Για μια ακόμα φορά, “ο κακός μας ο καιρός” είναι το πρόβλημα…

Για τις πλημμύρες φταίει το πολύ νερό, για τις φωτιές η ξηρασία, τώρα, για τις τραγικές ελλείψεις ρεύματος, που αντιμετωπίσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, που έφτασαν μέχρι την κυβερνητική παραίνεση για “οικονομία στο ρεύμα”, για να μη γίνει black out -αλλά αποκλειστικά στα λαϊκά νοικοκυριά, αφήνοντας τους ενεργοβόρους ομίλους της βιομηχανίας και του τουρισμού στο απυρόβλητο- φταίει η υπερβολική ζέστη.

Για την παρολίγο καταστροφή δεν ευθύνεται η υπερβολική ζέστη. Η ζέστη ήταν αποκλειστικά η θρυαλλίδα των εξελίξεων. Αποκλειστικός υπαίτιος είναι ο ενεργειακός σχεδιασμός της ευρωενωσιακής πολιτικής, της λεγόμενης απελευθέρωσης της ενέργειας, έναν σχεδιασμό που υλοποιούν κατά γράμμα τις τελευταίες δεκαετίες όλες οι αστικές κυβερνήσεις -ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και κάθε άλλος “παρδαλός” συνδυασμός τους-  ακολουθώντας απαρέγκλιτα τις  κατευθύνσεις της ΕΕ για την ενέργεια, απ’ τις ρήτρες CO₂ μέχρι, πιο πρόσφατα, τους σχεδιασμός του Ταμείου Ανάκαμψης. Μάλιστα, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν φθάσει στο σημείο να διαγκωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα υλοποιήσει τους σχεδιασμούς αυτούς με μεγαλύτερη ταχύτητα.

Ο αντιδραστικός χαρακτήρας της “απελευθέρωσης” της Ενέργειας απλά δεν κρύβεται:

-Ο ενεργειακός σχεδιασμός  της απελευθέρωσης αντικατέστησε τις λιγνιτικές μονάδες  με λεγόμενες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (κυρίως ανεμογεννήτριες και δευτερεύοντος φωτοβολταϊκά) και με τη χρήση εισαγόμενου φυσικού αερίου ως καύσιμου, χρησιμοποιώντας ως επίφαση τον περιορισμό των εκπομπών CO₂.

Η αλήθεια όμως είναι παντελώς διαφορετική. Στόχος ήταν το μεγάλο ποσοστό κέρδους απ’ τις σχετικές επενδύσεις για τους ιδιώτες επενδυτές στην ενέργεια και για τους κατασκευαστές των πανάκριβων εισαγόμενων μηχανημάτων ΑΠΕ -με το σχετικό προβάδισμα της Γερμανίας στις ανεμογεννήτριες να εξηγεί, γιατί αυτές έχουν την μερίδα του λέοντος.

Οι ανεμογεννήτριες, όμως, δεν παράγουν, όταν δεν φυσάει, και τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν το βράδυ και παράγουν λιγότερο, όταν κάνει πολύ ζέστη. Έτσι, οι πανάκριβες ΑΠΕ, όχι μόνο πολλαπλασιάζουν το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος για τον λαό, όχι μόνο καταστρέφουν το περιβάλλον και τα βουνά για να εγκατασταθούν, αλλά νομοτελειακά οδηγεί σε φαινόμενα έλλειψης παραγωγικής ικανότητας σε συνθήκες καύσωνα.

Το κλείσιμο των λιγνιτικών εργοστασίων και η μη κατασκευή νέων μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων -που έχουν σχεδόν σταθερή παραγωγή- στερεί τη δυνατότητα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε τέτοιες συνθήκες. 

-Ο διαχωρισμός δικτύων μεταφοράς, παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και η λειτουργία τους με κριτήριο το κέρδος είναι η πραγματική αιτία της πλημμελούς συντήρησης. Παράλληλα, το τεράστιο κόστος της χιλιάδων χιλιομέτρων δικτύου για την υποστήριξη των ΑΠΕ σε ολόκληρη την ύπαιθρο μετακυλίεται επίσης στους λαϊκούς καταναλωτές. Οι μόνιμες διακοπές, το χειμώνα “λόγω χιονιά”, το καλοκαίρι “λόγω ζέστης” έχουν ως κοινό παρανομαστή πως τη λειτουργία και τη συντήρηση του ηλεκτρικού δικτύου γίνεται με κριτήριο τη κερδοφορία.

-Στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ηλεκτρικής διασύνδεσης το ελληνικό δίκτυο βασίζεται, για το καλοκαίρι, σε αθρόες πανάκριβες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας που εκτός από τον πολλαπλασιασμό του κόστους, είναι πάντα υπό αίρεση αντίστοιχης διαθεσιμότητας απ’ τις γειτονικές χώρες. Την ίδια στιγμή, η στροφή στο πανάκριβο φυσικό αέριο επίσης αυξάνει σημαντικά το κόστος ηλεκτροπαραγωγής, ειδικά σε συνθήκες όπως οι συνθήκες του καλοκαιριού.

-Παράλληλα, το κεφάλαιο και το κέρδος του δεν έχουν όρια. Αυτό αποδεικνύεται απ’ τις συνεχείς νομοθετικές ρυθμίσεις τόσο της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και των προηγούμενων, για ολοένα και μεγαλύτερες διευκολύνσεις για ταχύτερη και ακόμα πιο κερδοφόρα προώθηση των επενδύσεων της απελευθερωμένης ενέργειας, όπως, η απόφαση της ΝΔ για επιτάχυνση της απολιγνιτοποίησης -ακόμα και σε σχέση με τους στόχους της ΕΕ-  και πρακτικά σε αντίθεση με την εισήγηση του του “ανεξάρτητου” διαχειριστή του Δικτύου,  ή ακόμα πιο πρόσφατα η ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης που επιτρέπει τις επενδύσεις ΑΠΕ ακόμα και όταν η σχετική ρυθμιστική αρχή έχει αρνητική γνωμοδότηση. 

Τα λίγα αυτά στοιχεία αναδεικνύουν λοιπόν τη πραγματικότητα. Η ενεργειακή φτώχεια και τα πανάκριβα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και η παντελής αδυναμία ανταπόκρισης στην αναμενόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι τυχαία αποτελέσματα μιας αρνητικής συγκυρίας. Είναι απότοκα του ενεργειακού σχεδιασμού με κριτήριο το κέρδος, αντανακλούν τις συνέπειες της πολιτικής ΕΕ – ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ και όλων των άλλων κομμάτων για την “πράσινη μετάβαση”,  και την  “πράσινη κοινωνική συμφωνία” που ειδικά μετά την εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ αποκτά καθολικό παγκόσμιο προβάδισμα .

Τα συμπεράσματα λοιπόν είναι απλά. Ο  καπιταλισμός θυσιάζει το δικαίωμα του λαού στην ενέργεια στο βωμό του κέρδους των επενδυτικών ομίλων. Ο καπιταλισμός σκοτώνει. Στον αντίποδα βρίσκεται ο ενεργειακός σχεδιασμός του σοσιαλισμού, που καταργώντας τη καπιταλιστική ιδιοκτησία και το κέρδος μπορεί να διασφαλίσει την ικανοποίηση των συνδυασμένων λαϊκών αναγκών, μεταξύ άλλων για φθηνή και επαρκή ενέργεια, αξιοποίηση όλων των εγχώριων πηγών ενέργειας, αξιοπρεπείς σχέσεις εργασίας.

Το ΚΚΕ σήμερα, πρωτοστατεί στον αγώνα για να μη μείνει κανένα λαϊκό σπίτι χωρίς ρεύμα, για να καταργηθούν τα κάθε λογής πράσινα τέλη και να διασφαλιστεί η φθηνή και επαρκής ενέργεια φωτίζοντας παράλληλα πως η πραγματική αιτία όλων αυτών των προβλημάτων του λαού είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός και πως η ουσιαστική επίλυση τους δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την ανατροπή του.

*Ο Γρηγόρης Λιονής είναι Υπεύθυνος του τμήματος Οικονομίας & μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ

Διαβάστε επίσης:

Όλοι ίδιοι είναι;

Δεν μπορούμε ούτε τα αυτονόητα…

Σχοινοβατώντας προς το αύριο μετά την πανδημία