Σε δεύτερες σκέψεις σχετικά με ενδεχόμενο πλήγμα στην πυρηνική εγκατάσταση του Φορντό στο Ιράν μπαίνει ο Ντόναλντ Τραμπ, καθώς πριν δώσει το «πράσινο φως» θέλει να είναι σίγουρος ότι η βόμβα GBU-57 —γνωστή και ως «bunker buster» θα καταστρέψει ολοσχερώς την πυρηνική εγκατάσταση. Ωστόσο, αυτό δεν είναι βέβαιο, όπως επισημαίνει ο Guardian σε ανάλυσή του.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στον Τραμπ ειπώθηκε ότι η ρίψη των GBU-57, μιας βόμβας 13,6 τόνων (30.000 λιβρών), θα εξάλειφε ουσιαστικά το Φορντό, αλλά δεν φαίνεται να έχει πειστεί πλήρως και έχει αποφύγει να εγκρίνει επιθέσεις, ενώ περιμένει επίσης να δει αν η απειλή αμερικανικής εμπλοκής θα οδηγήσει το Ιράν σε διαπραγματεύσεις.

Η αποτελεσματικότητα των GBU-57 έχει υπάρξει θέμα έντονης διαφωνίας στο Πεντάγωνο από την αρχή της θητείας του Τραμπ, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους της άμυνας που ενημερώθηκαν πως ίσως μόνο ένα τακτικό πυρηνικό όπλο θα μπορούσε να καταστρέψει το Φορντό λόγω του βάθους στο οποίο βρίσκεται.

Ο Τραμπ δεν εξετάζει τη χρήση τακτικού πυρηνικού όπλου κατά του Φορντό και αυτή η πιθανότητα δεν του παρουσιάστηκε από τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ και τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Νταν Κέιν στις συσκέψεις στην αίθουσα κρίσεων του Λευκού Οίκου, ανέφεραν δύο άτομα με γνώση του θέματος.

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν έμαθαν ότι η χρήση συμβατικών βομβών, ακόμα και ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου επίθεσης με πολλαπλές GBU-57, δεν θα είχε αρκετή διείσδυση για να φτάσει στο απαιτούμενο βάθος και το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν να καταρρεύσουν σήραγγες και να καλυφθεί το σημείο με μπάζα.

Οι ίδιοι αξιωματούχοι ενημερώθηκαν επίσης ότι για να καταστραφεί πλήρως το Φορντό –το οποίο σύμφωνα με τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών εκτείνεται σε βάθος έως και 300 πόδια (περίπου 90 μέτρα)– θα απαιτούνταν πρώτα να μαλακώσει το έδαφος με συμβατικές βόμβες και στη συνέχεια να ριφθεί ένα τακτικό πυρηνικό όπλο από βομβαρδιστικό B2.

Photo: Guardian/ Institute for Science and International Security, Planet Labs

Οι εκτιμήσεις αυτές έγιναν από την Υπηρεσία Μείωσης Απειλών Άμυνας (DTRA), ένα τμήμα του υπουργείου Άμυνας που δοκίμασε την GBU-57, στο πλαίσιο αξιολόγησης των περιορισμών του αμερικανικού οπλοστασίου απέναντι σε διάφορες υπόγειες εγκαταστάσεις.

Η κατάσταση υπογραμμίζει την πολύπλοκη φύση μιας τέτοιας επίθεσης και το τι θα θεωρούνταν επιτυχία: η ρίψη των GBU-57 πιθανότατα θα καθυστερούσε την ικανότητα του Ιράν να αποκτήσει ουράνιο κατάλληλο για όπλα για έως και μερικά χρόνια, αλλά δεν θα τερμάτιζε πλήρως το πρόγραμμα.

Εκπρόσωποι του Λευκού Οίκου και του Πενταγώνου δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλιο.

Η απενεργοποίηση του Φορντό –είτε διπλωματικά είτε στρατιωτικά– θεωρείται κεντρικής σημασίας για την αποτροπή απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν, αφότου ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) διαπίστωσε ότι η εγκατάσταση είχε εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό 83,7% – κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.

Μόνο με αμερικανική εμπλοκή μπορεί να πληγεί το Φορντό -«Δεν είναι υπόθεση μιας και έξω»

Οποιαδήποτε προσπάθεια καταστροφής του Φορντό θα απαιτούσε αμερικανική εμπλοκή, καθώς το Ισραήλ δεν διαθέτει τα κατάλληλα όπλα για να πλήξει μια τόσο βαθιά υπόγεια εγκατάσταση, ούτε τα αεροσκάφη που απαιτούνται για τη μεταφορά τους.

Η δυσκολία στη χρήση της GBU-57 για να πληγεί το Φορντό, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους που γνωρίζουν την ενημέρωση της DTRA, σχετίζεται εν μέρει με τα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης, η οποία είναι χτισμένη μέσα σε βουνό – και με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη βόμβα δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε παρόμοια περίπτωση.

«Δεν είναι υπόθεση μιας και έξω», δήλωσε ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής της DTRA, απόστρατος υποστράτηγος Ράντι Μάνερ, σχετικά με τους περιορισμούς της GBU-57, προσθέτοντας ότι το Φορντό θα μπορούσε να ξαναχτιστεί γρήγορα. «Μπορεί να καθυστερούσε το πρόγραμμα για έξι μήνες έως έναν χρόνο. Ακούγεται καλά στην τηλεόραση, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό.»

Η βόμβα είναι ευρέως γνωστή ως «bunker buster» επειδή σχεδιάστηκε για να καταστρέφει υπόγεια καταφύγια, αλλά μπορεί να μεταφερθεί μόνο από βομβαρδιστικό B2, το οποίο απαιτεί υπεροχή στον αέρα και ισχυρό σήμα GPS για να εντοπίσει τον στόχο του.

Photo: Guardian/ Michael A. Levi, Cargenie Endowment for International Peace. US Air Force

Παρότι το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι έχει εξασφαλίσει εναέρια υπεροχή πάνω από το Ιράν, μια επιτυχημένη επίθεση θα απαιτούσε και την προηγούμενη εξουδετέρωση παρεμβολέων GPS και άλλων αμυντικών συστημάτων, καθώς και τη δυνατότητα της GBU-57 να διεισδύσει αρκετά βαθιά στο έδαφος ώστε να εξουδετερώσει την εγκατάσταση.

Το Ιράν κατασκεύασε την εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό υπόγεια, προκειμένου να την προστατεύσει από την απειλή εναέριων επιθέσεων. Το 1981, το Ισραήλ βομβάρδισε μια πυρηνική εγκατάσταση κοντά στη Βαγδάτη που βρισκόταν στην επιφάνεια του εδάφους, προκειμένου να σταματήσει την προσπάθεια του Ιράκ να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.

Τα τελευταία χρόνια, το Ισραήλ έχει καταρτίσει διάφορα σχέδια για να καταστρέψει το Φορντό χωρίς τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε μία περίπτωση, το Ισραήλ πρότεινε να φορτώσει ελικόπτερα με κομάντο που θα εισέβαλαν στις εγκαταστάσεις και θα τις ανατίναζαν – μια επιλογή που, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την υπόθεση, ο Τραμπ έχει απορρίψει, καταλήγει ο Guardian στην ανάλυσή του.

Διαβάστε επίσης:

Μακρόν: Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο θα υποβάλουν πρόταση για «πλήρεις διαπραγματεύσεις» με το Ιράν

Μέση Ανατολή: Νέα πυραυλική επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν – Επλήγη νοσοκομείο στην Τεχεράνη – Νεκρός ένας ιρανός πυρηνικός επιστήμονας (photos/video)

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Εξαιρετικό για κολύμπι το 97% των νερών στην Ελλάδα