Τελείωσαν τα ψέματα: ύστερα από μια μακρά προ-προεκλογική περίοδο, η χώρα ετοιμάζεται να μπει κανονικά στο τελευταίο… ετάπ για τις κάλπες της 21ης Μαΐου.

Το πρωί του Σαββάτου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στην οποία θα ανακοινώσει τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών, ενώ στη συνέχεια θα προβεί σε διάγγελμα προς τον λαό, στο οποίο θα ανακοινώνει και επίσημα την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και αναμένεται να θέσει εκ νέου τα διλήμματα και τα διακυβεύματα της κάλπης.

Στην ουσία από το Σάββατο θα χτυπήσει και επίσημα το «καμπανάκι» για την τελική ευθεία στον δρόμο για τις κάλπες, η οποία, όπως δείχνουν τα πράγματα, αναμένεται να είναι εξαιρετικά έντονη και πολωμένη, καθώς από την τραγωδία των Τεμπών και εντεύθεν κάποιες «βεβαιότητες» που υπήρχαν μοιάζουν να έχουν γίνει σμπαράλια και το εκλογικό σώμα βρίσκεται σε κατάσταση… υψηλής ρευστότητας και αναποφασιστικότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση αλλά και η αντιπολίτευση μοιάζει να επικεντρώνονται σε τρεις βασικούς προεκλογικούς πυλώνες, οι οποίοι θεωρούνται ως μείζονος σημασίας για την υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί για την κάλπη, που για τη Ν.Δ. δεν είναι άλλοι από την επίτευξη μιας «καθαρής» νίκης στις 21 Μαΐου και την αυτοδυναμία στις δεύτερες εκλογές, οι οποίες, ως γνωστόν, θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

It’s the economy…

Ο πρώτος πυλώνας αφορά ξεκάθαρα την καθημερινότητα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες μετά τις πολλαπλές κρίσεις που έχουν πλήξει (και) τη χώρα: πανδημία, ενεργειακή κρίση και ακρίβεια επέφεραν διαδοχικά «χτυπήματα» στον τρόπο ζωής αλλά και στα εισοδήματα των πολιτών, και δη αυτών που στις εκλογές του 2019 είχαν αυτοπροσδιοριστεί ως μεσαία τάξη και είχαν ψηφίσει Ν.Δ., η οποία είχε δεσμευτεί να τους στηρίξει.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η οικονομία είναι το «δυνατό σημείο» της, καθώς, παρά τις κρίσεις, κατάφερε να επιτύχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, αύξηση των εξαγωγών και των επενδύσεων και διαρκή μέτρα στήριξης προς τους πολίτες, είτε κατά τη διάρκεια των lockdowns είτε όταν το κόστος της ενέργειας ανέβαινε στη… στρατόσφαιρα είτε και όταν οι τιμές σε βασικά καταναλωτικά είδη έπαιρναν την ανιούσα διαρκείας, ροκανίζοντας τα εισοδήματα.

Ωστόσο, ακόμα και στις πλέον ευνοϊκές για τη Ν.Δ. δημοσκοπήσεις, η δυσαρέσκεια των πολιτών για το εύρος και την αποτελεσματικότητα των μέτρων κατά της ακρίβειας αποτυπωνόταν με σαφή τρόπο, ενώ, ταυτόχρονα, αυξανόταν και το μέγεθος των «αναποφάσιστων», οι οποίοι μπορεί να μην στρέφονται μαζικά προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά παίρνουν αποστάσεις και από την κυβέρνηση και ουδείς μπορεί να προβλέψει πώς θα συμπεριφερθούν πάνω από την κάλπη.

Παράλληλα, δεδομένου ότι ο δημοσιονομικός χώρος που επέτρεπε στην κυβέρνηση να μοιράζει τα διάφορα «pass» μοιάζει να έχει εξαντληθεί, αλλά και δεδομένου ότι παροχές εν μέσω προεκλογικής περιόδου δεν μπορούν να νοηθούν, η κυβέρνηση καλείται να διεξαγάγει εκστρατεία εν μέσω διαρκώς αυξανόμενων τιμών και κατά γενική ομολογία σχετικά περιορισμένων δυνατοτήτων παρεμβάσεων στην αγορά.

Μεταναστευτικό και άμυνα

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το μεταναστευτικό αναμένεται να βρεθεί ψηλά στην προεκλογική ατζέντα. Άλλωστε ο Μητσοτάκης, με αφορμή τις διαδικασίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (αλλά και Κομισιόν), έχει ήδη «σηκώσει» πολύ το θέμα της κατασκευής του φράχτη στον Έβρο, καλώντας, μάλιστα, τον ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει αν θα συνεχίσει το έργο στην περίπτωση που εκλεγεί κυβέρνηση.

Σε γενικές γραμμές, το ζήτημα της ενίσχυσης της άμυνας της χώρας, αλλά και της πιο αποτελεσματικής αντιμετώπισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών «κυμάτων» σε σχέση με την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛΛ αναμένεται να βρεθεί σε κεντρική θέση στην προεκλογική εκστρατεία της Ν.Δ., καθώς έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και πολίτες που προσδιορίζονται ως αριστεροί βρίσκονται πιο κοντά στις θέσεις της για το θέμα.

Από την άλλη, πάντως, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το μεταναστευτικό μπορεί να μετατραπεί σε… ναρκοπέδιο, καθώς η Ευρώπη, παρότι μοιάζει να εγκρίνει σιωπηλά την πιο σκληρή στάση που υιοθετούν χώρες – μέλη της Ε.Ε. για το μεταναστευτικό, εντούτοις δείχνει «μηδενική ανοχή» σε φαινόμενα επαναπροώθησης ή κακομεταχείρισης μεταναστών και προσφύγων, απειλώντας με κυρώσεις όποιες χώρες προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες.

Ο μεγάλος «γρίφος»

Ο τρίτος προεκλογικός πυλώνας στον οποίο η κυβέρνηση αναμένεται να επικεντρώσει τις προσπάθειές της αφορά στο – ήδη αναφερθέν και διαρκώς διογκούμενο – κομμάτι των ψηφοφόρων που δηλώνουν «αναποφάσιστοι» στις δημοσκοπήσεις και το οποίο κατά τεκμήριο αποτελεί μια κρίσιμη μάζα που συνήθως κρίνει τις εκλογικές αναμετρήσεις προς τη μία ή την άλλη πλευρά.

Γι’ αυτό άλλωστε αναμένεται ότι όλα τα κομματικά επιτελεία θα επικεντρώσουν μεγάλο μέρος της προεκλογικής τους δραστηριότητας στην προσέλκυση αυτής της πολύ δύσκολης κατηγορίας ψηφοφόρων, τόσο στις πρώτες όσο και στις δεύτερες – εάν προκύψουν – κάλπες.

Ο όγκος αυτός των πολιτών δεν είναι, προφανώς, ομοιογενής ούτε προέρχεται από έναν μόνο ιδεολογικό / κομματικό χώρο. Ήδη, όπως αναφέρθηκε, υπάρχουν πολλοί που δηλώνουν «αναποφάσιστοι» λόγω της οικονομίας και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους. Όμως δεν είναι οι μόνοι και ενδεχομένως δεν είναι και οι περισσότεροι ή, εν πάση περιπτώσει, το πλέον «ισχυρό» κομμάτι των αναποφάσιστων.

Αντιθέτως, στον χώρο αυτό κάποιος βρίσκει από ανθρώπους που η σχέση τους με τη Ν.Δ. έχει «ξινίσει» λόγω θεσμικών ζητημάτων (π.χ. τις παρακολουθήσεις), λόγω της τραγωδίας των Τεμπών, λόγω του τρόπου αντιμετώπισης κρίσεων (όπως, για παράδειγμα, τις πυρκαγιές του 2021 ή την αντιμετώπιση της πανδημίας από το φθινόπωρο του 2020 και μετά), μέχρι ακροδεξιούς που ενοχλήθηκαν από τον τρόπο αντιμετώπισης του «κόμματος Κασιδιάρη».

Η ανομοιογένεια αυτή του corpus των «αναποφάσιστων» αποτελεί και τον μεγάλο «γρίφο» τόσο για τη Ν.Δ. όσο και για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το μεγάλο «στοίχημα» των εκλογών, καθώς όποιος καταφέρει να τους προσεταιριστεί αποκτά καθαρό εκλογικό πλεονέκτημα έναντι των πολιτικών του αντιπάλων. Ωστόσο, όπως γίνεται κατανοητό, αυτό δεν είναι ούτε εύκολο ούτε μπορεί να επιτευχθεί με μια ενιαία πολιτική προσέγγιση.

Αντιθέτως, η… πανσπερμία της δυσαρέσκειας που εκπροσωπούν οι «αναποφάσιστοι» είναι που κάνει την προσέγγισή τους πιο δύσκολη, ιδίως αν η δυσαρέσκεια αυτή πηγάζει από θεσμικά ζητήματα (ας μην ξεχνάμε ότι η Ν.Δ. είχε ως βασική προεκλογική της δέσμευση το 2019 την προστασία των θεσμών, οι οποίοι υποστήριζε ότι είχαν τρωθεί κατά την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ) ή από ζητήματα όπως το δυστύχημα στα Τέμπη.

Περιοδείες σε κρίσιμες περιφέρειες

Στο πλαίσιο αυτό η Ν.Δ. και προσωπικά ο Μητσοτάκης επιχειρούν να διαμορφώσουν μια στρατηγική η οποία θα μπορέσει να απευθυνθεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερα τμήματα των «αναποφάσιστων», ώστε να καταφέρουν να τους φέρουν όσο πιο κοντά γίνεται στη Ν.Δ., τόσο για την πρώτη εκλογική αναμέτρηση – στην οποία ο πρωθυπουργός έχει δώσει χαρακτήρα… do or die – όσο και για τη δεύτερη κάλπη με την ενισχυμένη αναλογική.

Για παράδειγμα ο πρωθυπουργός διοργανώνει περιοδείες σε περιοχές της χώρας όπου παρατηρείται αποσυσπείρωση των ψηφοφόρων που είχαν στηρίξει τη Ν.Δ. στις εκλογές του 2019, όπως, για παράδειγμα, στη βόρεια Ελλάδα, όπου ακόμα υπάρχουν «πάθη» για τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και μνήμες από τη μεταναστευτική κρίση στον Έβρο (με ευθύνη της τουρκικής κυβέρνησης) στις αρχές του 2020.

Επίσης ο Κ. Μητσοτάκης μέσα στις επόμενες ημέρες θα μεταβεί διαδοχικά στην Πελοπόννησο (Ναύπλιο και Καλαμάτα), στην Κρήτη (Χανιά και Ρέθυμνο) και στη δυτική Αττική (Αιγάλεω), όπου θα είναι υποψήφιος και που αποτελεί μια περιφέρεια όπου η Ν.Δ. θέλει να τα «δώσει όλα» προκειμένου να την κερδίσει, καθώς θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για το τελικό αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης.

Το οικονομικό πλάνο

Όσον αφορά στην οικονομία, το περίγραμμα της προεκλογικής στρατηγικής της Ν.Δ. έχει ήδη δοθεί, ήτοι αύξηση των μισθών με νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο και αυξήσεις στις αποδοχές του ιδιωτικού τομέα, πέραν αυτών που έχουν γίνει και προγραμματίζονται μελλοντικά για τον κατώτατο μισθό, αλλά και δέσμευση για συνέχεια στα μέτρα στήριξης των πιο ευάλωτων με πιο στοχευμένες παρεμβάσεις όπου κριθεί αναγκαίο.

Από εκεί και πέρα, ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται να δοθεί στο ζήτημα του περαιτέρω εκσυγχρονισμού του Δημοσίου, με επέκταση της αξιολόγησης και με τον ίδιο τον Μητσοτάκη να μιλά για «μάχη» κατά του «βαθέος κράτους», στο οποίο άλλωστε απέδωσε τη μεγαλύτερη ευθύνη για το δυστύχημα στα Τέμπη.

Μάλιστα, το θέμα αυτό αναμένεται να πυροδοτήσει επιπλέον πόλωση, με τον πρωθυπουργό να καλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να τοποθετηθεί επί του ζητήματος και να πει τι θα κάνει αν γίνει κυβέρνηση.

Η στρατηγική της πόλωσης

Μιλώντας για την πόλωση, στη στρατηγική της Ν.Δ. μπορεί να κυριαρχεί το σύνθημα «σύγκριση, όχι σύγκρουση», ωστόσο μπορεί να θεωρείται δεδομένο ότι όσο θα φθάνουμε στις εκλογές τόσο οι τόνοι θα ανεβαίνουν, με την περίοδο του πρώτου εξαμήνου του 2015 να επανέρχεται στο προσκήνιο, σε μια προσπάθεια αναβίωσης του λεγόμενου «αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου», το οποίο και είχε παίξει σημαντικό ρόλο στην πορεία προς τις εκλογές του 2019.

Στο ίδιο μοτίβο η Ν.Δ. εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να διατηρεί «ψηλά» και το σενάριο της «κυβέρνησης ηττημένων», το οποίο εδράζεται επίσης σε πιο… παβλοφικές αντιδράσεις κάποιων ψηφοφόρων που δεν θα ήθελαν επ’ ουδενί να ξαναδούν μια κυβέρνηση στην οποία ενδεχομένως θα συμμετέχει και ο Γιάνης Βαρουφάκης.

Μπορούν όλα αυτά να αλλάξουν την τρέχουσα εικόνα και να επιτρέψουν στη Ν.Δ. να ελπίζει βάσιμα ότι στην κάλπη του Ιουλίου θα καταφέρει να πετύχει την πολυπόθητη αυτοδυναμία;

Το συγκεκριμένο ερώτημα δεν πρόκειται να απαντηθεί πριν ανοίξουν οι κάλπες της 21ης Μαΐου, ωστόσο, ούτως ή άλλως, η στρατηγική – με τις απαραίτητες προσαρμογές, φυσικά – λίγο – πολύ είναι αυτή που περιγράψαμε πιο πάνω.

Διαβάστε επίσης:

Η αξία του σινεμά: Η συλλογική παρακολούθηση του έργου είναι αυτό που κάνει την ποιότητα

Απογειώσεως εγκώμιο – Η σχέση ενός πιλότου με το επάγγελμά του

Μονόδρομος η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για την ήττα Μητσοτάκη