Οι παραστάσεις του Τόμας Οστερμάιερ αφήνουν πάντα πίσω τους έντονες εντυπώσεις, που σε ακολουθούν για μέρες. Γνωστός για τις τολμηρές δραματουργικές του επεμβάσεις σε κάθε κλασικό έργο που σκηνοθετεί, καταφέρνει να μεταφέρει με αιχμηρή γλώσσα την ουσία τους στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Ο «Εχθρός του λαού» (1882) του Ίψεν – έτσι κι αλλιώς – μας εντυπωσιάζει με το πόσο επίκαιρα είναι τα θέματα που προσεγγίζει εκατόν σαράντα χρόνια μετά τη συγγραφή του.

Ο Γερμανός σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της βερολινέζικης Schaubuhne – που ανεβάζει το έργο για πρώτη φορά με Έλληνες ηθοποιούς στο θέατρο Κνωσός, σε συμπαραγωγή με το Θέατρο του Νέου Κόσμου – διατηρεί αυτή τη σχετικότητα, ενσωματώνοντας με μαεστρία υπαρκτά γεγονότα της εποχής μας. 

Γεγονότα που αποκαλύπτουν τους μηχανισμούς της εξουσίας, της διαφθοράς και της κοινωνικής συνενοχής, ενώ καλεί τους θεατές να αφυπνιστούν και να πάρουν θέση.

Στη διασκευή του (την υπογράφει ο ίδιος μαζί με τον Florian Borchmeyer) αρχικά ακολουθεί τον βασικό κορμό του ιψενικού κειμένου, συμπτύσσοντας ή αφαιρώντας κάποιους χαρακτήρες. 

Στο πρώτο μέρος παρακολουθούμε τον έντιμο γιατρό Τόμας Στόκμαν (σκιαγράφησε τον χαρακτήρα του με καθαρότητα ο Κωνσταντίνος Μπιμπής), που ανακαλύπτει ότι το νερό στα δημόσια λουτρά της πόλης είναι μολυσμένο. Όταν προσπαθεί να το δημοσιοποιήσει έρχεται αντιμέτωπος τόσο με τον δήμαρχο, ο οποίος είναι αδελφός του, όσο και με τη διευθύντρια της εφημερίδας (Λένα Παπαληγούρα), της οποίας θίγονται τα οικονομικά συμφέροντα. 

Στο δεύτερο μέρος ο Στόκμαν, έχοντας πληρώσει ακριβά το τίμημα της αντίστασής του, κατεστραμμένος πια σε κάθε επίπεδο, δίνει μια παθιασμένη ομιλία (σ’ αυτό το σημείο ο Οστερμάιερ χρησιμοποιεί ένα κείμενο το οποίο κυκλοφόρησε ανωνύμως, πιθανότατα από ομάδα αναρχικών, το 2007 στη Γαλλία), που κατακεραυνώνει την τοξικότητα της κοινωνίας. 

Η επέμβαση όμως που ξεσηκώνει τους θεατές είναι όταν ο κεντρικός ήρωας τους ζητάει να σηκώσουν το χέρι τους αν συμφωνούν μαζί του. Τα φώτα της πλατείας ανάβουν και εμείς γινόμαστε μέλη μιας συνέλευσης την οποία, ως επί το πλείστον, διαχειρίζεται με αξιοσημείωτη ερμηνευτική ευστροφία η Λένα Παπαληγούρα. Παρότι το «εύρημα» της διαδραστικότητας δεν είναι κάτι καινούριο, στην προκειμένη περίπτωση λειτούργησε εξαιρετικά.

Έπειτα ο Οστερμάιερ επιστρέφει στο έργο του Ίψεν δίνοντας, όμως, ένα διφορούμενο τέλος.

Η σκηνοθεσία του είναι εύστοχη, έχει θαυμάσιο ρυθμό και επιτυγχάνει τον στόχο της: να προβάλει, δηλαδή, όχι μόνο το δραματικό υπόβαθρο του έργου αλλά και τη θλιβερή διαχρονικότητά του.

Εύστοχη είναι και η μουσική της παράστασης, καθώς το «Changes» του Ντέιβιντ Μπόουι επαναλαμβάνεται συχνά καλύπτοντας τα επιχειρήματα των διαφωνούντων και σχολιάζοντας πιθανότατα μ’ αυτό τον τρόπο τη συγκάλυψη της αλήθειας από την εξουσία. 

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί υπηρέτησαν με νεύρο και ακρίβεια τους ρόλους τους: Ιερώνυμος Καλετσάνος, Μιχάλης Οικονόμου, Άλκηστη Ζιρώ, Στέλιος Δημόπουλος και Ιάσονας Άλυ. 

Διαβάστε επίσης:

«Κάπου περνούσε μια φωνή»: Μια μουσική παράσταση της bijoux de kant στο HOOD για την αισθητική της ερωτικής επιθυμίας (Video)

Διεθνής διάκριση για την Ελληνίδα φωτογράφο Θαλασσινή Δούμα

Η Μόνικα Μπελούτσι επιστρέφει στην Αθήνα – Η ταινία για τη ζωή της Μαρίας Κάλλας στο Θέατρο Παλλάς