Γράφει η Ιωάννα Λιούτα*

Η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ (2025) επιβεβαιώνει ξανά το αυτονόητο. Η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο άδικα φορολογικά συστήματα στην Ευρώπη. Όχι επειδή φορολογεί υπερβολικά, αλλά επειδή φορολογεί λάθος. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι πληρώνουν το μεγαλύτερο μερίδιο μέσω έμμεσων φόρων (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης), εισφορών και του ΕΝΦΙΑ, ενώ οι πλούσιοι και οι μεγάλες επιχειρήσεις διαφεύγουν με χαμηλούς συντελεστές ή με «παραθυράκια».

Εικόνα στην Ελλάδα και άλλων χωρών

Η εικόνα σήμερα στην Ελλάδα: μερίσματα 5% ,κεφαλαιακά κέρδη 15%,τόκοι 15%

Γαλλία:μερίσματα 30% ,κεφαλαιακά κέρδη 30%,τόκοι 30%

Γερμανία:μερίσματα 26% ,κεφαλαιακά κέρδη 26%,τόκοι 26%

Σουηδία / Νορβηγία:μερίσματα 22–30%,κεφαλαιακά κέρδη 30%, τόκοι 30%

Ιαπωνία:μερίσματα 20% ,κεφαλαιακά κέρδη 20-30%,τόκοι 20%

ΗΠΑ:μερίσματα 15–23,8% ,κεφαλαιακά κέρδη 15–23,8%,τόκοι 10–37%

Φόρος κληρονομιάς: 0% για κληρονομιές έως 400.000€ σε συγγενείς α΄ βαθμού, με χαμηλούς συντελεστές για υψηλότερα ποσά στην Ελλάδα, στην Γαλλία έως 45%,στην Γερμανία έως 30%

Επιχειρηματικά κέρδη: 22%

Την ίδια στιγμή, οι έμμεσοι φόροι ξεπερνούν το 40% των εσόδων του κράτους. Δηλαδή, ο κόσμος πληρώνει φόρο κάθε φορά που ψωνίζει στο σούπερ μάρκετ ή βάζει βενζίνη, αλλά οι υπερπλούσιοι πληρώνουν χαρτζιλίκι για τα μερίσματα και τις αποδόσεις τους.

Η εικόνα είναι ξεκάθαρη: η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο φόρο μερισμάτων στην Ευρώπη (μόλις 5%, όταν ο μέσος όρος κινείται στο 20–30%). Στα κεφαλαιακά κέρδη και στους τόκους, οι συντελεστές είναι επίσης πολύ χαμηλοί. Στον φόρο κληρονομιάς, η χώρα μας δίνει τεράστια αφορολόγητα, σε σημείο που ο μεγάλος πλούτος περνάει αλώβητος από γενιά σε γενιά.

Πόσο θα άλλαζαν τα πράγματα αν γινόταν δίκαιη αναπροσαρμογή

Αν η Ελλάδα εναρμονιζόταν με τις ευρωπαϊκές πρακτικές:

Μερίσματα: από 5% → 15–20%

Κεφαλαιακά κέρδη: από 15% → 20–25%

Τόκοι: από 15% → 20%

Φόρος κληρονομιάς: μείωση αφορολόγητου στα 200.000–250.000€ και ανώτατοι συντελεστές στο 20–30% για μεγάλες περιουσίες

Τα πραγματικά έσοδα που θα έφερναν

Σύμφωνα με ρεαλιστικά σενάρια**:

από τα μερίσματα: +€1,5–2 δισ.

από κεφαλαιακά κέρδη και τόκους: +€2–2,5 δισ.

από φόρο κληρονομιάς: +€0,8–1 δισ.

από τέλος εξόδου και κλείσιμο παραθύρων φοροαποφυγής: +€2 δισ.

από καλύτερη είσπραξη: +€1,5 δισ.

Συνολικά: +€6–7 δισ. τον χρόνο, δηλαδή +3% του ΑΕΠ.***

Τι θα σήμαινε για τους πολίτες

-μείωση ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής και ενέργεια.

-ενίσχυση του ΕΣΥ και της δημόσιας παιδείας.

-καλύτερες συντάξεις και κοινωνικές παροχές.

Δημιουργία ενός κράτους που δεν θα βασίζεται στη φορομπηχτική πολιτική απέναντι στους αδύναμους, αλλά σε μια δίκαιη κατανομή του βάρους.Αυτό είναι ρεαλιστικό ιστορικά αλλά απαιτεί πολιτική βούληση, τεχνική ικανότητα και συνεργασία με διεθνείς φορείς.

Η νεοφιλελεύθερη εμμονή να μην αγγίζεται ο μεγάλος πλούτος κρατάει την Ελλάδα σε φαύλο κύκλο. Όσο η κυβέρνηση αρνείται να αυξήσει τους φόρους εκεί που πραγματικά υπάρχει δυνατότητα στον πλούτο, στα μερίσματα, στα κεφαλαιακά κέρδη, στις μεγάλες κληρονομιές τόσο θα συνεχίσει να στηρίζεται στους έμμεσους φόρους που πνίγουν τους πολλούς.

Αν θέλουμε ένα κράτος ισχυρό, κοινωνικά δίκαιο και ανταποδοτικό, η λύση είναι μία: να μπει το χέρι στην τσέπη των πλουσίων. Όχι με λόγια, αλλά με ξεκάθαρες μεταρρυθμίσεις.

*Πολιτική και Οικονομική Αναλύτρια

** εκτίμηση εφικτού επιπλέον ετήσιου δημοσιονομικού οφέλους σε ποσοστία του ΑΕΠ και σε € (με βάση ένα προσεγγιστικό μέγεθος ΑΕΠ), και (γ) τις βασικές παραδοχές, ρίσκα.

***Σημείωση: οι αριθμοί είναι σεναριακές εκτιμήσεις όχι ακριβείς προβλέψεις και έχουν στόχο να δείξουν το μέγεθος της πιθανής «αποδόσης» των πολιτικών.Χρησιμοποιήθηκε προσεγγιστικό ονομαστικό ΑΕΠ 2023 €225 δισ. (τελευταία επίσημα μεγέθη κυμαίνονται γύρω από €220–238 δισ. για 2023–2024). Ένα 0.1 ποσοστιαίο σημείο του ΑΕΠ αντιστοιχεί περίπου σε €225 εκατ. · 1 ποσοστιαίο σημείο ΑΕΠ €2,25 δισ.

Διαβάστε επίσης:

Ο Κυρανάκης ζητά από τον ΟΣΕ να παραιτηθεί από τα ένδικα μέσα για τις αποζημιώσεις 4 μελών της οικογένειας θύματος των Τεμπών

Συνάντηση Μητσοτάκη με τον αντιπρόεδρο της Exxon Mobil και τον πρόεδρο της Lockheed Martin

«Βουλευτές – φαντάσματα»: Μύλος στον ΣΥΡΙΖΑ με αναφορές Γιαννούλη στην ΚΟ για Τσίπρα – Διαψεύδει κατηγορηματικά ο ίδιος