Στην Αθήνα οι δηλωμένοι οπαδοί της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στην Άγκυρα «πανηγύρισαν» όταν ο τουρκικός Τύπος ανακοίνωσε τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν πριν ακόμη αυτή επιβεβαιωθεί επίσημα από την Αθήνα.

Οι τοποθετήσεις υπέρ της πραγματοποίησης αυτής της συνάντησης από την αξιωματική αντιπολίτευση (καθώς και από «αδέσποτους» δημοσιολογούντες) δεν κάμφθηκαν ούτε όταν ο εκπρόσωπος του Ερντογάν περιέγραψε την ατζέντα της συζήτησης των δύο ηγετών υπογραμμίζοντας ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας θα θέσει όλα τα ανοιχτά ζητήματα στον Έλληνα καλεσμένο του. Μάλιστα ο Τούρκος εκπρόσωπος δεν έκρυψε ποια είναι αυτά τα θέματα απαριθμώντας τα ένα – ένα:

• Παράνομη στρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών.
• Νησιά με αδιευκρίνιστη κυριαρχία.
• Εύρος ελληνικών χωρικών υδάτων ειδικά για τα νησιά που επικάθονται, σύμφωνα με την άποψη της Άγκυρας, στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Πίστη στον κατευνασμό

Η σύνοψη της ατζέντας από το «δεξί χέρι» του Ερντογάν δεν αποθάρρυνε την ελληνική κυβέρνηση και την επομένη των τουρκικών ανακοινώσεων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επιβεβαίωσε το ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο «εξοχικό» του Τούρκου Προέδρου με θέα τον Βόσπορο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη με αφορμή τον εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας (13 Μαρτίου) στο Φανάρι.

Αυτή η προγραμματισμένη παρουσία του πρωθυπουργού στην Τουρκία υπήρξε και η αφορμή για το ξεκίνημα μιας διερευνητικής διαβούλευσης προκειμένου να κανονιστεί η συνάντηση των δύο ειδικών. Όποια έκπληξη ή αμηχανία αισθάνθηκε η Αθήνα από τη σπουδή των Τούρκων να ανακοινώσουν τη συνάντηση (και να προβάλουν το περιεχόμενο της ατζέντας) ξεπεράστηκε, καθώς κυβέρνηση και αντιπολίτευση στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχουν βρει τουλάχιστον ένα σημείο επαφής: την με κάθε τρόπο (και κόστος;) διατήρηση του δίαυλου επικοινωνίας με την Τουρκία σε υψηλό πολιτικό επίπεδο.

Την κατευναστική τους διάθεση (κυβέρνηση και αντιπολίτευση στην Αθήνα) την οικοδομούν σε σαθρές εκτιμήσεις. Το επιχείρημα μέσα από το οποίο καλύπτεται η κατευναστική διάθεση της Αθήνας είναι ότι «η Τουρκία είναι διεθνώς απομονωμένη» λόγω της επαμφοτερίζουσας στάσης της (και) στον πόλεμο της Ουκρανίας καθώς και στο ότι «ο Ερντογάν αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα εσωτερικά προβλήματα», γεγονός που τον υποχρεώνει να εγκαταλείψει την αναθεωρητική του ατζέντα και να αναζητήσει δρόμους συνεννόησης με την Ελλάδα.

Επίσης, ένα επιχείρημα των υπέρμαχων της με κάθε τρόπο διατήρησης των ελληνοτουρκικών επαφών σε υψηλό πολιτικό επίπεδο έχει να κάνει με τις υποτιθέμενες αναλογίες που προβάλλονται μεταξύ του ρωσικού και τουρκικού αναθεωρητισμού. Μάλιστα, στην Αθήνα προβάλλουν ως πλεονέκτημα την πειθήνια υποταγή της ελληνικής κυβέρνησης στις αμερικανικές εντολές για σκληρή στάση έναντι της Ρωσίας, στάση την οποία δεν υιοθέτησε ο Ερντογάν. Αυτό το «πλεονέκτημα» υπονοεί ότι η Αθήνα έχει εξασφαλίσει την αμερικανική προστασία σε κάποια ενδεχόμενη τουρκική επιθετική ενέργεια…

Ποια απομόνωση;

Από την πλευρά της η Τουρκία, παρά τα όσα ακούγονται και λέγονται στην Αθήνα, κάθε άλλο παρά απομονωμένη εμφανίζεται, λόγω της προσεκτικής στάσης που ακολουθεί στο Ουκρανικό. Απόδειξη είναι ο ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας του Ερντογάν με Πούτιν και Ζελένσκι, γεγονός που οδήγησε στην πρώτη υψηλού πολιτικού επιπέδου ρωσο-ουκρανική συνάντηση στην Αττάλεια με τις συζητήσεις των υπουργών Εξωτερικών των δύο εμπολέμων και την παρουσία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Πέραν αυτού, στην Τουρκία σπεύδουν για διαβουλεύσεις αυτές τις μέρες σημαντικοί παίκτες της διεθνούς σκακιέρας, όπως οι ηγέτες του Ισραήλ και της Γερμανίας. Υπό αυτήν την έννοια η σπουδή του Μητσοτάκη να συνομιλήσει με τον Τούρκο ηγέτη αυτήν ακριβώς την περίοδο απλώς πολλαπλασιάζει τη δύναμη του αφηγήματος της Άγκυρας περί μιας Τουρκίας περιφερειακής δύναμης, η οποία έχει λόγο για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της.

Με αυτούς τους όρους και σε αυτό το κλίμα θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη. Και είναι προφανές ότι η πρωτοβουλία των κινήσεων βρίσκεται στα χέρια του Τούρκου Προέδρου καθώς αυτός μπορεί να την οδηγήσει όπου έχει επιλέξει. Τα σενάρια για το πού ο Ερντογάν μπορεί να οδηγήσει τη συζήτηση δεν είναι άπειρα:

• είτε ο Ερντογάν θα θέσει όλες τις τουρκικές διεκδικήσεις υποχρεώνοντας τον Μητσοτάκη να τις απορρίψει ολοκληρώνοντας μέσα σε 15 λεπτά τη συζήτηση,
• είτε ο Μητσοτάκης είναι έτοιμος να αποδεχτεί κάποιες (ποιες άραγε;) από τις τουρκικές απαιτήσεις,
• είτε η τουρκική πλευρά θα χαμηλώσει τον πήχη των αξιώσεών της ανοίγοντας ένα μικρό παράθυρο για την εξομάλυνση (μεσοπρόθεσμα) των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Σ’ αυτήν την τελευταία εκδοχή ελπίζουν και εύχονται στην Αθήνα οι υπέρμαχοι (κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση) της κατευναστικής πολιτικής. Ωστόσο, παρακολουθώντας τις τουρκικές κινήσεις και τοποθετήσεις το τελευταίο διάστημα, οι προσδοκίες περί αλλαγής της τουρκικής ατζέντας στα ελληνοτουρκικά μοιάζουν περισσότερο με ευσεβείς πόθους παρά με βάσιμες εκτιμήσεις.

Εξάλλου οι σχεδιασμοί των χωρών που διεκδικούν ευρύτερο ρόλο, όπως η Τουρκία, ούτε αλλάζουν ούτε κάμπτονται από συγκυριακές δυσκολίες, ειδικά αν έχουν να αντιμετωπίσουν χώρες όπως η Ελλάδα, που θεωρούν ότι άλλοι έχουν αναλάβει την προστασία των συμφερόντων τους…

Διαβάστε επίσης:

Κυβέρνηση: Παρεμβάσεις στην Ευρώπη με το βλέμμα στην Ελλάδα

Το μήνυμα της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν

Το πολιτικό Ισλάμ στην Τουρκία: Ιστορία και εξέλιξη