Αναβρασμό με αβέβαιες συνέπειες προκαλεί το κενό εξουσίας που αναμένεται να αφήσει πίσω του ο Ούγκο Τσάβες αποχωρώντας από την πρώτη γραμμή της πολιτικής… μια εξέλιξη που, αργά ή γρήγορα, μοιάζει αναπόφευκτη.

Μπορεί ακόμη να μην τολμά κανείς να βγει μπροστά υπό τον φόβο μια βιαστική κίνηση να μετατραπεί σε μπούμερανγκ, όμως, τόσο στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος όσο και σε αυτούς της αντιπολίτευσης αλλά και… στον στρατό, έχουν ξεκινήσει τα όργανα. Οι προετοιμασίες για τη «μετάβαση», όποτε και αν γίνει αυτή, λαμβάνουν ακόμη πιο… περίπλοκη τροπή, αν αναλογιστεί κανείς τις «μυστήριες» διαβουλεύσεις της ηγεσίας της Βενεζουέλας και αξιωματούχων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τις ευλογίες – όπως παραδέχτηκε ο αντιπρόεδρος και εκλεκτός διάδοχος του Τσάβες, Νικολάς Μαδούρο – του κλινήρη προέδρου.

Οι αποφάσεις για το τι μέλλει γενέσθαι στη Βενεζουέλα λαμβάνονται προς το παρόν… στην Κούβα. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι στενοί συνεργάτες του Τσάβες για να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματα. Ημερομηνία – «κλειδί» για να καταλάβει κανείς πού το πάνε, είναι η σημερινή, 10 Ιανουαρίου, ημέρα κατά την οποία ο Τσάβες θα έπρεπε να ορκιστεί πρόεδρος της χώρας για τρίτη φορά. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ένα non show θα οδηγούσε αυτόματα στην ανάληψη της εξουσίας από τον πρόεδρο της Βουλής Ντιοσντάδο Καμπέγιο και την προκήρυξη εκλογών μέσα σε 30 μέρες.

Παιχνίδι με τον χρόνο

Όμως τα μηνύματα από την Αβάνα δείχνουν πως η ηγεσία θέλει να κερδίσει χρόνο. Ο Μαδούρο άφησε να εννοηθεί ότι ο Καμπέγιο θα αναλάβει μεν τα ινία εν τη απουσία του Τσάβες… όμως η παρουσία του τελευταίου στην ορκωμοσία δεν είναι παρά μια «τυπικότητα». Στόχος, απ’ ό,τι φαίνεται, να εξαντλήσουν τις 90 ημέρες άδειας που έδωσε στον Τσάβες η Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου. Ωστόσο αυτή η προοπτική κάθε άλλο παρά «καθησυχαστική» είναι.

Με εξαίρεση την περίπτωση που ο Τσάβες επιστρέψει δριμύτερος στα προεδρικά του καθήκοντα αιφνιδιάζοντας άπαντες, η «κωλυσιεργία» ενδέχεται να αποδειχτεί επικίνδυνη για το κυβερνών κόμμα. Και αυτό διότι όσο παρατείνεται η περίοδος αβεβαιότητας τόσο προσφέρεται πεδίο για την κλιμάκωση – και δημοσιοποίηση – εσωκομματικών ερίδων, ενώ την ίδια ώρα δίνεται η ευκαιρία στην αποδυναμωμένη σήμερα αντιπολίτευση να προετοιμάσει την αντεπίθεσή της.

Μια νέα εκλογική αναμέτρηση με συνοπτικές διαδικασίες θα χάριζε στον όποιο υποψήφιο του τσαβισμού μια συντριπτική νίκη. Η ασθένεια του δημοφιλούς προέδρου θα συσπείρωνε τον λαό γύρω από τον επίλεκτο διάδοχό του, ο οποίος θα ήταν σε θέση να καρπωθεί το κύμα αλληλεγγύης προς τον «πρώην» ηγέτη… όπως συνέβη και μετά τον θάνατο του Νέστορ Κίρχνερ στην Αργεντινή, που εκτόξευσε στα ύψη τη δημοτικότητα της συζύγου του Κριστίνα.

Αντιθέτως, σε περίπτωση χρονοτριβών, δεν αποκλείεται να αρχίσουν να γίνονται αισθητές οι κόντρες στο εσωτερικό του κυβερνώντος PSUV, και πιο συγκεκριμένα το χάσμα που φαίνεται να βαθαίνει ανάμεσα στον «πιστό» συνεχιστή του τσαβισμού Νικολάς Μαδούρο και την «τεχνοκρατική / συντηρητική πτέρυγα» με επικεφαλής τον Καμπέγιο. Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση – παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται να κόπτεται για την κατά γράμμα τήρηση του Συντάγματος – ξέρει πολύ καλά ότι τη συμφέρει όσο κανέναν άλλο να κερδίσει χρόνο. Προερχόμενα από δύο νωπές εκλογικές ήττες, τα κόμματα που απαρτίζουν την πλατφόρμα Δημοκρατικής Ενότητας MUD βρίσκονται σήμερα στα μαχαίρια.

Τέλος, καμία πλευρά δεν πρέπει να υποτιμήσει τις εξελίξεις στους κόλπους του στρατού. Σύμφωνα με τις – ελάχιστες – πληροφορίες που υπάρχουν για τα όσα διαδραματίζονται πίσω από τη βιτρίνα των φαινομενικά «ενωμένων» Ενόπλων Δυνάμεων… τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο.