C.M. Woodhouse

Εις οιωνός

Άγνωστες ιστορίες από την Αντίσταση και την Κατοχή

Εκδόσεις: Παπαδόπουλος

Σελ.: 384

Ο C. M. Woodhouse, μια σπάνια προσωπικότητα, συνέδεσε το όνομά του με την Ελλάδα όσο λίγοι διαπρεπείς Έλληνες. Βρετανός αριστοκράτης, με λαμπρές επιδόσεις στην κλασική φιλοσοφία, είχε κερδίσει επάξια ένα μέλλον μιας ακαδημαϊκής καριέρας πρώτης γραμμής. Ο νεαρός, τότε, Άγγλος βρέθηκε στη χώρα μας για πρώτη φορά μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το καλοκαίρι του 1939. Επρόκειτο για ένα ταξίδι στο οποίο είχε προγραμματίσει να επισκεφτεί διαδοχικά την Ιταλία και κατόπιν την Ελλάδα προκειμένου να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις που θα του προσέφεραν μια θέση εταίρου στο κολέγιο All Souls. Στην Ελλάδα αποβιβάστηκε στις 24 Αυγούστου για να ανακαλύψει με ενθουσιασμό ότι άνθρωποι με σάρκα και οστά μιλούσαν τη γλώσσα του Πλάτωνα. Ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα, στις 3 Σεπτεμβρίου, ο κόσμος και οι ζωές των ανθρώπων θα άλλαζαν εκ θεμελίων καθώς ήχησαν οι σειρήνες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σχεδόν το σύνολο του ιστορικού συγγραφικού του έργου αφορά την Ελλάδα και από μόνο του το γεγονός αυτό αποτελεί την πλέον τρανή απόδειξη για το τεράστιο ενδιαφέρον του και την αγάπη του για τη χώρα μας και την ιστορία της.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε μια συλλογή δεκατεσσάρων διηγημάτων του γνωστού μας Βρετανού που συνέδεσε το όνομά του με τη χώρα μας σε μιαν από τις δυσκολότερες φάσεις της ιστορίας μας, την Εθνική Αντίσταση. Στον τόμο που κυκλοφόρησε το 1950 στη Βρετανία και περιείχε δώδεκα διηγήματα, προστέθηκαν στην παρούσα έκδοση – που είναι ουσιαστικά η δεύτερη – άλλες δυο ιστορίες. Σ’ αυτές, ο C. M. Woodhouse χρησιμοποιεί την πλούσια εμπειρία του από την Εθνική Αντίσταση ως πρώτη μυθοπλαστική ύλη. Ο χώρος των ιστοριών είναι οι βουνοκορφές της Ρούμελης όπου μέσα σε ένα βουκολικό, σχεδόν αρχέγονο τοπίο κυριαρχεί η φρίκη ενός σύγχρονου πολέμου. Ο χρόνος είναι μοιρασμένος ανάμεσα στα γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν και μετά την ανατίναξη της γέφυρας στον Γοργοπόταμο (15 Νοέμβριου 1942) που συντονίστηκε από Άγγλους σαμποτέρ με τη συνδρομή των ενωμένων αντιστασιακών ομάδων. Σε αυτά τα διηγήματα ο συγγραφέας περιγράφει τα δεινά ενός αρχαίου λαού που αντέχει στις κακουχίες και αντιστέκεται στη βαρβαρότητα των κατακτητών με ελάχιστα μέσα αλλά και τα ακαταμάχητα όπλα της κληρονομιάς του – ένα από αυτά, το «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης».

Ξαναδιαβάζοντας

Βιβλία χωρίς ημερομηνία λήξης

«Η έρευνα απέδειξε ότι το “Εκλάμψεις” είναι το τελευταίο του έργο. Ο καθηγητής Etiemble, με αρκετά πειστικά επιχειρήματα, υποστηρίζει ότι το βιβλίο αυτό γραφόταν μέχρι το 1876. Πράγματι μόνο οι “Εκλάμψεις” θα μπορούσαν να είναι ένα τελευταίο βιβλίο με ποιήματα που προετοιμάζουν την πιο φοβερή μορφή θανάτου για έναν δημιουργό: την εκούσια παραίτηση από το δικαίωμα να γράφει, δηλαδή την επιβίωση πέρα από τον ουσιαστικό εαυτό του, μεταβάλλοντάς τον σ’ έναν ζωντανό νεκρό. Στις “Εκλάμψεις” ενορχηστρώνονται δοξαριές, λογής – λογής: ενοχή σχέσεων και συνείδησης ιστορικής προοπτικής, η έρευνα του αγνώστου, ταξίδια, υπερθετικός κόσμος και αμείλικτη κοινωνική κριτική στο ποίημα “Παράτα”…».

– Ένα κείμενο του Νίκου – Αλέξη Ασλάνογλου γραμμένο στη Θεσσαλονίκη στις 30 Σεπτεμβρίου του 1970

ΠΗΓΗ: Giorgos Chronas Official | Μια εισαγωγή στον Ρεμπώ του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου

Διαβάζοντας Αρθούρο Ρεμπώ

Παράτα

Κουμάσια πολύ γερά. Μερικοί εκμεταλλεύθηκαν τους κόσμους σας. Χωρίς ανάγκες, και ελάχιστα βιαστικοί για να κινητοποιήσουν τα λαμπρά τους χαρίσματα και την πείρα τους πάνω στις συνειδήσεις σας. Τι ώριμοι άνθρωποι! Μάτια αποβλακωμένα κατά τον τρόπο της καλοκαιρινής νύχτας, κόκκινα και μαύρα, τρίχρωμα, από χάλυβα κεντημένο με μαλαματένια άστρα∙ όψεις παραμορφωμένες, μολυβένιες, χλωμιασμένες, πυρπολημένες∙ βραχνιάσματα παιχνιδιάρικα! Η σκληρή συμπεριφορά που ʼχουν οι ψευδόχρυσες λάμες! Υπάρχουν μερικοί νέοι – πώς θα κοίταζαν άραγε τον Κερουμπίνο; – προικισμένοι με φωνές τρομαχτικές και με μερικούς επικίνδυνους πόρους. Τους στέλνουν να πάρουν πλάτες στην πόλη, γελοία ντυμένοι με πολυτέλεια αηδιαστική.

Ω, ο σφοδρότερος Παράδεισος της λυσσασμένης γκριμάτσας! Ούτε σύγκριση με τους φακίρηδές σας και τους άλλους σκηνικούς σαλτιμπαγκισμούς. Μέσα σε κοστούμια αυτοσχεδιασμένα με το γούστο του κακού ονείρου παίζουν θρηνωδίες, τραγωδίες ληστών και πνευματωδών ημιθέων κατά τρόπο που η ιστορία ή οι θρησκείες δεν υπήρξαν ποτέ. Κινέζοι, Οττεντότοι, γύφτοι, μωροί, ύαινες, Μολώχοι, παλιές παραφροσύνες, απαίσιοι δαίμονες, ανακατεύουν τους λαϊκούς, μητρικούς τρόπους, με τις πόζες και τις κτηνώδεις τρυφερότητες. Θα ερμήνευαν καινούρια θεατρικά έργα και τραγούδια «καλών κοριτσιών». Άσσοι θαυματοποιοί, μεταμορφώνουν τον τόπο και τα πρόσωπα και χρησιμοποιούν την κωμωδία που μαγνητίζει. Τα μάτια φλέγονται, το αίμα κελαϊδεί, τα κόκαλα πλαταίνουν, τα δάκρυα και νήματα κόκκινα υδρορροούν. Ο χλευασμός τους ή η τρομοκρατία τους βαστά ένα λεπτό ή ολάκερους μήνες.

Έχω μόνος το κλειδί της άγριας αυτής παράτας.

Αρθούρου Ρεμπώ, «Εκλάμψεις», μετάφραση Αλέξης Ασλάνογλου, Ηριδανός.

Διαβάστε επίσης:

Η ζωή ως υλικό ονείρων

Βιβλίο: Το μέλλον είναι ήδη εδώ

Βιβλίο: Οι προτάσεις της εβδομάδας