Είναι χαρακτηριστική η φράση ενός από τους πιο έμπειρους ανθρώπους της ενεργειακής αγοράς σχετικά με τα όσα «μαγειρεύονται» τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τον ΔΕΣΦΑ

Είπε, λοιπόν, ο συγκεκριμένος παράγων: «Δεν κατάφεραν να “σπρώξουν” τη ΔΕΠΑ, τώρα προσπαθούν να “σκοτώσουν” τον ΔΕΣΦΑ». Όλοι καταλαβαίνουμε τι εννοεί, αλλά θα πρέπει να εμβαθύνουμε σε ορισμένα στοιχεία, για να καταλάβουμε την αξία και τη θέση του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2007, στο πλαίσιο του διαχωρισμού της εμπορικής λειτουργίας που έμεινε στη ΔΕΠΑ και της διαχείρισης όλων των υποδομών που βρίσκονται στη χώρα μας. Με άλλα λόγια, ο ΔΕΣΦΑ έχει υπό την ιδιοκτησία του όλο το σύστημα αγωγών μεταφοράς αερίου και τη μεγαλύτερη υποδομή, τον Σταθμό Υγροποιημένου Αερίου (LNG) της Ρεβυθούσας.

Υποδομές

Οι βασικές υποδομές κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 στο πλαίσιο της τότε ελληνοσοβιετικής (και μετέπειτα ελληνορωσικής) διακρατικής συμφωνίας για την εισαγωγή αερίου στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα. Παράλληλα, κατασκευάστηκε και ο Σταθμός της Ρεβυθούσας ως εφεδρεία του συστήματος, ώστε να εισάγει υγροποιημένο αέριο από την Αλγερία. Η επένδυση στη Ρεβυθούσα στοίχισε τότε 100 δισ. δραχμές, δηλ. σε τιμές εκείνης της εποχής περίπου 293,5 εκατ. ευρώ.

Από τότε έγινε μία ακόμη επένδυση αναβάθμισης για τον διπλασιασμό της δυνατότητας υποδοχής και επεξεργασίας (αποϋγροποίηση) καυσίμου, που στοίχισε άλλα περίπου 50 εκατ. ευρώ. Επιπλέον σχεδιάζεται η νέα αναβάθμιση για την εγκατάσταση και τρίτης δεξαμενής υποδοχής αερίου. Ήδη από τις δύο πρώτες επενδύσεις έχουν δαπανηθεί κεφάλαια που αγγίζουν τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ σε αυτά δεν υπολογίζεται ούτε το κόστος κατασκευής, ούτε η αξία που έχει αποκτήσει το δίκτυο αγωγών, που τροφοδοτεί το εγχώριο σύστημα με αέριο.

Επιπλέον, η σημασία της Ρεβυθούσας έχει αλλάξει από την εποχή που κατασκευάστηκε. Τα τελευταία χρόνια, το LNG έχει αναβαθμιστεί και ανταγωνίζεται το αέριο που διοχετεύεται μέσω αγωγών. Αυτό σημαίνει ότι σταθμοί όπως αυτός που λειτουργεί στον Σαρωνικό αποκτούν στρατηγική σημασία, καθώς μπορούν να αποτελέσουν το κέντρο διανομής καυσίμου είτε προς το εσωτερικό της χώρας είτε (κυρίως) προς το εξωτερικό!

Μόνο και μόνο αυτή η νέα πραγματικότητα πολλαπλασιάζει την αξία της Ρεβυθούσας και κατ’ επέκταση του ΔΕΣΦΑ. Κι όπως έχει αποκαλύψει πριν από μερικές εβδομάδες το «Π», για τον αντίστοιχο φορέα της Λευκορωσίας (Beltransgaz), ο οποίος μάλιστα ελέγχει μόνο τους αγωγούς για τράνζιτ μεταφορά αερίου, οι Ρώσοι της Gazprom έδωσαν 2,5 δισ. δολ. (περίπου 1,9 δισ. ευρώ) για το 50% των μετοχών του. Τζάμπα!

Εδώ και μερικές ημέρες (και μάλιστα τα πρώτα 24ωρα της κρίσης στην ΕΡΤ), η κυβέρνηση άρχισε να διοχετεύει πληροφορίες, μέσω των μέσων ενημέρωσης που την υποστηρίζουν, πως η αξία του ΔΕΣΦΑ υπολογίζεται (δήθεν από ανεξάρτητους εκτιμητές) στα 420-450 εκατ. ευρώ. Ταυτοχρόνως, το ΤΑΙΠΕΔ αποσφράγισε την προσφορά των Αζέρων, αλλά δεν προχώρησε στη συζήτησή της, μεταθέτοντας την απόφαση για το επόμενο διοικητικό συμβούλιο.

Όλα αυτά αρχίζουν να σχηματίζουν μία εικόνα που δεν είναι καθόλου καλή για την τύχη του ΔΕΣΦΑ. Συγκεκριμένα:
Εάν η προσφορά ήταν πολύ καλή, η κυβέρνηση θα επιχειρούσε να πανηγυρίσει, σε μία στιγμή κατά την οποία ήταν στριμωγμένη λόγω των γεγονότων στην ΕΡΤ.
Εάν η προσφορά ήταν έστω ικανοποιητική, το ΤΑΙΠΕΔ θα τη συζητούσε και θα αποφάσιζε έστω να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις για την αύξηση του τιμήματος.

Η προσφορά

Τίποτε από αυτά δεν έγινε για έναν απλό λόγο: Η αρχική προσφορά της Socar, σύμφωνα με πληροφορίες, αφενός είχε διάφορα σενάρια κι αφετέρου κανένα σκέλος της δεν ήταν ικανοποιητικό. Πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά τα δεδομένα έλεγαν στο «Π» ότι η «χαμηλή» προσφορά ήταν λίγο πάνω από τα 200 εκατ. ευρώ (δηλαδή το μισό των επενδύσεων που έγιναν μόνο στη Ρεβυθούσα) και η «υψηλή» δεν ξεπερνούσε τα 350 εκατ. ευρώ.

Σε όλα αυτά (στις εκτιμήσεις των «ανεξάρτητων» και στο τίμημα) δεν έχει υπολογιστεί ούτε στο ελάχιστο η στρατηγική θέση τόσο του δικτύου αγωγών όσο και της Ρεβυθούσας. Άλλωστε, οι Αζέροι καίγονται να βρουν τρόπους για να αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για να διαθέσουν το δικό τους αέριο. Σήμερα, η Socar δίνει όσο καύσιμο της περισσεύει στην Gazprom, καθώς δεν διαθέτει πρόσβαση σε αγωγούς ή άλλους τρόπους μεταφοράς.
Εάν η κυβέρνηση δεχθεί τελικά τα 400 εκατ. ευρώ, η εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν θα μπορέσει να κάνει απόσβεση μέσα σε εξωφρενικά σύντομο χρονικό διάστημα μόνο και μόνο αξιοποιώντας τη Ρεβυθούσα, ενώ ανοίγει ο δρόμος για να αποκτήσει πρόσβαση στις δυτικοευρωπαϊκές αγορές.

Από την άλλη, η χώρα μας θα χάσει τον έλεγχο στις βασικές υποδομές αερίου, αλλά και μία μοναδική ευκαιρία να εισπράξει υψηλό τίμημα από μία αποκρατικοποίηση. Κι όμως, για μία ακόμη φορά στην κυβέρνηση θα προσπαθήσουν να μας πείσουν για μία ακόμη… επιτυχία!