Έχουν περάσει οκτώ χρόνια από την ημέρα (6 Φεβρουαρίου 2015) που ο 20χρονος Βαγγέλης Γιακουμάκης εξαφανίστηκε από την εστία της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων.

Περίπου ένα μήνα αργότερα, στις 15 Μαρτίου 2015, ο φοιτητής από την Κρήτη βρέθηκε νεκρός, με τραύματα από μαχαίρι.

Κατά τη διάρκεια των ερευνών, αποκαλύφθηκαν τα περιστατικά βίας και εκφοβισμού (ή μπούλινγκ, αγγλ. bullying) εναντίον του Γιακουμάκη, τα οποία θεωρείται ότι ήταν τα αίτια που τον ώθησαν να εξαφανιστεί.

Η δίκη

Στις 28 Ιουνίου 2019, ανακοινώθηκαν από το δικαστήριο οι ποινές που επιβλήθηκαν στους οκτώ από τους εννέα κατηγορούμενους. Στους τρεις που ήταν ανήλικοι, καταλογίστηκε ποινή κοινωνικής εργασίας 150 ωρών στον τόπο διαμονής τους, ενώ για τους υπόλοιπους πέντε φυλάκιση 36 μηνών χωρίς αναστολή, εξαγοράσιμη σε 5 ευρώ την ημέρα, με ανασταλτικό χαρακτήρα στην ασκηθείσα έφεση. Ο ένατος κατηγορούμενος αθωώθηκε. Στις 7 Ιουλίου 2021, οι 5 από τους 8 κατηγορούμενους κρίθηκαν ένοχοι και σε δεύτερο βαθμό από το δικαστήριο. Για τους υπόλοιπους τρεις, που εκείνη την περίοδο ήταν ανήλικοι, το δικαστήριο απεφάνθη ότι τέλεσαν τις πράξεις που κατηγορούνται.

«Οι ευθύνες θα πρέπει να αποδοθούν, πρώτα στους γονείς και μετά σε όλους τους υπόλοιπους»

Η υπόθεση του 20χρονου φοιτητή από την Κρήτη συγκλόνισε το πανελλήνιο, προκαλώντας οργή, θλίψη και προβληματισμό σε χιλιάδες κόσμου.

Ωστόσο, νέα περιστατικά bullying σε σχολεία, εργασιακούς και άλλους δημόσιους χώρους έρχονται να μας δείξουν ότι το πρόβλημα είναι ακόμα εδώ και δεν έχει αντιμετωπιστεί κατάλληλα και από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Ο σύμβουλος ψυχικής υγείας και συνθετικός ψυχοθεραπευτής, Ιωάννης Νίκου, μίλησε στο topontiki.gr για το bullying, τα είδη και τις αιτίες που το προκαλούν, αλλά και τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί.

«Ο εκφοβισμός αναφέρεται στη σωματική και ψυχολογική κακοποίηση ή μείωση ασθενέστερων ατόμων σε μια ομάδα.

Παρά την εντύπωση ορισμένων ότι αποτελεί αποκλειστικά σχολικό φαινόμενο, στην πραγματικότητα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες.

Μπορεί να συναντηθεί σε οποιοδήποτε τύπο σχολείων και σχολικών εγκαταστάσεων, στον στρατό, σε αθλητικά σωματεία, στη φυλακή, αλλά και στην οικογένεια ή στο χώρο εργασίας (ανάλογα με το αν αφορά τον προϊστάμενο ή το αφεντικό, μιλάμε για ηθική παρενόχληση ή τοξικό ηγέτη). Είναι μια μορφή κακοποίησης ή εξαναγκασμού. Το θύμα του εκφοβισμού αναφέρεται και ως στόχος.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει αποκαλέσει το bullying “μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας” στα σχολεία, τους εργασιακούς χώρους, τους φίλους, γνωστούς, την οικογένεια, και γενικότερα στην κοινωνία και ιδιαίτερα εκεί που υπάρχουν μειονότητες ατόμων με διαφορετικούς προσανατολισμούς, πολιτικές τάξεις, συνήθειες, τρόπο ζωής, σεξουαλικότητα.

Είναι επίσης αλήθεια ότι οι μειονότητες και οι άνθρωποι με σωματικές αναπηρίες ή πνευματικές υστερήσεις πέφτουν συχνά θύματα επανειλημμένου bullying, απομόνωσης και άλλων κακοποιήσεων», μας λέει αρχικά ο κ. Νίκου, σχετικά με το τι είναι και πώς εκδηλώνεται το bullying.

Τα τρία βασικά είδη εκφοβισμού

Ο κ. Νίκου συνεχίζει, αναφερόμενος στα τρία βασικά είδη εκφοβισμού: «Το bullying δεν είναι παιχνίδι. Ο εκφοβισμός περιλαμβάνει τρία βασικά είδη κακοποίησης – συναισθηματική, λεκτική και σωματική.

Συνήθως, πρόκειται για ανεπαίσθητες μεθόδους εξαναγκασμού όπως η ψυχολογική χειραγώγηση. Τα είδη του εκφοβισμού είναι πολύ διαφορετικά, καθώς και οι μέθοδοι με τα οποία εφαρμόζονται.

Σε γενικές γραμμές, ο επιτιθέμενος έχει πάνω στο θύμα σωματική ή αριθμητική υπεροχή. Οι συνέπειες του εκφοβισμού αφορούν όλους τους εμπλεκόμενους σε βάθος χρόνου, αλλά το μεγαλύτερο αντίκτυπο έχει βέβαια στο θύμα.

Το bullying κυμαίνεται από την απλή μορφή εκφοβισμού σε πιο σύνθετες μορφές, στις οποίες ο νταής ενδέχεται να έχει έναν η περισσότερους φίλους που μπορεί να φαίνεται να είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τον «αρχι-νταή» στις δραστηριότητές του. Το νταηλίκι στο σχολικό ή εργασιακό χώρο αναφέρεται και ως ομότιμη κακοποίηση.

Ο εκφοβισμός είναι δυνατό να λαμβάνει χώρα μεταξύ κοινωνικών ομάδων, κοινωνικών τάξεων και ακόμη και μεταξύ χωρών (υπερβολική εθνικοφροσύνη). Μερικές φορές ως “εκφοβισμός” αναφέρεται επίσης η γραφειοκρατική παρενόχληση και η ανούσια επιβολή περιορισμών ή απαιτήσεων».

«Αρνητικός αντίκτυπος στην αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη και άγχος»

Σχετικά με τις ψυχικές επιπτώσεις του bullying, τόσο στα θύματα όσο και στους θύτες, ο κ. Νίκου λέει πως: «ο εκφοβισμός μπορεί να αποτελέσει τραυματική εμπειρία -τόσο σωματικά όσο και ψυχικά- για ένα παιδί καθώς έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή του, του δημιουργεί συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους και μπορεί να έχει μακραίωνες συνέπειες.

Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να έχουν κάποιας μορφής επιθετικότητα. Το ερώτημα είναι σε τι βαθμό, πώς την χρησιμοποιούν, τι παραδειγματίζονται από τους γονείς στο σπίτι και τι τους μαθαίνουν σχετικά με την διαχείριση της επιθετικότητας.

Τα παιδιά που δέχονται εκφοβισμό στο σπίτι, έχουν αυξημένες πιθανότητες να επαναλάβουν αυτή τη συμπεριφορά και εκτός σπιτιού, σε άλλα παιδιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά που εμφανίζουν τέτοια συμπεριφορά λόγω έξαρσης κάποιας διαταραχής ή επειδή εναντιώνονται αντιδραστικά, και τα οποία παίρνουν ικανοποίηση από τον πόνο των άλλων, είναι ένας σχετικά μικρός αριθμός συγκριτικά με την έκταση που παρατηρείται να έχει πάρει ο εκφοβισμός.

«Παιχνίδι δύναμης και ανασφάλεια»

«Ο εκφοβισμός είναι ένα παιχνίδι δύναμης. Συνήθως τα παιδιά που εμφανίζουν μεγαλύτερη ευφυΐα κοινωνικά και ξέρουν πώς λειτουργεί το σύστημα, θα χρησιμοποιήσουν τον εκφοβισμό για δύναμη, ώστε να ενισχύσουν τη θέση τους. Κι εδώ οι γονείς ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή. Μήπως οι γονείς προσδοκούν το παιδί τους να είναι δυναμικό; Στέλνουν άμεσα ή έμμεσα μηνύματα ότι θέλουν το παιδί τους να είναι σημαντικό, δημοφιλές, και να το φοβούνται;

Η ανασφάλεια επίσης μπορεί να καθοδηγεί τον εκφοβισμό – το συναίσθημα ότι αν δεν εκφοβίσεις θα είσαι ο αδύναμος της παρέας.

Επίσης δυστυχώς υπάρχουν πάρα πολλές ευκαιρίες για εκφοβισμό. Σίγουρα το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα, όπως και όλη η τεχνολογία των κοινωνικών δικτύων έχουν δώσει άλλες διαστάσεις στον «κλάδο» μεθόδων εκφοβισμού. Κάποιες φορές ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου είναι πιο ύπουλος και τρομακτικός από την πλευρά του ενήλικα, καθώς μπορεί να γίνεται 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.

Το παιδί που έχει δεχτεί εκφοβισμό στο σχολείο τουλάχιστον κάποια στιγμή επιστρέφει στο σπίτι και είναι ασφαλές στην οικογένειά του. Με τον Η/Υ που μπορεί να μην κλείνει ποτέ, οποιαδήποτε στιγμή μπορείς να το ανοίξεις και να βρεις ότι κάποιος έχει γράψει κάτι για να σε ντροπιάσει και να σε ρεζιλέψει και ενδεχομένως να μην γνωρίζεις καν ποιος στο κάνει», συνεχίζει ο κ. Νίκου, αναφορικά με τις αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν bullying.

«Έλα μωρέ, παιδιά είναι»

«”Έλα μωρέ, παιδιά είναι”. Αλήθεια, πόσες φορές δεν έχετε ακούσει αυτή τη φράση και πόσες φορές πρόκειται να την ακούσετε ξανά και ξανά από γονείς παιδιών, που ασκούν bullying; “Κι εμείς όταν πηγαίναμε σχολείο τα είχαμε. Έτσι είναι τα παιδιά”.

Πράγματι, αν υπήρξες μαθητής τις περασμένες δεκαετίες, θα έχεις ζήσει άγριες καταστάσεις στο σχολείο. Ενδεχομένως, πιο άγριες από τις σημερινές. Αν ήσουν κορίτσι και φορούσες φούστα, οι “μάγκες” του σχολείου στη σήκωναν και γύρω οι “αυλικοί” γελούσαν που φάνηκε το βρακάκι. Αν φορούσες γυαλιά, ήσουν ο “μπούφος”, στα έπαιρναν, στα πετούσανε, στα έσπαγαν. Αν ήσουν κοντή, αδύνατη, γεματούλα, αν είχες βραχνή φωνή, μεγάλη μύτη, αν ήσουν ντροπαλό παιδί, ήσουν ο εύκολος στόχος. Αν δεν το έχεις ζήσει η ίδια ή ο ίδιος, σίγουρα τότε στα σχολικά σου χρόνια, έχεις δει το θύμα να περικυκλώνεται από μικρά άγρια “θηρία”, που εν χορώ το κορόιδευαν», σημειώνει ο κ. Νίκου για τις ευθύνες των γονέων και συνεχίζει:

«Τότε, οι γονείς μας δεν γνώριζαν. Σήμερα, όμως, γνωρίζουν»

«Ναι, λοιπόν, είχαμε και τότε φαινόμενα bullying. Μία λέξη άγνωστη στην ορολογία, γνωστή, όμως, στην εφαρμογή της. Αλλά δεν είναι έτσι τα παιδιά. Δεν πρέπει να είναι έτσι, τα παιδιά. Δεν πρέπει οι γονείς να μεγαλώνουν άγρια θηρία. Πρέπει να μεγαλώνουν παιδιά. Τότε, οι γονείς μας δεν γνώριζαν. Η ενημέρωση ήταν ελλιπής. Οι φωνές των ειδικών δεν υπήρχαν πουθενά. Μεγάλωναν τα αγόρια με την άποψη “Άστους να γίνουν άνδρες” ή “Αγόρι είναι, τι θα κάνει;” και τα κορίτσια “Κάνε πέρα”. Σε μια εποχή, που το να κοροϊδεύεις το αδύναμο παιδί, το διαφορετικό, ήταν χαβαλές. Δείτε ταινίες της δεκαετίας του ’80 με θέμα το σχολείο και πραγματικά θα φρικάρετε με τις “πλάκες” που έκαναν. Κι, όμως, αυτές οι ταινίες θεωρούνταν κωμωδία.

Τότε, λοιπόν, δεν γνώριζαν. Σήμερα, όμως, γνωρίζουν. Οι μαθητές εκείνης της εποχής, σήμερα είναι γονείς. Ενδεχομένως, κάποιοι από αυτούς ήταν οι “θύτες” του τότε και κάποιοι τα θύματα. Σήμερα, υπάρχει καθημερινή ενημέρωση, μέσα από την τηλεόραση, τις εφημερίδες, το διαδίκτυο. Στα σχολεία υπάρχουν παιδοψυχολόγοι. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές είναι ενημερωμένοι. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι μαθητές του τότε. Όλοι γνωρίζουν το bullying, όλοι γνωρίζουν και αναγνωρίζουν τα σημάδια. Δεν δικαιολογείται το “δεν ήξερα”.

Ξέρουν. Όμως, το ζήτημα δεν είναι να ξέρουν, αλλά τι κάνουν. Ναι, τα παιδιά είναι παιδιά. Και οι θύτες παιδιά είναι. Μπορείς να ρίξεις το “κατηγορώ” στο παιδί; Πρέπει πρώτα να το ρίξεις στους γονείς. Στους γονείς αυτούς που δεν δέχονται ότι το παιδί τους έχει πρόβλημα. Δεν δέχονται ότι είναι επιθετικό, βίαιο. “Το παιδί μου είναι καλό”. Κανένα παιδί δεν είναι κακό, όμως, υπάρχουν παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς. Και αν από μικρό που είναι, οι γονείς δεν δουν το πρόβλημα, δεν το παραδεχτούν, δεν συνεργαστούν με τους ειδικούς για να το βοηθήσουν, στις μεγαλύτερες τάξεις, στα χρόνια του Γυμνασίου και του Λυκείου, θα γίνει… “ηθικός αυτουργός”.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά-θύτες, στην πλειοψηφία τους, προέρχονται από μία οικογένεια, όπου υπάρχει βία. Το ίδιο μπορεί να είναι θύμα σωματικής βίας από τους γονείς, μπορεί ο πατέρας να χτυπάει τη μητέρα, μπορεί το ίδιο να δέχεται λεκτική βία από το οικογενειακό του περιβάλλον. Μην ξεχνάμε ότι το παιδί είναι ο καθρέφτης των γονιών. Το παιδί μιμείται συμπεριφορές. Και αυτές βγάζει προς τα έξω. Το παιδί που δέχεται βία, είναι βίαιο. Το παιδί που δεν έχει μάθει στο διάλογο, δεν θα κάνει διάλογο. Το παιδί που δεν παίρνει αρκετή αγάπη, δεν θα δώσει αγάπη. Ευθύνη, όμως, έχουν και οι δάσκαλοι και οι καθηγητές».

«Δεν μπορώ να δεχτώ ότι οι δάσκαλοι νίπτουν τας χείρας τους»

Όσο για τις ευθύνες των δασκάλων και καθηγητών, ο κ. Νίκου τονίζει πως: «Σήμερα, στα σχολεία υπάρχουν παιδοψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί. Έρχονται σε προσωπική επαφή με τα παιδιά, ξέρουν καλά πού υπάρχει πρόβλημα. Συγγνώμη, λοιπόν, δεν μπορώ να δεχτώ, όταν οι δάσκαλοι ενημερώνονται τι συμβαίνει και ξέρουν καλά και οι ίδιοι, να νίπτουν τας χείρας τους ωσάν άλλοι Πόντιοι Πιλάτοι και να λένε ότι “δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, όταν οι ίδιοι οι γονείς δεν είναι συνεργάσιμοι”. Τι σημαίνει αυτό; Τι σημαίνει, “δεν μας επιτρέπεται”; Τι σημαίνει, “έτσι, είναι το σύστημα”; Ποιο είναι το σύστημα αυτό, που δε μπορεί να επέμβει δραστικά, στο πρόβλημα; Τι σημαίνει “δεν μπορούμε να αναγκάσουμε τους γονείς”; Και το παιδί που ασκεί bullying, από τόσο μικρή ηλικία, πώς το βοηθάς; Με τιμωρίες; Με απειλές; Με περιθωριοποίηση; Με στοχοποίηση; Αρκεί μόνο να εντοπίσεις το πρόβλημα; Όχι. Πρέπει να το επιλύσεις. Πρέπει να βοηθήσεις το παιδί αυτό. Σήμερα. Γιατί αύριο θα είναι αργά.

Οι ευθύνες θα πρέπει να αποδοθούν, πρώτα στους γονείς και μετά σε όλους τους υπόλοιπους, που έκρυβαν το πρόβλημα κάτω από το χαλάκι. Σε αυτούς, που έριχναν χαστουκάκια-χάδια στους «θύτες», επειδή, ενδεχομένως να ήταν τα παιδιά κάποιου γνωστού. Σε αυτούς που κουκούλωναν το πρόβλημα για να μη βγει κακή φήμη του σχολείου προς τα έξω. Στην κοινωνία, που εν έτει 2018 δεν έχει αποδεχτεί τη διαφορετικότητα του άλλου. Και τέλος στους θύτες, που επέτρεψαν στον μικρόκοσμο των μεγάλων, να σκληρύνει την καρδιά τους. Που προσπαθούν να επιβεβαιωθούν, μέσω των πιο αδύναμων. Που κυριεύονται από μίσος. Που ξέχασαν ότι είναι και οι ίδιοι παιδιά. Γιατί, διαφορετικά, θα καταλάβαιναν πώς νιώθει το «θύμα» τους!».

«Ενισχύστε το παιδί σας – Πολύ σημαντικό να βρει συμμάχους»

Τέλος, ο κ. Νίκου αναφέρεται στο πώς μπορούν οι γονείς να μιλήσουν στα παιδιά τους με τρόπο ώστε να εισακουστούν: «Αρχικά προειδοποιήστε το. Μιλήστε του αναλυτικά για το τι είναι ο εκφοβισμός, τα σημάδια του εκφοβισμού και αν συμβαίνει ή όχι. Βεβαιωθείτε ότι ξέρει ότι όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τόσο στο σχολείο όσο και ηλεκτρονικά, πρέπει να σας το πει και εσείς θα το στηρίξετε έτσι ώστε μαζί να δείτε πώς θα το αντιμετωπίσετε. Αν συμβαίνει κάτι ηλεκτρονικά, είναι πολύ σημαντικό να μην αντιδράσει πριν σας ενημερώσει. Στον εκφοβισμό, είναι υψίστης σημασίας να μην εμπλακεί, να μην δίνει την τροφή στο θύτη και να μην γίνεται το παιδί αυτό ακριβώς που θέλει ο θύτης – κάποιος δηλαδή από τον οποίο μπορεί να πάρει κάτι ή και να τον χρησιμοποιήσει για να πλησιάσει κι άλλους. Επίσης δεν πρέπει να σβήσει κάποια επιθετική ανάρτηση πριν μιλήσει μαζί σας. Πρέπει να σωθεί κάπου διότι ορισμένες φορές πρέπει να συλλεχθούν αποδείξεις αυτού που συμβαίνει.

Ενισχύστε το παιδί σας. Εξηγήστε του ότι αυτά που λέει ή και γράφει ο θύτης δεν αφορούν το θύμα αυτό καθ’ αυτό αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο που ασκεί εκφοβισμό. Προφανώς αυτό το παιδί έχει κάποιο πρόβλημα και οι άλλοι πρέπει να μάθουν πώς να αποφεύγουν και να συγκρατούν τον εαυτό τους ώστε να μην τροφοδοτούν αυτό που συμβαίνει. Ο χειρότερος τρόπος αντίδρασης είναι να επιτεθεί – τα άλλα παιδιά που φοβούνται μην γίνουν στόχος του θύτη, θα πάνε μαζί του και θα εγκαταλείψουν το θύμα. Μάθετε στο παιδί σας να αντιστέκεται στο ένστικτο της αγέλης, να μην τρέχει να επιτεθεί όταν κάποιος είναι θύμα εκφοβισμού. Αν το παιδί σας έχει την δύναμη να υποστηρίξει τους φίλους του, κι εκείνοι θα βρουν την δύναμη να τον στηρίξουν.

Προετοιμάστε κατάλληλες αντιδράσεις. Αν συζητάτε με το παιδί σας πριν συμβεί, θα είναι πιο πιθανό να έρθει σε σας όταν γίνει στόχος. Αυτό δίνει την ευκαιρία για διάλογο και παίξιμο ρόλων στο σπίτι. Προβάροντας ακόμα και φράσεις που πρέπει να πει αν ξανασυμβεί. Όταν ένα παιδί δέχεται επίθεση ή εξευτελισμό, ενδεχομένως να σοκαριστεί και να ρίξει λάδι στη φωτιά. Θα βοηθήσει να ξέρει από πριν λοιπόν τι να πει. Φράσεις που θα το κάνουν να νοιώσει άνετα και να αποφύγει αυτό που συμβαίνει. Μπορείτε να του επισημάνετε και ανθρώπους ή γνωστούς στους οποίους μπορεί να μιλήσει αν δεν είστε άμεσα διαθέσιμοι, με την ελπίδα ότι θα το στηρίξουν.

Πολύ σημαντικό λοιπόν να βρει συμμάχους. Και τέτοιους μπορεί να έχει και στο σχολικό περιβάλλον. Μπορούν να κάνουν συμφωνίες μεταξύ τους οι φίλοι ότι ο ένας θα στηρίξει τον άλλον. Οι αριθμοί λένε ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να σταματήσει ο εκφοβισμός στην στιγμή είναι με την λεκτική παρέμβαση παρόντων όπως “αυτός είναι ο φίλος μου, μην το συνεχίζεις” – όχι με σωματική επίθεση.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να θωρακιστεί το παιδί σας ενάντια στον εκφοβισμό είναι μέσω της δράσης των σχολείων σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών. Κάποια ήδη το κάνουν. Θα βοηθούσε να ξεκινάει στην 1η Δημοτικού. Να μάθουν τι είναι ο εκφοβισμός, πώς στηρίζουμε τους συνομήλικους μας, τι σημαίνει να φέρεσαι σε κάποιον με σεβασμό, τι είναι η ενσυναίσθηση. Να μπορούν να αποκτήσουν ενσυναίσθηση για αυτό που περνάει ο άλλος και να στηρίζει ο ένας τον άλλον. Το σημαντικό είναι να μάθουν ότι αν ο καθένας θέλει να αποφύγει να γίνει στόχος, μπορεί να το καταφέρει με το να είναι ο ένας κοντά στον άλλον και να μην απομονώνεται.

Ως γονείς, σκεφτείτε σοβαρά να μιλήσετε στο σχολείο είτε το παιδί σας αποτελεί θύμα είτε όχι, διότι η γνώση για το συγκεκριμένο φαινόμενο, αν γίνει σε κατάλληλες αναπτυξιακά γραμμές στο πέρασμα των ετών, είναι το καλύτερο όπλο. Αν το παιδί σας απειλείται από βία ή δέχεται επίθεση, πρέπει άμεσα να μιλήσετε με τις αρχές και με το σχολείο του. Σε ακραίες περιπτώσεις, ο εκφοβισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς έως και θάνατο. Γι’ αυτό η απόλυτη προτεραιότητα είναι η προστασία του παιδιού».

Διαβάστε επίσης:

Adidas: Οικονομικό και ηθικό δίλημμα τεραστίων διαστάσεων μετά το διαζύγιο με τον Κάνιε Ουέστ (Videos)

ΕΦΕΤ – Οι εργαζόμενοι εκπέμπουν SOS: Χωρίς προσωπικό και κρατική χρηματοδότηση – Στους ιδιώτες ο έλεγχος των τροφίμων;

Γιάννης Ρήγας (ΚΘΒΕ) στο topontiki.gr: «Δεν ζητάμε πτυχίο ισότιμο με πυρηνικού φυσικού»