Η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν ήταν ποτέ σταθερή ή ευθύγραμμη. Αντίθετα, ήταν και είναι μία αλληλουχία από διαφορετικές περιόδους που εναλλάσσονται. Περιόδους που χαρακτηρίζονταν από ένταση και κρίσεις και άλλες όπου επικρατούσε ύφεση και συνεργασία.

Ειδικά από την μεταπολίτευση και μετά, η σχέση Ελλάδας-Τουρκίας είναι μία πολύπλοκη και φορτισμένη σχέση ανάμεσα σ’ ένα κράτος του «status quo» που σέβεται το διεθνές και ενός άλλου που τα αμφισβητεί με λόγια, θέσεις και πράξεις.

Η παρούσα περίοδος είναι, με ευθύνη της Τουρκίας, μία από τις μακροβιότερες φάσεις συνεχούς έντασης μεταξύ των δύο χωρών. Ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 με την απόπειρα της ενορχηστρωμένης από την γείτονα μαζικής και παράνομης παραβίασης των ελληνικών και ευρωπαϊκών συνόρων από καθοδηγούμενο κύμα μεταναστών στον Έβρο και, με διακυμάνσεις, διαρκεί μέχρι και σήμερα. Το είδαμε τις τελευταίες μέρες στο χώρο ανατολικά της Κρήτης με την απροκάλυπτα παράνομη και προκλητική παρενόχληση του ερευνητικού σκάφους Nautical Geo, με την αριθμητική και ποιοτική αναβάθμιση των τουρκικών παρενοχλήσεων στον ελληνικό εναέριο χώρο και την παραβατική, άκρως προκλητική συμπεριφορά των Τούρκων ψαράδων στη Λέσβο.

Μετά από ένα σχετικά ήπιο καλοκαίρι, η Άγκυρα δυστυχώς επανήλθε σε πρακτικές και συμπεριφορές έντασης και προκλήσεων. Είναι  σαφές ότι Αθήνα και Άγκυρα αντιλαμβάνονται με τελείως διαφορετικό τρόπο την έννοια της ύφεσης. Για την Ελλάδα η ύφεση και οι χωρίς εντάσεις γειτονικές σχέσεις, είναι σταθερή στρατηγική επιδίωξη. Για την Άγκυρα, αντιθέτως, η ύφεση είναι τακτικός ελιγμός, για να κερδίζει χρόνο και να δημιουργεί εντυπώσεις. Αυτό όμως είναι το προκάλυμμα. Η αναθεωρητική νέο-οθωμανική πολιτική παραμένει η στρατηγική επιλογή της.

Σε αυτήν την πολιτική της Άγκυρας μία είναι η απάντηση. Η αποφασιστικότητα της αποτροπής. Αφ´ενός διπλωματικής, με διεύρυνση και εμβάθυνση των περιφερειακών συμμαχιών και στιβαρή προβολή των εθνικών θέσεων στα διεθνή fora. Αφ’ ετέρου αμυντικής, με ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων και του αξιόμαχου των ενόπλων δυνάμεών μας.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η συμφωνία των Παρισίων για εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης με ενισχυμένη συνεργασία Γαλλίας-Ελλάδας στην άμυνα και την ασφάλεια ισχυροποιεί, σε μια κρίσιμη στιγμή τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας μας και το ρόλο της στην ανατολική Μεσόγειο με τρεις τρόπους. 

Πρώτον, ενισχύει την αποτρεπτική της ικανότητα έναντι οποιασδήποτε επιβουλής και απειλής. Δεύτερον, την καθιστά έτσι απαραίτητο συνομιλητή, παίκτη και παράγοντα για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Τρίτον, δι’ αυτού του τρόπου αναβαθμίζει το πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό ειδικό της βάρος μέσα στην Ευρώπη.

Στο αμιγώς ελληνοτουρκικό πεδίο η προμήθεια 3+1 υπερσύγχρονων φρεγατών Belh@rra σε συνδυασμό με την απόκτηση των 24 αεροσκαφών Rafale, διαμορφώνει συνθήκες στρατιωτικής εξισορρόπησης -εάν όχι υπεροχής- έναντι της Τουρκίας στον αέρα και στη θάλασσα του Αιγαίου. Τα νέα αυτά δεδομένα, σε επιχειρησιακό επίπεδο αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη ουσία, καθώς συνδυάζονται με τη ρήτρα αμοιβαίας υποστήριξης Γαλλίας και Ελλάδας, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 2 της Συμφωνίας. Το άρθρο αυτό προβλέπει «Τα Μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».

Η πρόβλεψη αυτή έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη χώρα μας. Πηγαίνει πέραν της παρούσας γενικής ρήτρας αλληλοβοήθειας της Συνθήκης της ΕΕ, αλλά και της αντίστοιχης που προβλέπει στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας. Υπενθυμίζεται ότι η ρήτρα του ΝΑΤΟ δεν καλύπτει τη χρήση βίας μεταξύ των κρατών μελών του. Δηλαδή, δεν καλύπτει το ενδεχόμενο μιας Ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Τώρα, αυτά μεταβάλλονται προς όφελος της χώρας μας.

Ακούω τις διάφορες, εκτός τόπου και χρόνου, μεμψιμοιρίες και επικρίσεις από την αντιπολίτευση και άλλους «κύκλους» για την Συμφωνία των Παρισίων.  Είναι γνωστή άλλωστε η εύκολη και μάλλον επιφανειακή επωδός στην οποία καταφεύγουν ορισμένοι προβάλλοντας το δήθεν ηθικό δίλημμα: «αντί για όπλα, βούτυρο». Ξεχνούν όμως, ή κάνουν ότι ξεχνούν ότι το «βούτυρο»προϋποθέτει σταθερότητα, ηρεμία, καλή γειτονία και ειρήνη. Και βέβαια προσποιούνται ότι λησμονούν τη, δοκιμασμένη στην πορεία του χρόνου, λατινική ρήση: «Si vis pacem, para bellum», «εάν θες ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο». Αυτό ακριβώς, δηλαδή, που συμφωνήθηκε στο Παρίσι και ταυτόχρονα, έκαναν, με υψηλότατο επαγγελματισμό και φρόνημα, οι ένοπλες δυνάμεις μας στη μεγάλη διακλαδική άσκησή τους «Παρμενίων ‘21» που μόλις ολοκληρώθηκε με πανθομολογούμενη μεγάλη επιτυχία.

* Ο Γιώργος Κουμουτσάκος είναι βουλευτής στο Βόρειο Τομέα της Αθήνας με τη Νέα Δημοκρατία

Διαβάστε επίσης:

Ο νέος Δρόμος του Μεταξιού ενώνει Τουρκία, Ρωσία και Κίνα

Φάκελος «Τουρκία στο Αιγαίο» – Οι Belh@ra «βυθίζουν» τις δικαιολογίες της Κυβέρνησης

Στην σκιά της Ακρόπολης