Πόλεμος στην Ουκρανία, νέο κύμα της πανδημίας στην Κίνα, επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση. Παράγοντες που τροφοδοτούν φόβους ότι η ύφεση είναι προ των πυλών και μάλιστα απειλούνται οι χώρες που θεωρούνται ατμομηχανές της παγκόσμιας ανάπτυξης: ΗΠΑ και Κίνα. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι μέχρι το τέλος του χρόνου μπορεί να καθυστερήσει η ύφεση, αλλά τρέμουν γι’ αυτό που έρχεται το 2023.

Η κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει προειδοποιήσει ότι η παγκόσμια οικονομία απειλείται από το εκρηκτικό μείγμα του πολέμου στην Ουκρανία, των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, της κινεζικής πολιτικής για «μηδενική Covid», του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων.

Το εξαιρετικά ανησυχητικό είναι ότι οι παράγοντες που απειλούν την παγκόσμια οικονομία αυξάνονται την ώρα που ο κόσμος προσπαθεί να ανακάμψει από τις συνέπειες της πανδημίας. Το ερώτημα είναι κατά πόσον η επιδείνωση όλων αυτών των παραγόντων οδηγεί αναπόφευκτα από την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στην ύφεση.

Υποτιμούν τον κίνδυνο

«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψεις μία ύφεση. Ακόμα και οι πιο καλοί αναλυτές, όπως αυτοί της Fed, μπορούν να διακρίνουν την ύφεση από τη στιγμή που μπαίνουμε σε αυτή και όχι εκ των προτέρων» δήλωσε στο Al Jazeera η Τάρα Σινκλέρ, καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο George Washington, προσθέτοντας: «Γενικώς οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής υποτιμούν τον κίνδυνο της ύφεσης στις προβλέψεις τους και επικεντρώνονται στην πρόβλεψη για την πορεία της οικονομίας σε φυσιολογικές συνθήκες».

Στις ΗΠΑ η κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα αντιμετωπίζει την πρόκληση να ελέγξει τον πληθωρισμό χωρίς να επιταχύνει την υφεσιακή διαδικασία με αύξηση των επιτοκίων, την ώρα που ο πληθωρισμός βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 χρόνων.

Πριν από δύο χρόνια η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,3% λόγω της πανδημίας, αλλά πέρυσι οι ΗΠΑ ανέκαμψαν εντυπωσιακά. Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα…

Ο Μπιλ Ντάντλεϊ, πρώην πρόεδρος της Fed στη Νέα Υόρκη, προειδοποίησε ότι η ύφεση είναι «θεωρητικώς αναπόφευκτη» διότι η κεντρική τράπεζα άργησε να πάρει μέτρα. Αλλά ο Τζέρομ Πάουελ, νυν επικεφαλής της Fed, επιμένει ότι είναι περισσότερες οι πιθανότητες για ομαλή προσγείωση.

Διαφωνεί με την αισιοδοξία του Πάουελ ο Κάμπελ Ρ. Χάρβεϊ, καθηγητής στη Σχολή Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου Duke: οι επικεφαλής της Fed «έχουν μπροστά τους ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα», λέει, και «έχουν αργήσει».

Παγίδα η Σαγκάη

Ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου το επιτελείο του Προέδρου Μπάιντεν θα χρησιμοποιήσει όλα τα όπλα για να επιβραδύνει την υφεσιακή διαδικασία. «Αυτό μπορεί να μην σώσει τους Δημοκρατικούς στις κάλπες, αλλά μπορεί να σώσει την οικονομία» εκτιμά ο Τιμ Χάρκουρτ, επικεφαλής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Δημόσιας Πολιτικής και Διακυβέρνησης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, επισημαίνοντας όμως τους κινδύνους που προέρχονται από την Κίνα:

«Η κινεζική οικονομία θα πληγεί από το νέο λοκντάουν στη Σαγκάη». Και εξηγεί ότι τα αυστηρά μέτρα των κινεζικών αρχών για να προλάβουν τα χειρότερα από την πανδημία «επιβραδύνουν την εγχώρια ζήτηση και επιδεινώνουν τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα».

Στη Σαγκάη βρίσκεται το πιο πολυσύχναστο λιμάνι διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων του κόσμου. Με το λοκντάουν εκατοντάδες πλοία περιμένουν αγκυροβολημένα στα ανοιχτά. Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, η Κίνα δεν πρόκειται να πιάσει τον στόχο για ρυθμό ανάπτυξης 5,5% φέτος, όπως εκτιμά ο Κάρστεν Χολτζ, ειδικός σε θέματα κινεζικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ.

«Με δεδομένο ότι η Κίνα δεν φαίνεται να επιστρέφει εύκολα στο σενάριο για μηδενικά κρούσματα Covid, οι εφοδιαστικές αλυσίδες θα εξακολουθήσουν να επηρεάζονται οδηγώντας σε αυξήσεις τιμών, κάτι που αντανακλάται στην πίεση προς τις κεντρικές τράπεζες στη Δύση για αύξηση των επιτοκίων» εξηγεί ο Χολτζ και προσθέτει:

«Το κατά πόσο η αύξηση των επιτοκίων στη Δύση οδηγεί σε ύφεση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη ζήτηση, που φαίνεται πως εξακολουθεί να είναι ισχυρή, καθώς έχουν αρθεί οι περιορισμοί λόγω της Covid στη Δύση… Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα σκάσει η φούσκα. Μπορεί να είναι μία φούσκα στα χρηματιστήρια ή στο real estate».

Επιδείνωση λόγω Ουκρανίας

Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδεινώνει τις πληθωριστικές πιέσεις και η Deutsche Bank εκτιμά ότι η προσπάθεια της Fed να μειώσει το κόστος διαβίωσης στις ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση. Σε αυτό συμβάλλει το ότι οι εξαγωγές βασικών ειδών διατροφής από τη Ρωσία και την Ουκρανία παρεμποδίζονται λόγω του πολέμου.

Κι επειδή οι κυβερνήσεις συνήθως αναζητούν αποδιοπομπαίους τράγους, στην περίπτωση αυτή είναι εύκολο να βρεθεί.

Η Τζάνετ Γέλεν, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, δήλωσε ότι «οι ενέργειες της Ρωσίας αντιπροσωπεύουν μια απαράδεκτη προσβολή της – βασισμένης σε κανόνες – παγκόσμιας τάξης και θα έχουν τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις στην Ουκρανία και πέραν αυτής» και πρόσθεσε:

«Σε διεθνές επίπεδο οι επιπτώσεις από την κρίση επιτείνουν την οικονομική ευπάθεια χωρών που αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα υψηλού χρέους και περιορισμένες πολιτικές επιλογές».

Σενάριο εφιαλτικό για αδύναμες οικονομίες με μεγάλα βάρη χρέους, που γίνεται ακόμα πιο σκοτεινό όσο παρατείνεται ο πόλεμος, γιατί πέφτουμε στη δίνη του war-cession, δηλαδή της ύφεσης σε καιρό πολέμου, όπου η παραγωγή μειώνεται και ταυτόχρονα αυξάνονται τα κόστη και ο πληθωρισμός

Διαβάστε επίσης

Γαλλία: Κοινή κάθοδο με Μελανσόν στις βουλευτικές εκλογές προτείνει το Κομμουνιστικό Κόμμα

Moskva: Βυθίστηκε η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου – Ανακοίνωση από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας

Βικτόρια Νούλαντ: Προκλητικές οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από την Τουρκία (Video)