Αλεξάνδρα Μπρουντζάκη

Περιβάλλον, ισότητα των φύλων, σεβασμός στην διαφορετικότητα, αλληλεγγύη, δυναμισμός! Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που θα ακούσει κανείς να συζητούν οι νέοι, δηλαδή τα παιδιά των late 90s και οι αποκαλούμενοι millenians, η Γενιά της Χιλιετίας.

Πρόκειται για τα παιδιά της κρίσης, μιας οικονομικής κρίσης που έπληξε μεγάλο μέρος της Ευρώπης και ανέτρεψε όλα τα δεδομένα στη χώρα μας. Στην Ελλάδα τέλειωσε ξαφνικά η εποχή της ευημερίας και η γενιά που μεγάλωσε με την ιδέα πως όλα είναι δυνατά, έπεσε με φόρα πάνω στο φράγμα της σκληρής πραγματικότητας. Στη συνέχεια της οικονομικής κρίσης, ήρθε και η πανδημία του Covid- 19, και ο πλανήτης κλήθηκε να αντιμετωπίσει έναν ισχυρό αόρατο εχθρό.

Μέσα σ’ ένα κλίμα αβεβαιότητας, οι νέοι βάζουν τη ζωή τους σε …αναμονή και προσπαθούν να βρουν διεξόδους προς το μέλλον. Θα περίμενε κανείς ότι αυτή η κατάσταση θα διαμόρφωνε στην σύγχρονη νεολαία της Ευρώπης ατομικιστικές συμπεριφορές και μια περιχαράκωση στην ιδιωτική σφαίρα με τάσεις κατάθλιψης και αδιαφορίας για τα τεκταινόμενα. Σύμφωνα όμως με μια πρόσφατη έρευνα της γαλλικής εφημερίδας Le Monde, η συγκυρία αυτή είχε τα αντίθετα ακριβώς αποτελέσματα. Παρότι η νεολαία προσέρχεται σε ένα ακόμα σχετικά μικρό ποσοστό σε εκλογικές διαδικασίες, έχει υιοθετήσει νέες μορφές κοινωνικής συμμετοχής. Η υπερβολική έκθεση στα κοινωνικά δίκτυα δεν έχει προκαλέσει εφησυχασμό αλλά εγρήγορση. Η διαρκής, πλέον, on line σύνδεση των νέων, έχει σαν αποτέλεσμα την ταχύτατη ενημέρωσή τους για τις εξελίξεις παγκοσμίως, μέσω hashtag, άρθρων ή ανακοινώσεων που μπορούν να μοιραστούν με ένα κλικ και με αυτόν τον τρόπο να έχουν λόγο για κάτι που μπορεί να συμβαίνει πολύ μακριά.

Χαρακτηριστική είναι η αύξηση του ακτιβισμού ανάμεσα σε νέους ηλικιών 15-25, ενώ το νέο trend είναι η αυτοβελτίωση και ο σεβασμός απέναντι στον Άλλο. Οι νέοι στην πλειονότητά τους πιστεύουν στην σημασία της συμμετοχής στα κοινωνικά δρώμενα και στον διάλογο. Η σύγχρονη νεολαία δείχνει να ξεπερνά αγκυλώσεις και περιορισμούς του παρελθόντος και συζητά δημόσια για θέματα ανεκτικότητας, σεβασμού και αποδοχής της διαφορετικότητας, αντιμετώπισης του σεξισμού, του εκφοβισμού, των κοινωνικών και φυλετικών ανισοτήτων, της δημόσιας και ιδιωτικής βίας, των κοινωνικών διακρίσεων και αποκλεισμών.

Σ’ αυτά τα πλαίσια παρατηρούνται πολλές αλλαγές στον τρόπο συμπεριφοράς και στη στάση ζωής από τις προηγούμενες γενιές. Το «αποδεκτό» και «δημοφιλές» για τους νέους έχει αλλάξει. Οι κοινωνιολόγοι σκιαγραφούν το πορτρέτο μιας γενιάς, στην αντίληψη της οποίας η κοινωνική ανέλιξη και η ευημερία του συνόλου συμβαδίζουν ενώ δημιουργούνται καινούργιες απόψεις περί φυλής, φύλου, κοινωνικών ρόλων και συλλογικής ευθύνης.

Η παγκόσμια δικτύωση έφερε μαζί της καινούργιους τρόπους κοινωνικής συμμετοχής, συνοχής αλλά και διαμαρτυρίας. Οι νέοι υπογράφουν τώρα διαδικτυακά ψηφίσματα διαμαρτυρίας, ανοίγουν συζητήσεις για φλέγοντα ζητήματα μέσω βίντεο ή ζωντανών συνδέσεων και τα «μοιράζονται» με τους ακολούθους τους στα κοινωνικά δίκτυα ή σε προσωπικά blogs. Επίσης, κινητοποιούνται μέσω διαδικτυακών καλεσμάτων – συχνά εκτός πολιτικών κομμάτων και σχηματισμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Γκρέτα Τούνμπεργκ η οποία δημιούργησε μια παγκόσμια μαθητική και νεολαιίστικη κινητοποίηση για το κλίμα.

Συχνά έρχονται σε αντιπαράθεση με το «σύστημα» αλλά εμπιστεύονται τη δημοκρατία και αναπτύσσουν το αίσθημα ευθύνης του πολίτη. Είναι προφανές ότι υπάρχουν αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις σε αυτά τα γενικά συμπεράσματα της έρευνας, δεδομένου ότι οι νέοι δεν αποτελούν μιαν ομοιογενή κοινωνική ομάδα. Δεν έχουν όλοι τις ίδιες προσλαμβάνουσες, τις ίδιες ευκαιρίες ή εμπειρίες, την ίδια πρόσβαση στις δομές της εκπαίδευσης και στην αγορά εργασίας. Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί αυτή η γενιά να χαρακτηριστεί απαθής και ατομικιστική. Μέσα από αντιξοότητες και ανισότητες αλλά οπλισμένη με νέες αντιλήψεις για τη ζωή, η Γενιά της Χιλιετίας κάνει τα πρώτα της βήματα σε έναν καινούργιο κόσμο.

 

Photos: Pixabay