόνα μιας κοινωνίας σε κρίση (οικονομική, κοινωνική, αξιακή) και συνεχή προσπάθεια επαναπροσδιορισμού.

Του Κώστα Παναγόπουλου*

Aπό το 2010 και μετά, οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την εικόνα μιας κοινωνίας σε κρίση (οικονομική, κοινωνική, αξιακή) και συνεχή προσπάθεια επαναπροσδιορισμού.
 
Ακριβώς γι' αυτό, τίποτα απ' όσα θεωρούσαμε για δεκα­ετίες δεδομένα δεν ισχύει πια. Αξίες, στάσεις ζωής και τρόποι συμπε­ριφοράς μεταβάλλονται συνεχώς, σε μία εξελικτική διαδικασία της οποίας δεν διαφαίνεται σήμερα κάποιο καταληκτικό σημείο. Το ίδιο συμβαίνει και με την αντίληψή μας για την πολιτική και την εκλογική μας συμπεριφορά.
 
Οι παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές που προσδιόριζαν τη στά­ση μας απέναντι στα κόμματα και – σε μεγάλο βαθμό – τα κριτήρια της επιλογής μας, έχουν καταρρεύσει. Η κινητικότητα είναι εντυπωσιακή, με το 30% έως 40% των ψηφοφόρων, από το 2012 και μετά, να επιλέ­γει κάθε φορά κάτι διαφορετικό από την προηγούμενη εκλογική ανα­μέτρηση. Οι μετακινήσεις, από και προς όλες τις κατευθύνσεις, δεν γνωρίζουν φραγμούς και όρια.
 
Σε αυτό το περιβάλλον αστάθειας και κινητικότητας, τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων οδηγούν σε αρκετά σαφείς απαντήσεις, αφήνο­ντας όμως ανοικτά κρίσιμα ερωτήματα.
 
Απαντούν – όλες – στο ερώτημα για τον νικητή των εκλογών. Θα εί­ναι ο ΣΥΡΙΖΑ, το προβάδισμα του οποίου έναντι της Ν.Δ. διευρύνεται. Οι τάσεις μετακίνησης από όλα τα κόμματα τον ευνοούν, στην προ­εκλογική περίοδο υπάρχει ανησυχία αλλά όχι φόβος, η οργή για την κυβερνητική πολιτική είναι έντονη, η ατζέντα της προεκλογικής συζή­τησης επικεντρώνεται στα θέματα που εκείνος θέτει.

Απαντούν – επίσης όλες – στο ερώτημα για το ύψος των ποσοστών ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Θα είναι υψηλό. Το κλίμα πόλωσης που κυριάρχησε, παραπέμπει σε ένα άθροισμα των δύο κομμάτων που θα κινηθεί γύρω στο 65% (πιθανότατα λίγο προς τα πάνω).
Αντιθέτως, δεν δίνουν σαφή απάντηση σε σχέση με το ποια κόμμα­τα θα είναι στην επόμενη Βουλή. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, με τη βο­ήθεια και της διαφημιστικής τους καμπάνιας, δείχνουν να βρίσκονται πλέον κοντά στην κοινοβουλευτική τους παρουσία, ενώ το Κίνημα Δη­μοκρατών Σοσιαλιστών δεν αναπτύσσει ιδιαίτερη δυναμική.
 
Σε κάθε περίπτωση, το περιθώριο σφάλματος των δημοσκοπήσεων επιβάλλει να περιμένουμε το βράδυ των εκλογών για να έχουμε οριστική απά­ντηση.
 
Σε ό,τι αφορά την τρίτη θέση, το Ποτάμι προηγείται σε όλες τις δη­μοσκοπήσεις, υπάρχει όμως πάντα η πιθανότητα απόκρυψης ψηφο­φόρων της Χρυσής Αυγής.
Και βεβαίως, παραμένει χωρίς απάντηση το ερώτημα για αυτοδυνα­μία. Είναι σαφές ότι έχει αναπτυχθεί ισχυρό κοινωνικό ρεύμα για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι όμως σαφές αν θα είναι αρκετό για να φτάσει στο ύψος ποσοστού που απαιτείται για τις 151 έδρες.
 
Η δημοσκόπηση της ΑLCO που δημοσιεύεται σήμερα στο «Ποντίκι» οδηγεί σε εκτίμηση πο­σοστού για τον ΣΥΡΙΖΑ ανάμεσα στο 35% και το 38%. Αξίζει να υπενθυ­μίσουμε ότι με αθροιστικό ποσοστό για τα εκτός Βουλής κόμματα 8%, το πρώτο κόμμα χρειάζεται 37,2% για την αυτοδυναμία, ενώ με αθροι­στικό ποσοστό 10%, χρειάζεται 36,4%. Όπως φαίνεται, την απάντηση στο ερώτημα αυτό θα τη δώσει η κάλπη.

* Ο Κώστας Παναγόπουλος είναι διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας δημοσκοπήσεων ALCO

♦ Εμπεδωμένη η πεποίθηση των ερωτώμενων ότι το νήμα θα κόψει πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ

♦ Μέσα σε έναν μήνα η καμπύλη για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ απέκλινε από της Ν.Δ. κατά 13%

♦ Μεγάλη η διαρροή της Ν.Δ. προς ΣΥΡΙΖΑ αφού το 11,5% των ψηφοφόρων του 2012 φεύγει, ενώ 5,5% δηλώνει αναποφάσιστο

♦ Ένα 6% των ψηφοφόρων του 2012 δηλώνει ακόμα αναποφάσιστο αν θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η φυγή προς Ν.Δ. είναι μόλις 3,5%

♦ Αποσυσπείρωση εμφανίζει το ΠΑΣΟΚ τρεις μέρες πριν από τις κάλπες, με το 21,5% να δηλώνει ότι θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ και το 16% Ποτάμι. Ισχνές οι διαρροές προς Παπανδρέου

♦ Για κάθε τρεις ψηφοφόρους που μετακινούνται από Ν.Δ. προς ΣΥΡΙΖΑ, ένας ακολουθεί αντίστροφη πορεία

♦ Οι ψηφοφόροι του 2012 που στράφηκαν στα πολύ μικρά κόμματα, τη Ν.Δ., τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΔΗΜΑΡ αποτελούν τον πυρήνα των αναποφάσιστων

♦ Οι μισοί από τους αναποφάσιστους δεν απαντούν ποιο θα είναι το κριτήριο της ψήφου τους

♦ Αυξάνονται όσοι αναποφάσιστοι αμφιταλαντεύονται για το αν πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα στον Σαμαρά να συνεχίσει την πολιτική του

♦ Αλματώδης η αύξηση της αξιοπιστίας του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος κατόρθωσε να ισοφαρίσει το ποσοστό με τον εν ενεργεία πρωθυπουργό

♦ Σοβαρή η υποχώρηση της οικονομικής πολιτικής που προτείνει ο Σαμαράς, με τον Αλέξη Τσίπρα να πείθει το 41% των ερωτώμενων

♦ Επτά μονάδες μέσα σε δύο εβδομάδες ανέβασε την επίδοσή του ο Τσίπρας στο ζήτημα ποιος μπορεί να διαπραγματευτεί καλύτερα, αφήνοντας πίσω τον πρωθυπουργό