Η φιλοδοξία της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ να περάσει το προφίλ της «σιδηράς κυρίας» στην παγκόσμια σκακιέρα, με αιχμή του δόρατος τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, δείχνει να φρενάρει απότομα λόγω του σκανδάλου Ταπί και της τροπής που πήρε η δικαστική διερεύνηση.

Η είδηση ότι ο Στεφάν Ρισάρ, νυν διευθύνων σύμβουλος της France Telecom – Orange και πρώην διευθυντής του γραφείου της Λαγκάρντ όταν ήταν υπουργός Οικονομικών, τέθηκε τη Δευτέρα υπό κράτηση για την υπόθεση Ταπί έπεσε σαν μια ακόμη βαριά σκιά για τη Γαλλίδα. Ουσιώδης λεπτομέρεια; Το 27% της Orange ανήκει στην κυβέρνηση, η οποία επιλέγει τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας.
Η Λαγκάρντ, εξάλλου, στα τέλη Μαΐου δεν αποδεσμεύτηκε από το σκάνδαλο Ταπί και παραμένει ειδική – «επιτηρούμενη» μάρτυρας, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να αρχίσει επίσημη έρευνα εναντίον της, αν και οποτεδήποτε προκύψουν επιβαρυντικά στοιχεία.
Κι ενώ η Λαγκάρντ «προκαλεί» τις εξελίξεις στην ελληνική (ΔΝΤ, «λίστα»), κυπριακή (επιστολή Αναστασιάδη σε Λαγκάρντ, Ντράγκι, Ρομπάι) κι ευρωπαϊκή (κόντρα με Ε.Ε.) επικαιρότητα, ταυτόχρονα κουβαλάει το βαρίδι μιας σκοτεινής υπόθεσης που την απασχολεί καθημερινά. Ενώ μάλιστα δεν έχει ακόμη κλείσει η πληγή από το σεξουαλικό σκάνδαλο του προκατόχου και συμπατριώτη της Ντομινίκ Στρος Καν!

Η κόντρα
Όποιος επιχειρήσει να ξετυλίξει το κουβάρι του σκανδάλου Ταπί μένει έκπληκτος από τις πολυεπίπεδες διαστάσεις του.
Το 2007 η Λαγκάρντ, ως υπουργός Οικονομικών, οδηγεί σε διαιτησία τη διαμάχη ετών μεταξύ γαλλικού κράτους και Μπερνάρ Ταπί. Η κόντρα ξέσπασε τη δεκαετία του ’90 μετά τις αποφάσεις της κρατικής τράπεζας Credit Lyonnais για την πώληση υπερχρεωμένης πολυεθνικής εταιρείας αθλητικών ειδών, στην οποία ο Ταπί ήταν ο βασικός μέτοχος και εξ αρχής υποστήριξε ότι η απόφαση αποτέλεσε πλήγμα για τα οικονομικά του συμφέροντα.
Η Λαγκάρντ έστειλε την υπόθεση σε διαιτησία κι έτσι το γαλλικό κράτος υποχρεώθηκε να καταβάλει το καλοκαίρι του 2008 μια κολοσσιαία αποζημίωση 400 εκατ., συμπεριλαμβανομένων των τόκων, στον Ταπί.
Η Λαγκάρντ και ο Ρισάρ καλούνται πλέον να δώσουν εξηγήσεις για τον ρόλο τους και για τυχόν παρατυπίες του υπουργείου Οικονομικών, ενώ τον περασμένο Ιανουάριο η γαλλική αστυνομία έκανε έφοδο στα σπίτια τους.

Στημένα παιχνίδια
Η ιστορία του Ταπί είναι γνωστή. Η εμπλοκή του ιδιόρρυθμου επιχειρηματία με το ποδόσφαιρο τον έκανε βασιλιά της Ευρώπης, κατακτώντας το Τσάμπιονς Λιγκ με τη Μαρσέιγ το 1993. Ωστόσο στιγματίστηκε για στημένα παιχνίδια με εξάμηνη φυλάκιση. Κλασικός καιροσκόπος, το 2007 έγινε ξαφνικά υποστηρικτής του Σαρκοζί φουντώνοντας ακόμη περισσότερο τα σενάρια. Ο τέως πρόεδρος της Γαλλίας, πάντως, αρνείται κατηγορηματικά ότι έδωσε οποιαδήποτε εντολή στη Λαγκάρντ για ευνοϊκή μεταχείριση στον επιχειρηματία. Και οι δυο πολιτικοί, άλλωστε, «δείχνουν» τον Ολάντ για την επιμονή της δικαστικής διερεύνησης. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, μάλιστα, κάνει συχνά το – αφελές – ρητορικό ερώτημα: «Μοιάζω για φίλη του Ταπί;».
Ο Ταπί στο απόγειο της δημοφιλίας του υπήρξε ασυγκράτητος. Η κίνηση να γίνει ο βασικός μέτοχος της εταιρείας αθλητικών ειδών ήταν ενδεικτική των «επιθετικών» του διαθέσεων. Ο Γάλλος είχε δώσει για την εξαγορά το 1989 ένα ποσό που σήμερα αντιστοιχεί σε 244 εκατ. ευρώ.

Το βαρύ πυροβολικό
Το πώς συνδέονται τα κομμάτια του παζλ είναι εντυπωσιακό. Το 1987 ο Χορστ Ντάσλερ, εμβληματική φυσιογνωμία για την εν λόγω εταιρεία αθλητικών ειδών, φεύγει από τη ζωή και το επόμενο διάστημα ήταν δύσκολο για την πολυεθνική. Το βαρύ πυροβολικό για τον Ντάσλερ, όμως, ήταν τα τελευταία χρόνια κυρίως η ISL. Την οποία δεν αγόρασε τελικά ο Ταπί, αν και αυτή κατέρρευσε καταχρεωμένη το 2001.
Ήταν η εποχή που ο αθλητισμός μεταλλασσόταν σε εμπορικό προϊόν. Στο αποκαλυπτικό βιβλίο του 1992 «Τα αφεντικά των Ολυμπιακών Αγώνων» (εκδόσεις «Το Ποντίκι») διαβάζουμε:
«Μια μικρή εταιρεία χωρίς παρελθόν, εμπειρίες και γνώση του αθλητισμού, είχε αποκτήσει το μονοπώλιο των μεγαλύτερων και πιο επικερδών συμβολαίων με τα δικαιώματα μάρκετινγκ σε Μουντιάλ, Ολυμπιακούς Αγώνες κ.ά. H ISL κυριαρχεί πλέον στον παγκόσμιο αθλητισμό. Ο ιδρυτής της, που είχε, μάλιστα, και τις απαραίτητες διασυνδέσεις για να την κάνει τόσο μεγάλη, ήταν ο Χορστ Ντάσλερ. Από τη στιγμή που έφτιαξε την ISL έγινε ο τραπεζίτης της. Η ISL Marketing απασχολεί μόλις 100 ανθρώπους, αλλά ο ετήσιος τζίρος της το 1991 υπολογίζεται σε τουλάχιστον 200 εκατ. δολάρια».
Συμπτωματικά η ISL βρίσκεται τώρα στο στόχαστρο των αρχών και στην κορυφή της γερμανικής επικαιρότητας. Το «Spiegel» δημοσίευσε πρόσφατα λίστα με 216 ύποπτες συναλλαγές της ISL το διάστημα 1992 – 2000 προκειμένου η εταιρεία να πετύχει συμφωνίες δισεκατομμυρίων δολαρίων για συμβόλαια τηλεοπτικών δικαιωμάτων κ.λπ.
Η ISL δωροδοκούσε κορυφαία αθλητικά στελέχη μέσω φορολογικών παραδείσων κι έχουν ήδη εντοπιστεί 142 εκατ. ελβετικά φράγκα για «λαδώματα». Μεταξύ των παραληπτών και ο επιστήθιος φίλος του Ντάσλερ, ο πρώην πρόεδρος της FIFA Ζοάο Χαβελάνζε. Εκτιμάται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο δίκτυο δωροδοκιών στην ιστορία του αθλητισμού.
Τελικά το παγκοσμιοποιημένο παζλ των σκανδάλων κρύβει πολλές εκπλήξεις, καθώς πολύ συχνά αποκαλύπτεται η «σύνδεση», με ποικίλους τρόπους, διεθνών οργανισμών που ορίζουν τύχες λαών, εταιρειών – κολοσσών, αμφιλεγόμενων επιχειρηματιών, φορολογικών παραδείσων, πολιτικής, δικαιοσύνης, αθλητισμού. Με υποψίες ή και αποδείξεις κάποιες φορές για λερωμένα χέρια και τσαλακωμένες συνειδήσεις…