Η 28η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, ευρύτερα γνωστή ως COP28, η οποία συγκλήθηκε στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και διήρκεσε δύο εβδομάδες, αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες διασκέψεις που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ για το περιβάλλον, καθώς συμμετείχαν περίπου 97.000 εκπρόσωποι από 150 χώρες, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών κρατών, επιχειρηματιών, διαπραγματευτών, εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας κ.α.. Η αυξημένη αυτή συμμετοχή δεν εξηγείται μόνο από το γεγονός ότι οι COPs για το κλίμα έχουν πλέον γίνει οι πιο δημοφιλείς διεθνείς περιβαλλοντικές συγκεντρώσεις, αλλά και λόγω του ότι σημαντικές διεργασίες έλαβαν χώρα σε αυτή.

Κατά τη διάρκεια της 28^ης Διάσκεψης υιοθετήθηκαν πέντε παγκόσμιοι στόχοι που σηματοδοτούν μια σταθερή δέσμευση για βιώσιμη μετάβαση, ήτοι: α) η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα με ορίζοντα πλήρους εγκατάλειψης το 2050, β) ο τριπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ο διπλασιασμός του ετήσιου ρυθμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης πριν από το 2030, γ) ο σημαντικός περιορισμός των εκπομπών ρύπων, με ιδιαίτερη έμφαση στην επίτευξη σχεδόν μηδενικών παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου έως το 2030,  δ) η αναδιαμόρφωση της ζήτησης για μείωση των εκπομπών στη γεωργία, ε) η ενεργοποίηση μιας ολιστικής ατζέντας δράσης για τη φύση και το κλίμα καιστ) η υποστήριξη των πιο ευάλωτων με την ίδρυση ταμείου Απωλειών και Ζημιών, ύψους 700 εκατ. δολαρίων.

Ως εκ τούτου, η 28^η Διάσκεψη μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί «ορόσημο» για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς συμφωνήθηκαν σημαντικοί στόχοι, παρά τις επιφυλάξεις της επιστημονικής κοινότητας για τις γενικόλογες και εν μέρει ασαφείς διατυπώσεις, καθώς καιγια τις όχι ιδιαίτερα «τολμηρές» δεσμεύσεις. Η κατάληξη των πολύπλοκων διαπραγματεύσεων σε ένα κοινό κείμενο, δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί νίκη της πολυμερούς περιβαλλοντικής διπλωματίας, διότι θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς τις ρεαλιστικές διαστάσεις του εγχειρήματος. Κάθε COPσυγκαλείται στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, κάτι που σημαίνει ότι καλούνται να συμφωνήσουν σε ένα κοινό πλαίσιο συνολικά 194 χώρες, μεταξύ των οποίων υπάρχουν αντίρροπες επιδιώξεις και διαφορετικά συμφέροντα.

Μια συμφωνία για αλλαγές στις εφαρμοζόμενες πολιτικές κάθε κράτους για το κλίμα, συνεπάγεται και μεταβολές στην οικονομία, στην εργασία, στις υποδομές κλπ. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει σε όλες τις χώρες η ίδια προθυμία για άμεσες και δραστικές αλλαγές,  είναι αναπόφευκτες και οι αργόσυρτες διαδικασίες στη λήψη σημαντικών αποφάσεων, διότι απαιτείται και η εκπαίδευση των ίδιων των πολιτικών που παίρνουν τις αποφάσεις. Δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με τα νέα δεδομένα και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, κατά συνέπεια η συνειδητοποίηση των γίνεται βαθμιαία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενθαρρυντική παράμετρος της COP28ήταν η στάση των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, καθώς ανέλαβαν ηγετικό ρόλο στη διασφάλιση της παγκόσμιας συμφωνίας, ώστε να ενισχυθούν οι φιλοδοξίες και η χρηματοδότηση για το κλίμα, και να καθοριστούν νέοι παγκόσμιοι ενεργειακοί στόχοι. Στο πλαίσιο της COP28,  τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσηςάσκησαν ισχυρές πιέσεις για την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων και την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ δεσμεύτηκαν να καλύψουν πάνω από το ήμισυ της αρχικής χρηματοδότησης για το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών, δηλαδή πόροι που υπερβαίνουν τα 400 εκατ. ευρώ. Με τη στάση αυτή, η Ευρωπαϊκή Ένωση ως θεσμική οντότητα έδειξε ότι διατηρεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στην «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση.

Ιδιαίτερης σημασίας, κατά τη διάρκεια της 28^ηςΔιάσκεψης, είναι το γεγονός ότι αναδείχθηκε για πρώτη φορά, τόσο έντονα, η διασύνδεση των ωκεανών και του κλίματος και υιοθετήθηκε η φράση «Δεν υπάρχει Παρίσι, χωρίς τον ωκεανό» («NoPariswithoutoceans»). Φράση η οποία αναφέρεται στην προστασία των Ωκεανών ως βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της Συμφωνίας του Παρισιού, η οποία υπεγράφη το 2015 με κύριο στόχο τη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την κλιματικά ουδέτερη οικονομία και κοινωνία έως το 2050. Παρότι, οι Ωκεανοί συνιστούν τη μεγαλύτερη δεξαμενή άνθρακα παγκοσμίως και απορροφούν το 90% της θέρμανσης που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή, οι επενδύσεις στη δράση των ωκεανών παραμένουν οι λιγότερο χρηματοδοτούμενες από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.

Το σημαντικό πρόβλημα της υπερθέρμανσης των Ωκεανών και η ανάγκη προστασίας τους θα συζητηθεί εκτενώς το τριήμερο 15-17 Απριλίου 2024 στην Αθήνα, στο πλαίσιο του «OurOceanConference», κορυφαίουσυνεδρίου παγκόσμιας εμβέλειας σε επίπεδο αρχηγών κρατών και με τη συμμετοχή όλων των τμημάτων της κοινωνίας και της οικονομίας, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της παγκόσμιας δράσης για την προστασία των ωκεανών και εν γένει του θαλασσίου περιβάλλοντος. Η σχετική ανακοίνωση έγινε στο Ντουμπάι στις 30 Νοεμβρίου με πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού κ.Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ειδικού Απεσταλμένου του Προέδρου των ΗΠΑ για το κλίμα, Τζον Κέρι, στον οποίο ανήκει καιη πρωτοβουλία για την αρχική σύσταση αυτής της Διάσκεψης το 2014, η οποίαήταν μια εμπνευσμένη στιγμή στην ιστορία της παγκόσμιας περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, καθώς στόχευσε και επέτυχε να ξεπεράσει τον υπάρχοντα κατακερματισμό των διεθνών, περιφερειακών και εθνικών θεσμών με αρμοδιότητα για τους ωκεανούς και να δημιουργήσει ένα κοινό σημείο διαλόγου για το σύνολο της παγκόσμιας κοινότητας που εργάζεται για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος. Στην COP28, η χώρα μας πήρε την «σκυτάλη» για την προστασία των ωκεανών και την 9η Διάσκεψη για τους Ωκεανούς (9thOurOceanConference, “OOC-9”), όπου αναμένεται να εξεταστούν, μεταξύ άλλων, οιτρόποι αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο θαλάσσιο περιβάλλον, της υπεραλίευσης και της ρύπανσης των θαλασσών.

*Η Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου είναι Συντονίστρια του OurOceanConference 2024, Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και Βουλευτής Ν. Ηλείας, Ν.Δ..

Διαβάστε επίσης:

Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Η κυβέρνηση κλιμακώνει την επίθεση σε βάρος της δημόσιας και δωρεάν παιδείας

Ό,τι φαίνεται «νόμιμο» δεν είναι πάντα και ηθικό

Ροζόφιλοι εναντίον Ροζομάχων