Τεχνητές «ανάσες» επιχειρεί να πάρει η κυβέρνηση μέσω ενός νέου πακέτου μέτρων στήριξης των αδυνάμων και της μεσαίας τάξης, με την ανακοίνωσή του να προγραμματίζεται για την ΔΕΘ το προσεχές Φθινόπωρο.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στην τελευταία του έκθεση προόδου που κατατέθηκε στην Κομισιόν, αναθεωρεί τις δημοσιονομικές του προβλέψεις για το 2025, παρουσιάζοντας μικρότερο δημόσιο χρέος και υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα. Συγκεκριμένα, η εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνεται στο 3,2% του ΑΕΠ για το 2025, από το 2,4% που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό, ενώ το γενικό πλεόνασμα αναμένεται να φτάσει το 0,1% του ΑΕΠ, αντί για το αναμενόμενο έλλειμμα 0,6%. Αντίστοιχα, το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 145,7% του ΑΕΠ, από το 147,5% που είχε προβλεφθεί αρχικά.

Ωστόσο, η εικόνα αυτή, παρά τη θετική τροπή των δημοσιονομικών μεγεθών, κρύβει ένα βαθύτερο ζήτημα: τη συνεχιζόμενη ανάγκη για τη λήψη νέων μέτρων. Η αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων και η μείωση του χρέους φαίνεται να προσφέρουν «δημοσιονομικό χώρο». Ωστόσο, αυτός ο χώρος δεν είναι άπειρος και μπορεί να εξαντληθεί αν προκύψουν εσωτερικά ή εξωγενή προβλήματα, όπως η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου.

Τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί και περιλαμβάνονται στα δημοσιονομικά σχέδια για τα επόμενα έτη, δεν έχουν ολοκληρωθεί και εφαρμοστεί πλήρως. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση τα παρουσίασε ως μέρος της στρατηγικής της για την αξιοποίηση των υπερπλεονασμάτων, με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την ανακούφιση των πολιτών μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων και κοινωνικών παροχών.

Οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις, που ανακοινώθηκαν για το 2024 και το 2025, εντάσσονται στο πλαίσιο των δημοσιονομικών μέτρων που αναμένονται να εφαρμοστούν, εφόσον η πορεία των οικονομικών στοιχείων παραμείνει θετική και η διαχείριση των υπερπλεονασμάτων συνεχιστεί επιτυχώς. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και η επιστροφή του ενοικίου, τα οποία βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανακοίνωσης και της νομοθετικής επεξεργασίας.

Ωστόσο, το ζήτημα που ανακύπτει από την εφαρμογή των υπερπλεονασμάτων είναι ότι η μείωση του χρέους και η αύξηση των πλεονασμάτων μπορεί να ανοίξουν το δρόμο για νέες απαιτήσεις και πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις. Ωστόσο, αυτές οι ελαφρύνσεις θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών ή να έχουν περιορισμένο πεδίο εφαρμογής.

Οι μειώσεις φόρων που εξετάζονται για τη μεσαία τάξη και τις οικογένειες συνδέονται άμεσα με την αποτελεσματικότητα των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής, τα οποία αναμένονται να χρηματοδοτήσουν τις εν λόγω παρεμβάσεις. Η εφαρμογή συστημάτων όπως το «myDATA», η πλήρης διασύνδεση των POS με τα ταμειακά συστήματα και τα μέτρα για περιορισμένη χρήση μετρητών εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν τα δημόσια έσοδα κατά πάνω από 2 δισ. ευρώ ετησίως.

Σε πρώτο πλάνο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς βρίσκονται οι μειώσεις άμεσων φόρων, με έμφαση στη στήριξη της μεσαίας τάξης. Εξετάζονται αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, με εναλλακτικά σενάρια να βρίσκονται υπό επεξεργασία. Ένα από αυτά προβλέπει την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με τα οφέλη να κατανέμονται σε όλα τα κλιμάκια και σε όλα τα επίπεδα εισοδήματος. Σε ένα εναλλακτικό σενάριο, ο εισαγωγικός συντελεστής 9% παραμένει αμετάβλητος, ενώ οι παρεμβάσεις επικεντρώνονται κυρίως στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.000 έως 20.000 ευρώ, για το οποίο σήμερα ισχύει ο συντελεστής 22%.

Μετά το μέτρο της επιστροφής ενοικίου σε 948.000 νοικοκυριά κάθε χρόνο, στο ραντάρ του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών μπαίνουν και οι αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια. Οι όποιες παρεμβάσεις αναμένονται να συνδεθούν με το ευρύτερο πλέγμα μέτρων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

Όσον αφορά τα σενάρια για την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, αυτά δεν φαίνεται να έχουν καμία βάση προς το παρόν. Ωστόσο, δεν αποκλείονται επιμέρους παρεμβάσεις, όπως η αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων για την έκπτωση 50% ή τη πλήρη απαλλαγή από τον φόρο.

Στα κλειδωμένα μέτρα του πακέτου της ΔΕΘ περιλαμβάνεται παράλληλα η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τουλάχιστον 0,5%, ενώ η άμβλυνση των τεκμηρίων διαβίωσης και του τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών συνδέεται άμεσα με την αποδοτικότητα των μέτρων περιορισμού της φοροδιαφυγής.

Διαβάστε επίσης

Πιερρακάκης: «Οικονομία σε γερά θεμέλια – Πάνω από 2 δισ. ευρώ ετησίως από τη μείωση της φοροδιαφυγής»

e-ΕΦΚΑ: Παρατείνεται έως τις 2 Μαΐου η προθεσμία καταβολής δόσεων ρύθμισης και τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών

ΗΠΑ: Συρρικνώθηκε το ΑΕΠ «στις 100 πρώτες μέρες Τραμπ» – Για «κατάλοιπα του Μπάιντεν» μιλά ο Αμερικανός πρόεδρος