Σε κατάσταση αβεβαιότητας εισέρχεται εκ νέου η χώρα μας όσον αφορά την προσφυγική κρίση, καθώς το προσεχές φθινόπωρο προβλέπεται θερμό και τα «ανοιχτά μέτωπα» είναι αρκετά.

Το πρώτο μεγάλο μέτωπο είναι η διμερής συμφωνία Γερμανίας – Ελλάδας για την επαναπροώθηση στη χώρα μας των μεταναστών οι οποίοι συλλαμβάνονται στα σύνορα Γερμανίας – Αυστρίας και δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασύλου. Η συμφωνία θα τεθεί σε εφαρμογή αμέσως και σε πρώτη φάση αφορά την επαναπροώθηση στην Ελλάδα – ως πρώτη χώρα εισόδου στην Ευρώπη – περίπου 2.000 μεταναστών, οι οποίοι επιχείρησαν να εισέλθουν παράνομα στη Γερμανία από την 1η Ιουνίου 2017 και έπειτα και έχουν τεθεί υπό κράτηση.

Οι επαναπροωθήσεις θα πραγματοποιούνται εντός 48 ωρών. Αυτό το διάστημα τα άτομα θα κρατούνται στις υπάρχουσες δομές της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας – με άλλα λόγια δεν δημιουργούνται «κέντρα τράνζιτ», όπως θα ήθελαν τα χριστιανικά κόμματα. Σε περίπτωση που η επαναπροώθηση σταθεί αδύνατη, τότε τα άτομα αυτά θα στέλνονται στην Αυστρία, απ’ όπου έχουν εισέλθει στη Γερμανία. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η σύναψη σχετικής συμφωνίας με τη Βιέννη.

Από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, πρόκειται να επισπεύσει τις διαδικασίες για την επανένωση 3.000 προσφύγων – μονογονεϊκών οικογενειών και ασυνόδευτων παιδιών από τη Συρία στους οποίους έχει παρασχεθεί άσυλο και οι οποίοι περιμένουν επί μήνες να ξεπεραστούν οι δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές εκκρεμότητες της γερμανικής κυβέρνησης ώστε να επανενωθούν με τις οικογένειές τους που ζουν εκεί.

Δυσμενής σε βάθος χρόνου

Πάντως, σύμφωνα με μέλη ΜΚΟ και οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπιστικών δικαιωμάτων, καθώς και διακεκριμένων μελετητών της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη, η προβλεπόμενη επίσπευση των διαδικασιών για την επαναπροώθηση ατόμων που εντοπίζονται εντός της γερμανικής επικράτειας και έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. πρόκειται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις για την Ελλάδα.

Σύμφωνα με ελληνικούς υπολογισμούς, ο αριθμός των ατόμων που εντοπίζονται στα σύνορα Αυστρίας – Γερμανίας και έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα ανέρχεται μηνιαίως στα πενήντα με εκατό. Σε αντιστάθμισμα, η Γερμανία δεσμεύεται να δεχθεί σχεδόν 3.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα που έχουν υποβάλει αίτηση επανένωσης οικογενειών. Αν η ελληνική κυβέρνηση κλείσει και δεύτερη συμφωνία, με την οποία θα υποχρεούται να δεχθεί και εκείνα τα άτομα που εντοπίζονται εντός της Γερμανίας τα οποία έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα, τότε ο «ισολογισμός» θα είναι εις βάρος της.

Σύμφωνα με το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών, το πρώτο εξάμηνο του 2018 υπέβαλαν στη Γερμανία αίτηση ασύλου 3.337 άτομα, τα οποία είχαν υποβάλει ανάλογη αίτηση προηγουμένως στην Ελλάδα. Ο αριθμός αυτός προέκυψε από τη σύγκριση των δακτυλικών αποτυπωμάτων στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων EURODAC.

Στοχοποίηση της Ελλάδας

Ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ σκοπεύει να αξιοποιήσει τη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε. την επόμενη εβδομάδα στην Αυστρία για πρώτες συνομιλίες με τους ομολόγους του από την Ιταλία και την Ελλάδα.

Πάντως, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία έχει ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να δεχτεί πρόσφυγες από τη Γερμανία. Αρνητικά στα γερμανικά σχέδια αντέδρασε και ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς. Όπως επισήμανε μετά τη συνάντησή του με τον Ζέεχοφερ στη Βιέννη, δεν πρόκειται να δεχτεί άτομα από τη Γερμανία τα οποία έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε.

Ο δε Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν επέλεξε να στοχοποιήσει την Ελλάδα. Σε συνέντευξη Τύπου με τη Μέρκελ στο Βερολίνο κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να δεχτεί άτομα από τη Γερμανία στη βάση του Κανονισμού του Δουβλίνου.

Αιτιολογώντας τη στάση του, ο Όρμπαν τόνισε πως η Ουγγαρία δεν είναι πρώτη χώρα εισόδου αυτών των ανθρώπων στην Ε.Ε.: «Σημείο πρώτης εισόδου είναι η Ελλάδα». «Συχνά συμβαίνει να μην καταγράφονται» είπε ο Όρμπαν. Γι’ αυτόν τον λόγο «θα πρέπει οι άνθρωποι αυτοί να επαναπροωθούνται από τη Γερμανία στην Ελλάδα και όχι στην Ουγγαρία».

Συροτουρκικός κίνδυνος

Επίσης απρόβλεπτες διαστάσεις, ως προς τις επιπτώσεις στους 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία, μπορεί να έχει μια σοβαρή επιδείνωση της ήδη κλονισμένης τουρκικής οικονομίας.

Εν τω μεταξύ, στην πολύπαθη Συρία η πόλη Ιντλίμπ, στα βορειοδυτικά της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, τα τελευταία χρόνια έχουν βρει καταφύγιο περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι, άμαχοι, αλλά και μαχητές των αντικαθεστωτικών και ισλαμιστών από πόλεις που ανακαταλήφθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις του Προέδρου Άσαντ, οι οποίοι παραμένουν υπό ασφυκτικό κλοιό.

Ο συριακός στρατός, υποστηριζόμενος από τη ρωσική και ιρανική πολεμική αεροπορία, έχει δώσει διορία λίγων ημερών σε όσους επιθυμούν να εγκαταλείψουν την πόλη πριν ξεκινήσουν την τελική επίθεση, η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα σημάνει και την οριστική ήττα των ανταρτών και των συμμάχων τους στη βόρεια Συρία.

Όμως ταυτόχρονα εκτιμάται πως σε αυτήν περίπου 700.000 άνθρωποι – κυρίως άμαχοι, αλλά και μέλη ισλαμιστικών ομάδων που θεωρούνται «παρακλάδια» της Αλ Κάιντα στη Συρία – θα επιχειρήσουν να περάσουν αρχικά στη γειτονική με την Ιντλίμπ Τουρκία και ύστερα στην Ευρώπη.

Κατά πόσον όμως η Τουρκία, σε πρώτη φάση, και κατόπιν η Ελλάδα μπορούν να αντέξουν ένα νέο κύμα προσφύγων, οι περισσότεροι από τους οποίους θα προέρχονται από τη Συρία, άρα θα δικαιούνται παροχή ασύλου ως θύματα πολέμου;

Η Τουρκία, που φιλοξενεί στα εδάφη της περίπου 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες (αναλογικά τον μεγαλύτερο αριθμό παγκοσμίως), πλήττεται από τη σοβαρότερη οικονομική κρίση στα 16 χρόνια της κυριαρχίας του Ερντογάν.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, υπό το καθεστώς πίεσης στη διαμάχη που έχει ξεσπάσει με την κυβέρνηση των ΗΠΑ στο διπλωματικό και οικονομικό πεδίο, δεν αποκλείεται να επαναφέρει στο προσκήνιο την «απειλή» των 3,5 εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών στο «κατώφλι» της Ευρώπης προκειμένου να αποκομίσει τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη από τα κράτη – μέλη της Ε.Ε., που τα τελευταία χρόνια θεωρούν την προσφυγική κρίση ως το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για τη συνοχή της Ευρώπης.