Με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο επιβεβαιώθηκε η πολιτική κυριαρχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία είναι διαδικαστικού χαρακτήρα.

Παρότι η αντιπολίτευση θεωρεί πως έχει περιθώρια να κόψει πρώτη το νήμα και να δείξει την πόρτα της εξόδου στον Ερντογάν, οι εκλογές της 14ης Μαΐου κατέδειξαν τι ακριβώς συμβαίνει στην Τουρκία και γιατί.

Για να αποκωδικοποιηθεί ο πολιτικός θρίαμβος του Προέδρου της Τουρκίας πρέπει να στηριχτούμε σε ορισμένες παραδοχές:

● Μια φοβισμένη κοινωνία χρειάζεται τον «πατερούλη», τον «μπαμπά».

● Ένας λαός που γονατίζει από τα προβλήματα της καθημερινότητας έχει ανάγκη από «οράματα».

Από το γιατί…

Η Τουρκία, λοιπόν, που στην πραγματικότητα είναι τριχοτομημένη (παράλια / Ανατολία / Κουρδιστάν), αποδείχτηκε πως είναι μια χώρα όπου κυριαρχεί ο φόβος. Γι’ αυτό δεν τόλμησε να κάνει ένα βήμα παραπέρα από τον Ερντογάν – δεν θέλησε να εγκαταλείψει εκείνον που γνωρίζει… Ειδικά στους πληθυσμούς της Ανατολίας, η μορφή του Ερντογάν έχει εμπεδωθεί ως σύμβολο πατρικής στοργής – είναι ο «μπαμπάς», ο «πατερούλης».

Ο Ερντογάν είναι «ένας από αυτούς», σε αντίθεση με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, που αντιμετωπίζονται ως «δυτικοθρεμμένοι». Και αυτό έγινε καταφανές στις περιοχές που καταστράφηκαν από τους σεισμούς: έδωσαν πάνω από 70% στον Ερντογάν, αν και το κράτος του αποδείχτηκε όχι απλώς ανεπαρκές, αλλά και συνυπεύθυνο για τις κατασκευές κτηρίων που χτίζονταν ακόμα και χωρίς θεμέλια!

Επιπλέον οι Τούρκοι, έχοντας γονατίσει από την εκτόξευση του πληθωρισμού, έδειξαν να γοητεύονται περισσότερο από το όραμα του «αιώνα της Τουρκίας» που τους υποσχέθηκε ο Ερντογάν (μαζί με αεροπλάνα, ελικοπτεροφόρα, drones και άρματα μάχης τουρκικής κατασκευής), παρά από τις δεσμεύσεις του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ότι θα εξορθολογήσει την οικονομική πολιτική για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Άρα διάλεξαν τον μεγαλοϊδεατισμό αντί της προοπτικής για βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης.

Κι ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας για την κυριαρχία του Ερντογάν είναι ο έλεγχος των ΜΜΕ, όπως σημειώνει το BBC: παρότι οι Τούρκοι ψηφοφόροι είναι διχασμένοι, ο 69χρονος ηγέτης έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου του. Οι σύμμαχοι του Ερντογάν ελέγχουν σχεδόν το σύνολο των σημαντικών ΜΜΕ, σε βαθμό που η κρατική τηλεόραση έδωσε στον Πρόεδρο 32 ώρες και 42 λεπτά προβολής, ενώ στον αντίπαλό του μόλις 32 λεπτά όταν η εκστρατεία κορυφωνόταν, τον Απρίλιο.

Η Τουρκία προφανώς δεν είναι μία δυτικού τύπου δημοκρατία, αλλά τη φλερτάρουν όλες οι δυτικές χώρες ωσάν να ήταν μία από αυτές, εξυπηρετώντας τα γεωστρατηγικά συμφέροντα του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο. Κατά συνέπεια οι όποιες ενστάσεις στις δύο όχθες του Ατλαντικού για το μοντέλο διακυβέρνησης Ερντογάν διατυπώνονται μόνο για να τηρηθούν τα προσχήματα.

Ουδείς στην Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες ή το Λονδίνο νοιάζεται για το αν συνδιαλέγεται με έναν αυταρχικό ηγέτη. Τους ενδιαφέρουν οι μπίζνες και τίποτε άλλο. Αν ο Ερντογάν ήταν ηγέτης σε μια χώρα όπως η Βόρεια Κορέα ή η Ρωσία, προφανώς θα είχε μπει σε καθεστώς κυρώσεων στο όνομα της δημοκρατίας…

…στο τι…

Με αυτόν τον ηγέτη οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν πιέσεις για να τα βρούμε. Είναι γνωστή η – διατυπωμένη εδώ και 15 χρόνια – αμερικανική προτροπή προς την Αθήνα και την Άγκυρα για διάλογο με στόχο την ανάπτυξη των δύο οικονομιών. Δηλαδή για συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, από την οποία βεβαίως θα επωφεληθούν μόνο οι πολυεθνικές εταιρείες. Στο μεταξύ και οι δύο χώρες θα διαγκωνίζονται για νέες αγορές μαχητικών αεροσκαφών, πλοίων, υποβρυχίων και άλλων προϊόντων της αμυντικής βιομηχανίας των δυτικών συμμάχων τους.

Στο ίδιο μήκος κύματος με τους Αμερικανούς, η ιταλική ΕΝΙ εξέφρασε ανοιχτά την επιθυμία να μπει και η Τουρκία στο παιχνίδι των αγωγών φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο και, αν δεν αντιδρούσε ο Νετανιάχου, μάλλον θα είχε γίνει το χατίρι του Ερντογάν.

Με δεδομένο ότι ο Ερντογάν θα είναι Πρόεδρος της Τουρκίας για άλλα πέντε χρόνια, στα θέματα που αφορούν την Ελλάδα θα πρέπει να περιμένουμε μια επιστροφή στην «κανονικότητα» των απειλών. Ο αναθεωρητισμός είναι πλέον ο βασικός πυλώνας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και δεν θα αλλάξει, το casus belli δεν θα αρθεί, το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» θα είναι σημαία και θα ανέβουν οι τόνοι στο θέμα της λεγόμενης αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, όπως και σε αυτό που ο Τσαβούσογλου αποκάλεσε «αδιευκρίνιστο καθεστώς νησίδων και βραχονησίδων».

Μάλιστα ίσως πρέπει να περιμένουμε και περαιτέρω όξυνση του τουρκικού εθνικισμού, με δεδομένο ότι το κόμμα ΑΚΡ του Ερντογάν θα συνεργάζεται στη νέα εθνοσυνέλευση με τους εθνικιστές του Μπαχτσελί και τους ακροδεξιούς εθνικιστές του Αζέρου Ογάν.

Από την άλλη, στους κόλπους της κατακερματισμένης και ετερόκλητης συμμαχίας της αντιπολίτευσης ακούγονται τόσο διαφορετικές απόψεις, ώστε είναι βέβαιο πως την επομένη του δεύτερου γύρου των εκλογών ο καθένας θα… πάρει τον δρόμο του. Με πρώτη και καλύτερη την Ακσενέρ, η οποία θα ήθελε να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη όταν ο Ερντογάν έρθει η ώρα να αποσυρθεί από το πολιτικό προσκήνιο.

Αλλά ώς τότε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα έχει επιτύχει όλους τους πολιτικούς στόχους του. Θα έχει μείνει στην Ιστορία ως ο ηγέτης που κυβέρνησε τη χώρα περισσότερο από τον Κεμάλ Ατατούρκ, τον αποκαλούμενο εθνάρχη, θα έχει οδηγήσει την Τουρκία στον δεύτερο αιώνα της, θα έχει επαναδιατυπώσει τους στόχους και τους προσανατολισμούς της με το βλέμμα στην Ανατολή και όχι στη Δύση, και τελικά θα έχει αφήσει το στίγμα του όσο κανένας άλλος στη σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας.

Γι’ αυτό είναι ήδη ο νέος εθνάρχης στη θέση του εθνάρχη.

Διαβάστε επίσης:

Ο θρίαμβος, η συντριβή και τα ερωτήματα

ΚΚΕ: Στόχος η περαιτέρω άνοδος στις εκλογές της 25ης Ιουνίου

ΣΥΡΙΖΑ: Οι πρώτες εκτιμήσεις για τα αίτια της βαριάς ήττας