Τα ΜΑΤ «κρύβουν» το Γκουαντάναμο
Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ
τεύχος 1889
05-11-2015
Μεσάνυχτα στη Συκαμινιά της Λέσβου. Ένας διασώστης μεταφέρει στα χέρια τη σορό ενός βρέφους. Συνάδελφοί του κρατούν στα χέρια τη σορό ενός άλλου μικρού παιδιού.
Μεσάνυχτα στη Συκαμινιά της Λέσβου. Ένας διασώστης μεταφέρει στα χέρια τη σορό ενός βρέφους. Συνάδελφοί του κρατούν στα χέρια τη σορό ενός άλλου μικρού παιδιού.
Προσφυγόπουλα, που τη νύχτα έγιναν και αυτά θυσία στα νερά του Αιγαίου, στον δρόμο για τη σωτηρία από τον πόλεμο. Δίπλα τους, διασώστες του Ερυθρού Σταυρού προσπαθούν να κρατήσουν στη ζωή μια γυναίκα, την οποία οι λιμενικοί ανέσυραν από τα παγωμένα νερά του Αιγαίου.
Πέντε νεκροί πρόσφυγες, τρία παιδιά και δύο άνδρες, είναι ο τραγικός απολογισμός του νέου ναυαγίου που σημειώθηκε τη νύχτα βόρεια της Λέσβου. Έπεσαν στη θάλασσα όταν το φουσκωτό δουλεμπορικό σκάφος, όπου ήταν στοιβαγμένοι μαζί με άλλους 65 πρόσφυγες και μετανάστες – ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και βρέφη – ανετράπη ελάχιστα μίλια από την ακτή. Ένα σκάφος της Frontex, που περιπολούσε στην περιοχή, τους εντόπισε και κατάφερε να διασώσει τους περισσότερους απ’ αυτούς.
Μικρά παιδιά, νεογέννητα βρέφη με τους γονείς τους, οι οποίοι ξεριζώθηκαν από τις πατρίδες τους για να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς αναζητώντας την ελπίδα σε κάποια ευρωπαϊκή πόλη. Για κάποιους από αυτούς όμως το ταξίδι προς τη ζωή τέλειωσε με τραγικό τρόπο στα παγωμένα νερά του Αιγαίου.
Τον τελευταίο μήνα 106 πρόσφυγες, οι περισσότεροι βρέφη και παιδιά, χάθηκαν σε δεκάδες ναυάγια στην προσπάθειά τους να φθάσουν από τα τουρκικά παράλια σε κάποιο ελληνικό νησί. Επιλογή των περισσότερων ήταν η Λέσβος. Το νησί του ανατολικού Αιγαίου, βασική πύλη εισόδου καθημερινά για χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, τον περασμένο Οκτώβριο φιλοξένησε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους, όταν ο μόνιμος πληθυσμός στο νησί δεν ξεπερνά τις 85.000.
Υπεράνθρωπος αγώνας
Οι αποστολές των ελληνικών και ξένων μέσων μαζικής ενημέρωσης, που βρίσκονται τους τελευταίους μήνες στο νησί, αποτυπώνουν το δράμα των προσφύγων, αλλά και τον υπεράνθρωπο αγώνα των κατοίκων του νησιού. Αυτών των αφανών ηρώων, που δίχως να λογαριάζουν κόστος, κούραση και κινδύνους παλεύουν καθημερινά με τα κύματα για να σώσουν οικογένειες και ανοίγουν τα σπίτια τους προσφέροντας θαλπωρή σε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούν.
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύθηκε η φωτογραφία του βραβευμένου φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου Άρη Μεσσήνη να αφήνει την κάμερα και να μπαίνει στη θάλασσα για να σώσει βρέφη και παιδιά. Έναν μήνα τώρα στη Λέσβο έχει ζήσει δραματικές στιγμές με την τραγωδία των προσφύγων, την αυτοθυσία και τον ζήλο των κατοίκων, αλλά και την παντελή απουσία του κράτους.
«Αν υπήρχε παρουσία του κράτους, θα τη δείχναμε, έτσι δεν είναι; Προεκλογικά ήμασταν αριστεροί, ανθρωπιστές, υπέρ της πολυπολιτισμικότητας και των ελευθέρων συνόρων» μας λέει ο Άρης Μεσσήνης λίγη ώρα αφότου έχει επιστρέψει στο δωμάτιο του ξενοδοχείου από το λιμάνι της Μυτιλήνης, όπου παραμένουν εγκλωβισμένοι περισσότεροι από 7.000 πρόσφυγες εξαιτίας της απεργίας της ΠΝΟ, περιμένοντας να μπουν στα πλοία με προορισμό τον Πειραιά.
Ο έμπειρος φωτορεπόρτερ ακούγεται στο τηλέφωνο οργισμένος. «Εννοείται» μας λέει. «Όταν πνίγονται παιδιά μπροστά σου και προσπαθούν οι ψαράδες να τα επαναφέρουν, τι άλλο μπορείς να είσαι; Οι εικόνες υπάρχουν και σε φωτογραφίες και σε βίντεο. Και τα παιδιά τα πνιγμένα και οι διασώσεις και όλα υπάρχουν. Δεν τολμάει κανένας όμως να τα δείξει».
Διπλός φράχτης
Σήμερα το πρωί τα δύο κέντρα υποδοχής στη Μόρια και το Καρά Τεπέ, που λειτουργούν υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επισκεφθούν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς.
Σήμερα, όπως συνέβη και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του καγκελάριου της Αυστρίας Βέρνερ Φάιμαν στο νησί, η ανθρωπιστική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και μήνες στο νησί θα κρυφτούν πίσω από τις… κλούβες των ΜΑΤ.
«Μέσα στη Μόρια η κατάσταση είναι δραματική. Μιλάμε για φυλακή υψίστης ασφαλείας με διπλό φράχτη. Και γύρω – γύρω, μέσα στους ελαιώνες, παρατημένοι οι Αφγανοί – οι οποίοι, για κάποιο λόγο που μόνο οι Ευρωπαίοι εταίροι μας γνωρίζουν, δεν θεωρούνται πρόσφυγες, παρότι η χώρα τους βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση τα 12 τελευταία χρόνια – περιμένουν μέρες μέσα στη βροχή και το κρύο ώστε να καταγραφούν και να φύγουν. Όλα αυτά όμως οι αυριανοί (σ.σ.: σημερινοί) προσκεκλημένοι δεν πρόκειται να τα δουν, αφού οι αρμόδιοι φορείς θα έχουν φροντίσει να τα κρύψουν καλά» λέει ο Άρης Μεσσήνης.
Ο ρόλος των ΜΚΟ
Πατέρας ο ίδιος τριών μικρών κοριτσιών, έρχεται αντιμέτωπος με εικόνες που, όσο κι αν προσπαθήσει κανείς, δεν είναι δυνατόν να τον αφήσουν αδιάφορο. Και είναι εικόνες που δεν μπορούν να ξεχαστούν. «Προσπαθώ να μην νιώθω, αλλά κάποιες φορές δεν γίνεται. Διότι, όταν αποτυπώνεις αυτό που γίνεται εκείνη τη στιγμή, δεν πρέπει να νιώθεις. Μετά στο σπίτι, παίρνω πολλά μαζί μου».
Όσο για τον περιβόητο ρόλο των εθελοντών και μελών των ΜΚΟ που δρουν μαζί τους κατοίκους, τους τελευταίους μήνες στο νησί ο κοσμογυρισμένος φωτορεπόρτερ προτιμά να «κρατά μικρό καλάθι»…
«Οι εθελοντές και οι ΜΚΟ είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα. Τόσο για το αποτέλεσμα όσο και για τη βοήθεια που προσφέρουν. Εθελοντής επί πληρωμή δεν γίνεται… Υπάρχουν εδώ κάποιοι οι οποίοι έρχονται αφιλοκερδώς για να βοηθήσουν όπως μπορούν, αλλά και άλλοι οι οποίοι πληρώνονται κανονικά γι’ αυτό που κάνουν, με αμφίβολα αποτελέσματα, με συνέπεια να δημιουργείται μεγάλη αναστάτωση και πανικός στους πρόσφυγες, οι οποίοι το μόνο που θέλουν είναι να φύγουν μια ώρα αρχύτερα από την Ελλάδα για τις χώρες της Β. Ευρώπης».