«Λαγός τη φτέρη έσειε, κακό της κεφαλής του», λέει ο θυμόσοφος λαός για τον απερίσκεπτο που με τη συμπεριφορά του βλάπτει τον εαυτό του.

Μετά τους λεονταρισμούς και τις μεγαλοστομίες η Άγκυρα επιλέγει τη σωφροσύνη, πληγωμένη βαθύτατα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά από τον σεισμό.

Η οικονομία της Τουρκίας γονάτισε οριστικά από το πλήγμα της φύσης, επειδή προηγουμένως η κατασπατάληση του εθνικού πλούτου σε στρατιωτικές αποστολές και επιλογές μεγαλομανίας αποδυνάμωσαν την κρατική υπόσταση. Η αρωγή της ΕΕ και των μουσουλμανικών κρατών εκτιμάται πλέον από την Τουρκία, η οποία αναπροσαρμόζει τη συμπεριφορά της σε οτιδήποτε θεωρείται πολιτική κανονικότητα από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.

● Η Αίγυπτος και η Τουρκία προσεγγίζουν η μία την άλλη με γνώμονα τη βελτίωση των σχέσεών τους προσδοκώντας σταθεροποίηση των θέσεών τους στην περιοχή του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής.

● Το Βελιγράδι συναντά την Πρίστινα στην Οχρίδα για να επανεξετάσουν τις προοπτικές βελτιωμένων σχέσεων.

● Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αναβαθμίζουν τις διπλωματικές τους σχέσεις.

● Η Κίνα αναλαμβάνει πρωτοβουλία διευθέτησης της κρίσης Ουκρανίας – Ρωσίας, την οποία καθημερινά οξύνει η στρατιωτική ρωσική εισβολή.

● Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας υπέβαλε στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ την αίτηση της χώρας μας που διεκδικεί την εκλογή της ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας (2025-2026).

Τουρκική υπαναχώρηση

Στη Νέα Υόρκη ολοκληρώθηκε ένας κύκλος ενεργειών προκειμένου να εξασφαλιστεί η εκλογή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπως πετύχαμε και στο παρελθόν κατά την υπουργία της κ. Ντόρας Μπακογιάννη. Η παρουσίαση της ελληνικής υποψηφιότητας στο σύνολο των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών – μελών του διεθνούς οργανισμού αποτελεί μία ουσιαστική κίνηση εξωτερικής πολιτικής και ελαφρύνει το πρόγραμμα ταξιδιών του κ. Νίκου Δένδια ανά τον κόσμο.

Την ίδια στιγμή η Τουρκία διαρρέει ότι… δεν χρειάζεται πλέον τους S-400 υπονοώντας ότι θα μπορούσε να απαλλαγεί από την πρώτη συστοιχία του αντιαεροπορικού ρωσικού συστήματος, ενώ πιέζεται από τη Μόσχα να προχωρήσει στην πληρωμή για αγορά της δεύτερης συστοιχίας.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας έχει δεσμευτεί έναντι της Ρωσίας και πανηγυρικά δημοσιοποιούσε πριν από λίγο καιρό, στο πλαίσιο της στρατηγικής συμμαχίας με τον Πρόεδρο Πούτιν, ότι θα προχωρήσει σε αγορά όχι μόνο της δεύτερης συστοιχίας των S-400, αλλά και σε εμπλουτισμό του οπλοστασίου της Τουρκίας με εξελιγμένα οπλικά συστήματα ρωσικής κατασκευής.

Απουσία της ευρωπαϊκής διάστασης

Όμως, όπως εύστοχα επισημαίνεται από πολλούς παρατηρητές και αναλυτές των διεθνών εξελίξεων, οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται ύστερα από μεγάλα σοκ.

Τη στιγμή των μεγάλων διεθνών αλλαγών, μελετώντας ως επαγγελματίας τις επίσημες δηλώσεις, ανακοινώσεις και τις δημοσιοποιήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από το υπουργείο Εξωτερικών, προβληματίζομαι για την απουσία πρόταξης της ευρωπαϊκής διάστασης του Κυπριακού όπως συστηματικά προωθείται από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η ελληνική ενθάρρυνση προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ για συνέχιση των πρωτοβουλιών επίλυσης του Κυπριακού πραγματοποιείται πριν ακόμη ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας συναντηθεί με τον κ. Γκουτέρες και ευλόγως αναμένεται η ελληνική υποστήριξη των κυπριακών επιλογών, τουλάχιστον στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και της διμερούς συμπαράστασης.

Τα πλεονεκτήματα για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και την Ε.Ε., από τη διεύρυνση στην ανατολική Μεσόγειο είναι σημαντικότατα και αναμφισβήτητα. Στη μακρά διαδρομή που ακολούθησε μετά την κυπριακή ένταξη στην Ε.Ε., επειδή ο κόσμος υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις, αλλά και μία μεταρρυθμιστική εξέλιξη προς την κοινωνία του μέλλοντος, θέματα που εντάχθηκαν σε περιβάλλον μεγαλύτερης σταθερότητας πέρασαν σε δευτερεύον πεδίο ενασχόλησης.

Τώρα όμως που το σοκ των διεθνών προκλήσεων μας υποχρεώνει αλληλέγγυοι να ασχοληθούμε με την αντιμετώπισή του, αναδείχθηκε η σημασία της επιλογής ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., ώστε να καταστούν λειτουργικές οι αποφάσεις του ΟΗΕ και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, που καταγγέλλουν τη διεθνή παρανομία της στρατιωτικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής που επιβάλλει η Άγκυρα επί του κυπριακού εδάφους. Με δεδομένη την εξελισσόμενη διεθνή κατάσταση καθίσταται δυσνόητη η επιλογή Ελλήνων αξιωματούχων να μην υπογραμμίζουν την απαίτηση του κυπριακού εκλογικού σώματος για επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο της Ε.Ε.

Επίσης η διαχεόμενη πληροφορία διά των ΜΜΕ, σύμφωνα με την οποία επιλέγεται να μην αποσταλεί στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ απάντηση που προβάλλει τις ελληνικές θέσεις έναντι των παρανομιών της τουρκικής πολιτικής, περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις επιδιώξεις και τις προσδοκίες των γεωστρατηγικών επιλογών μας στην ανατολική Μεσόγειο.

Η συνέχεια της πολιτικής

Οι βασικοί άξονες πολιτικών κατευθύνσεων που προσδιορίζουν την εξωτερική πολιτική δεν διαμορφώνονται από στιγμιαία συγκλονιστικά γεγονότα. Η συνέχεια της πολιτικής κάθε χώρας πλαισιώνεται από κινήσεις που συμβάλλουν στην καλή γειτονία, αλληλοκατανόηση, και στον αμοιβαίο σεβασμό.

Η ευρωπαϊκή ανοχή στις τουρκικές παρανομίες και η εμμονή «στην πολιτική απάτη» που προέκυψε από το δημοψήφισμα με το οποίο απορρίφθηκε το σχέδιο Ανάν πρέπει πλέον να ενταχθούν στην πολιτική πραγματικότητα της εποχής μας. Το έργο των υπαλλήλων του υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και των διαπιστευμένων στη χώρα μας διπλωματικών αρχών, περιπλέκεται ακόμη περισσότερο όταν διά του Τύπου προβάλλεται η άποψη ότι την εξωτερική πολιτική της χώρας διαμορφώνουν σύμβουλοι, έμπειροι ή νεότεροι, που πλαισιώνουν τον υπουργό Εξωτερικών.

Για να αποφευχθούν παρανοήσεις υπογραμμίζεται ότι οι σύμβουλοι, ακαδημαϊκοί, πρώην διπλωμάτες, ερευνητές και διαμορφωτές κοινής γνώμης προσφέρουν σε όλη τη συζήτηση μία χρήσιμη διαφορετική διάσταση στη συνολική ανάλυση, που όμως μόνο σε συνδυασμό με την υπηρεσιακή εμπειρία και μνήμη διαμορφώνουν ουσιαστικές εισηγήσεις προς την κυβέρνηση για την πραγματοποίηση της εξωτερικής πολιτικής.

Η υπηρεσιακή δομή πολλά χρόνια τώρα επισημαίνει και καταγράφει λεπτομερέστατα και πολύ αναλυτικά την ευρύτερη πολιτική και γεωστρατηγική διάσταση και όχι μόνο τη συμπεριφορά της Τουρκίας.

Με υπηρεσιακές εισηγήσεις και σοβαρό διπλωματικό έργο επιτεύχθηκαν η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., η ανάπτυξη των τριμερών συνεργασιών, η πλήρης και αποτελεσματική αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ, η διατήρηση και συνεχής αναβάθμιση των σχέσεων με τα αραβικά κράτη και ιδιαιτέρως η στρατηγική συνεργασία με Αίγυπτο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, αλλά ακόμη και η ήπια πολιτική διαχρονικής επικοινωνίας με το Κατάρ όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, παρά τη στρατηγική σχέση της Ντόχα με την Άγκυρα.

Επίσης η αναβαθμισμένη διεθνής θέση της χώρας μας και η αξιοπιστία της πολιτικής μας στην Ε.Ε., στο ΝΑΤΟ, στα Βαλκάνια, αλλά και με τρίτες χώρες προήλθε από συστηματική και συνεπή εργασία της υπηρεσιακής δομής του υπουργείου Εξωτερικών.

Πλούσιο διπλωματικό οπλοστάσιο

Ό,τι αποτελεί έκπληξη για τα ΜΜΕ και τους πολίτες, που δεν είναι υποχρεωμένοι να ασχολούνται συνεχώς με κάθε πτυχή της εξωτερικής πολιτικής, για τη διπλωματική υπηρεσία αποτελεί μία αναμενόμενη συνέχεια του έργου που επιτελείται στα κτήρια Βασ. Σοφίας και Ακαδημίας.

Προσωπικά εκτιμώ ότι κάθε διπλωμάτης, και μετά την αφυπηρέτησή του, δεσμεύεται από το απόρρητο των θεμάτων που χειρίστηκε μέχρι τη στιγμή που το υπουργείο Εξωτερικών θα αποφασίσει αποχαρακτηρισμό των αρχείων, σύμφωνα με την κρατούσα νομοθεσία.

Όμως σας διαβεβαιώνω ότι για όλα τα θέματα, χωρικά ύδατα, casus belli, εναέριο χώρο, SAR, ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, ζωτικά συμφέροντα γειτονικών μας χωρών, συμφωνίες θαλασσίων ζωνών και σχετικούς χάρτες, υπάρχουν επεξεργασμένες υπηρεσιακές εισηγήσεις, που αξιοποιούν το νομικό πλαίσιο του ΟΗΕ, του Δικαίου της Θάλασσας, των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, της Ε.Ε., των στρατηγικών συνεργασιών.

Με αυτό το πλούσιο και σημαντικό υλικό η χώρα μας διεκδικεί θέση μη μονίμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο οποίο θα κληθεί να αντιμετωπίσει διεθνείς προκλήσεις κυρίως υπό το πρίσμα της διεθνούς νομιμότητας και λιγότερο των εθνικών επιδιώξεων.

Το καθήκον του διπλωμάτη επιβάλλει καλή γνώση της διεθνούς πραγματικότητας και των διεθνών δεσμεύσεων προκειμένου οι εισηγήσεις προς την πολιτική ηγεσία να αναβαθμίζουν συνεχώς και αδιάκοπα την εθνική αξιοπιστία και την εξασφάλιση των συμφερόντων της Ελλάδας. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, που έχει την εντολή του εκλογικού σώματος και του πρωθυπουργού της χώρας, επιλέγει τον τρόπο που θα αξιοποιήσει το συνολικό υπηρεσιακό έργο προκειμένου να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των Ελλήνων πολιτών.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

«Γερμανικό μοντέλο» θέλει ο Ανδρουλάκης – Τα πρόσωπα που έχει στο μυαλό του για τη θέση του πρωθυπουργού

Κυβέρνηση: Αλλαγή στρατηγικής – Στο προσκήνιο μεταρρυθμίσεις και θεσμικές παρεμβάσεις στο Δημόσιο

Οι διαλυμένες ψευδαισθήσεις των νοικοκυραίων μετά τα Τέμπη και η στρατηγική ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ