Αρχικά παρακολουθήσαμε την κοινή εμφάνιση πρωθυπουργού – Αρχιεπισκόπου στο Μάξιμου και την βεβιασμένη και υπερβολική αναγόρευση της συμφωνίας μεταξύ των δυο πλευρών ως ιστορικής σημασίας. Το ζήτημα ξεπερνά κατά πολύ τις ευκαιριακές πολιτικές και κυρίως τα επικοινωνιακά τερτίπια. Η Εκκλησία -είναι καλό να μην το παραβλέπει κανείς- έχει πίσω της αιώνες πολύ δύσκολων και λεπτών πολιτικών χειρισμών, ώστε να γίνει δέκτης εύκολων τακτισμών ή πολιτικής εκμετάλλευσης. Έτσι, την επόμενη μέρα από την συμφωνία αποχώρησε βιαστικά η …Ιστορία. 

Εδώ επρόκειτο για μια συναλλαγή που καθώς φαίνεται δεν εκτίμησαν σωστά και οι δύο πλευρές: από τη μια, τις αντιδράσεις των κληρικών και από την άλλη του πολιτικού κόσμου, όταν ο κ. Τζανακόπουλος μόλις την επόμενη βιάστηκε να θριαμβολογήσει για το ότι άδειασαν 10.000 θέσεις στο δημόσιο που θα πληρωθούν με 10.000 νέες προσλήψεις…  Από εκεί και πέρα η «ιστορική» συμφωνία έγινε αντικείμενο έντονων αντιδράσεων.

Τώρα στο ζητούμενο της συμφωνίας: οι κληρικοί παραμένουν υπάλληλοι Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου καθώς η Εκκλησία της Ελλάδος παραμένει ΝΠΔΔ. Αυτό που θα άλλαζε η συμφωνία ήταν το ότι η μισθοδοσία αντί να συνιστά ατομική σχέση του κάθε κληρικού με το δημόσιο, θα εξαρτάται πλέον από την ετήσια επιχορήγηση του δημοσίου στην Εκκλησία της Ελλάδος. Η συμφωνία αυτή που έτσι κι αλλιώς δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση στον κλήρο, αφήνει επί πλέον  αδιευκρίνιστα το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς του κλήρου. Ακόμα, η επιχορήγηση του κράτους προς την Εκκλησία κατοχυρώνεται ως αποζημίωση για την απαλλοτριωθείσα εκκλησιαστική περιουσία από το κράτος. Ενώ την αμφισβητούμενη περιουσία θα συνδιαχειρίζονται σε  ένα κοινό ταμείο -εν είδει εταιρείας- το κράτος και η Εκκλησία. Βέβαια κι εδώ υπάρχει πρόβλημα καθώς τα δικαιώματα τρίτων προς την αμφισβητουμένη περιουσία θα κρίνονται δικαστικά.

Αυτό το ουσιαστικό κομμάτι του μνημονίου Τσίπρα – Ιερώνυμου, κάποιοι το ερμηνεύσαν ως σημάδι αποδοχής από τη μεριά της Εκκλησίας της προτεινόμενης από το ΣΥΡΙΖΑ αναθεώρησης του άρθρου 3.

Καταιγιστική κριτική για την συμφωνία δέχτηκε ο Αρχιεπίσκοπος από όλη σχεδόν την εκκλησιαστική ιεραρχία αλλά και τον κατώτερο κλήρο, μιας και η συμφωνία αντιμετωπίζεται  ως πηγή αβεβαιότητας για τη μισθολογική και ασφαλιστική θέση του κλήρου. Επίσης, από άλλη σκοπιά, η συμφωνία αυτή υποστηρίζεται ότι δικαιώνει τις διαχρονικές θέσεις της Εκκλησίας για την απαλλοτριωθείσα περιουσία της.

Ένα είναι βέβαιο: ότι αυτή η παρ’ ολίγον πολύκροτη συμφωνία καταλήγει σε μια ακόμα μεγάλη απογοήτευση του λαϊκού αισθήματος που επιθυμεί τον διαχωρισμό κράτους-Εκκλησίας με όρους διαφανείς και ξεκάθαρους. Και φυσικά, αυτή η έλλειψη διαφάνειας και σαφήνειας δεν βοηθά την ψήφιση σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων από την Βουλή, ούτε εξασφαλίζει την απαραίτητη σοβαρότητα ώστε να ανοίξει μια συζήτηση για την αναθεώρηση και τις συνταγματικά ρυθμισμένες σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας.