Τα προβλήµατα των πεζών ξεκινούν από την αντίληψη ότι το Ι.Χ. αυτοκίνητο ή η µοτοσυκλέτα είναι ο σύγχρονος τρόπος µεταφοράς, φύσει κυρίαρχος σε ένα σύγχρονο κράτος. Το µεγαλύτερο τµήµα των ελεύθερων χώρων των πόλεων έχει παραδοθεί στην κίνηση ή στάθµευση των Ι.Χ.. Όµως και το ελάχιστο τµήµα που έχει αποµείνει για τους ανθρώπους, καταλαµβάνεται και αυτό – παράνοµα, αλλά µε την ανοχή (ή και την ενθάρρυνση πολλές φορές) των αρχών – από Ι.Χ. αυτοκίνητα και µηχανές. Έτσι η πεζή µετακίνηση έχει γίνει µια δύσκολη και επικίνδυνη υπόθεση, ή και τελείως ακατόρθωτη πολλές φορές, ιδίως για τις ευπαθέστερες οµάδες πολιτών (ανάπηροι, υπερήλικες, παιδιά κ.λπ.).
1. Η «δικτατορία» των ΙΧ
Τα προβλήµατα των πεζών ξεκινούν από την αντίληψη ότι το Ι.Χ. αυτοκίνητο ή η µοτοσυκλέτα είναι ο σύγχρονος τρόπος µεταφοράς, φύσει κυρίαρχος σε ένα σύγχρονο κράτος. Το µεγαλύτερο τµήµα των ελεύθερων χώρων των πόλεων έχει παραδοθεί στην κίνηση ή στάθµευση των Ι.Χ.. Όµως και το ελάχιστο τµήµα που έχει αποµείνει για τους ανθρώπους, καταλαµβάνεται και αυτό – παράνοµα, αλλά µε την ανοχή (ή και την ενθάρρυνση πολλές φορές) των αρχών – από Ι.Χ. αυτοκίνητα και µηχανές. Έτσι η πεζή µετακίνηση έχει γίνει µια δύσκολη και επικίνδυνη υπόθεση, ή και τελείως ακατόρθωτη πολλές φορές, ιδίως για τις ευπαθέστερες οµάδες πολιτών (ανάπηροι, υπερήλικες, παιδιά κ.λπ.).
2. Προσοχή στους φύλακες
Η αντίληψη αυτή που περιθωριοποιεί τους πεζούς διατρέχει οριζόντια όλη την ελληνική διοίκηση (κυβέρνηση, δήµοι, δικαστήρια κ.λπ.). Κυρίαρχο ρόλο στη βία αυτή κατά των πεζών (γιατί είναι βία ο εξαναγκασµός του πεζού να κινδυνεύει στο οδόστρωµα – ή να µην περπατάει καθόλου) παίζει η αστυνοµία, που όχι µόνο αρνείται να προστατεύσει τους πεζούς (ακόµα και όταν τους το ζητείται και είναι παρόντες), αλλά είναι και πρωτοπόροι στην καταπάτηση των χώρων των πεζών µε τα υπηρεσιακά τους οχήµατα. Μέχρι και ο «συνήγορος του πολίτη» αρνείται να εξετάσει σχετικά παράπονα των πολιτών και παραλείπει να αναφέρει το θέµα στις ετήσιες εκθέσεις, παρόλο που αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει κανένας αποτελεσµατικός έλεγχος.
3. Πολιτική εξαπάτησης
Για να εµφανιστεί ως αναπόφευκτο αυτό το σύστηµα που οδηγεί σ’ αυτή την υποτιµητική για τον πολιτισµό µας συµπεριφορά προς τους πεζούς, µεθοδεύεται η εξαπάτηση των πολιτών. Για παράδειγµα, οι µοτοσυκλέτες εµφανίζονται ως οικολογικά µέσα µεταφοράς, επειδή χρησιµοποιούν λιγότερο χώρο από τα αυτοκίνητα. Στην πραγµατικότητα, χρησιµοποιούν διαφορετικό χώρο, δηλαδή χώρο πεζών (πεζοδρόµια, ράµπες αναπήρων, πεζόδροµους, διαβάσεις κ.λπ.). Τα υπόγεια γκαράζ που καταστρέφουν ή υποβαθµίζουν ελεύθερους χώρους, εµφανίζονται ότι θα αποσυµφορήσουν πεζοδρόµια και πεζόδροµους από τα αυτοκίνητα. Στην πραγµατικότητα, αυτό δεν έχει συµβεί πουθενά (βλ., λ.χ., πλατεία Κάνιγγος). Οι αυτοκινητόδροµοι εµφανίζονται ως λύση για το πρόβληµα της κυκλοφοριακής συµφόρησης, ενώ στην πραγµατικότητα το επιτείνουν ενθαρρύνοντας τη χρήση Ι.Χ (φαινόµενο γενόµενης κυκλοφορίας – induced traffic ).
4. Υποβάθμιση ΜΜΜ
Η παρούσα κρίση θα µπορούσε να ήταν µια ευκαιρία για στροφή σε έναν πιο σύγχρονο τρόπο µετακίνησης που βασίζεται στην πεζοκίνηση, τα ΜΜΜ και την ποδηλασία (όπως συµβαίνει στις πιο ανεπτυγµένες χώρες). Βλέπουµε όµως ότι γίνεται προσπάθεια για διατήρηση του σηµερινού τριτοκοσµικού µοντέλου, ώστε να µπορεί να αποµυζώνται οι πολίτες οικονοµικά µε τη χρήση του Ι.Χ. ∆ροµολόγια των συγκοινωνιών αραιώνουν, τα εισιτήρια ακριβαίνουν και σιδηροδροµικές γραµµές καταργούνται. Την ίδια στιγµή γίνονται δαπάνες για τους αντιοικονοµικούς αυτοκινητόδροµους (που συνέβαλαν στη χρεοκοπία της χώρας), εµφανιζόµενες ως «επένδυση» (ενώ στην πραγµατικότητα είναι κατανάλωση) και επιδοτείται η αντικατάσταση των Ι.Χ. Και οι πεζοί, όπως πάντα, διωγµένοι από τους χώρους τους, σε πόλεις που προορίζονται για µηχανές και όχι για ανθρώπους.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
