Η Μαρία Ναυπλιώτου ερμηνεύει τα «Ημερολόγια μιας Θλιμμένης Βασίλισσας» του Γκόραν Μπρέγκοβιτς στο Ηρώδειο

Η Μαρία Ναυπλιώτου ερμηνεύει τα «Ημερολόγια μιας Θλιμμένης Βασίλισσας» του Γκόραν Μπρέγκοβιτς στο Ηρώδειο

Ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς είναι ιδιαιτέρως αγαπητός στο ελληνικό κοινό. Ίσως τόσο όσο πουθενά αλλού στον κόσμο. Το γνωρίζει. Τα αισθήματα είναι αμοιβαία. Πρόσφατα δήλωσε ότι θα ευχόταν να είχε γεννηθεί Έλληνας. Για να καλύψει, λοιπόν, το μέσα του «κενό» ως προς την καταγωγή του, μας επισκέπτεται συχνά πυκνά. Για την ακρίβεια υπάρχουν έλληνες καλλιτέχνες που δεν μας «βομβαρδίζουν» τόσο συχνά με την τέχνη τους όσο ο Βόσνιος. Ας είναι… «Ο καιρός των τσιγγάνων» παραμένει στα soundtrack που πολύ αγαπήσαμε ενώ η προ πενταετίας παρουσία του στην Επίδαυρο, υπογράφοντας τη μουσική στον «Οιδίποδα Τύραννο» (ξέρετε αυτή την παραγωγή με το… ανκόρ στο φινάλε με τον ίδιο τον Μπρέγκοβιτς στην ορχήστρα σε κατάσταση δημιουργικής μέθης και διονυσιακής μανίας), ένα μουσικό πάτσγουορκ της μέχρι τότε δουλειάς του, συγκαταλέγεται σε αυτά που θέλουμε διακαώς να ξεχάσουμε αλλά δεν μπορούμε. Η εμπειρία μάς έχει στιγματίσει. Ο παλιός μας φίλος, λοιπόν, μας επισκέπτεται με νέο έργο, τα «Ημερολόγια μιας Θλιμμένης Βασίλισσας», στις 27 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο. Μονόλογος με τη συνοδεία μουσικής κλασικού συνόλου και χορωδίας, η παράσταση, εν είδει recitando accompagnato –φόρμα αγαπητή τον 16ο αιώνα που οδήγησε στην πρώτη όπερα του Μοντεβέρντι–, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του συνθέτη, ο οποίος έχει επιλέξει και τα κείμενα. Με αντιπολεμικό θέμα, τα «Ημερολόγια Μιας Θλιμμένης Βασίλισσας», καταγράφουν πώς βιώνει μια γυναίκα τα δεινά του πολέμου, ανεξάρτητα από την εποχή στην οποία ζει και την κοινωνική της θέση. Τι συναισθήματα νιώθει στη δίνη του πολέμου; Ειδικά όταν αυτός είναι εμφύλιος; Πώς αντιδρά; Τι σκέφτεται; Πώς συμμετέχει; Η γυναίκα του παρελθόντος, η γιαγιά, η μητέρα. Η γυναίκα του σήμερα, η σύζυγος, η ερωμένη. Η γυναίκα του μέλλοντος, η κόρη. Η γυναίκα του ηγέτη πολιτικού, του μονάρχη, του δικτάτορα. Η αστή, η διανοούμενη, η καθημερινή γυναίκα. Ο πόνος είναι ίδιος είτε είναι βασίλισσα είτε η γυναίκα της διπλανής πόρτας… «Ο ανθρώπινος πόνος και το δράμα του πολέμου είναι πάντα ίδια», σχολιάζει ο Μπρέγκοβιτς. Η δράση έχει οριστεί σε ένα δωμάτιο στο Σερβικό τμήμα του Σεράγεβο, κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου 1991-1995. Η Ντούσανκα, πλημμυρισμένη φόβο και απόγνωση, ανακαλύπτει κρυμμένα μέσα στη Βίβλο, τα ημερολόγια της μητέρας της. Μιας δυστυχισμένης γυναίκας που επίσης έζησε σε μια δυστυχισμένη εποχή – και για να μην γράψει τη δική της ιστορία, επιλέγει να «μιλήσει» μέσα από ημερολόγια διάσημων γυναικών, από άλλους σκοτεινούς καιρούς, οι οποίες, όπως κι εκείνη, θα μπορούσαν να ήταν ευτυχείς σε έναν κόσμο που δεν θα είχε δημιουργηθεί από τους άνδρες, στα μέτρα τους. Η μητέρα της δίδαξε λογοτεχνία και τα ημερολόγια της είναι γεμάτα αποσπάσματα ποίησης και πεζογραφίας: Η εποχή της Βασίλισσας Μαργκό είναι η ανακάλυψη της Αμερικής, η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, ο Σαίξπηρ, ο Ραμπελέ… Και η εποχή της Νάντια Στάλιν είναι αυτή των εκκαθαρίσεων, της Άννα Αχμάτοβα, του Γκόρκι, του Μπουλγκάκοφ, του Μάλιβιτς, του Καντίνσκι. Στον κεντρικό ρόλο της αφηγήτριας, η Μαρία Ναυπλιώτου, σκηνοθετημένη απλά, με έμφαση στην ερμηνεία. Η μουσική –ερμηνευμένη από ορχήστρα που αποτελείται από κρουστά, μπάσο, δύο τρομπέτες, σαξόφωνο και κουαρτέτο εγχόρδων, την οποία διευθύνει ο συνθέτης– αρχίζει χαρούμενα και τελειώνει χαρούμενα. Στα φωνητικά συμμετέχουν δύο βαρύτονοι καθώς και δύο γυναίκες και έξι άνδρες χορωδοί-τραγουδιστές. Τα κείμενα της παράστασης είναι αποσπάσματα από επιστολές του Βόσνιου νομπελίστα Ίβο Άντριτς, του Γάλλου λυρικού ποιητή του 16ου αιώνα Πιερ ντε Ρονσάρ, από έργα του Σαίξπηρ και κείμενα του Σιντράν, ποιητή και συνεργάτη του Μπρέγκοβιτς και του Κουστουρίτσα. * «Ημερολόγια Μιας Θλιμμένης Βασίλισσας» του Γκόραν Μπρέγκοβιτς. Με τη Μαρία Ναυπλιώτου. Ηρώδειο, Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου.

Χαρά Αργυρίου