Είμαστε μια χώρα που φλερτάρει συχνά πυκνά με τη χρεοκοπία. Πόσες φορές χρεοκοπήσαμε κατά το παρελθόν; 

 

Είμαστε μια χώρα που φλερτάρει συχνά πυκνά με τη χρεοκοπία. Πόσες φορές χρεοκοπήσαμε κατά το παρελθόν; Φτάσαμε στο χείλος ενός grexit που νομοτελειακά θα σήμαινε και τη χρεοκοπία της χώρας. Όμως κατά το παρελθόν, από τότε που ιδρύθηκε το Ελληνικό κράτος, έχουμε χρεοκοπήσει, όχι μία, όχι δυο αλλά πολλές φορές.

Η πρώτη χρεοκοπία ήρθε το 1827. Το νεοσυσταθέν κράτος της Ελλάδος, ανακοίνωσε «αδυναμία πληρωμής» των λεγόμενων «δανείων ανεξαρτησίας», που φυσικά ούτε δάνεια ήταν ούτε γι την ανεξαρτησία μας δόθηκαν από τις Μεγάλες δυνάμεις. Και ενώ δεν είχαμε προλάβει να συμπληρώσουμε μισό αιώνα ζωής σαν κράτος, έρχεται το 1843 και «σκάει» και η δεύτερη χρεοκοπία. Και πάλι δεν μπορούσαμε να ξεπληρώσουμε τους «φίλους» και «συμμάχους» και εκείνοι θεώρησαν καλό να αποβιβάσουν και να εγκαταστήσουν για μια 10ετία, 15.000 πεζοναύτες στη χώρα.  Θα μπορούσες κάποιος να το πει και «στρατό κατοχής». Οι πεζοναύτες μαζί με διάφορους εμπειρογνώμονες της εποχής επιτηρούσαν τα δημοσιονομικά, προκειμένου να συγκεντρωθούν τα χρήματα αποπλήρωμής.

Η ψωροκώσταινα συνεχίζει να αναπτύσσεται σιγά αλλά σταθερά. Ακολουθεί την Ευρώπη στη μετάβαση της στην βιομηχανική επανάσταση, αλλά με πολύ αργούς ρυθμούς. Και φτάνουμε στο 1893, οπότε και ακούγεται το περίφημο: «Κύριοι δυστυχώς επτωχεύσαμε», από τον Χαρίλαο Τρικούπη. Είχε προηγηθεί, ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων και συζητήσεων με τους δανειστές, οι οποίοι αξίωναν τα πάντα. Ο Τρικούπης όμως βράχος απαντούσε: «τι θέλετε να κάνουμε τώρα, να σας τα δώσουμε όλα άμα θέλετε, με εξαίρεση δυο πράγματα. Δεν παραχωρούμε την εθνική κυριαρχία της χώρας, δεν παραχωρούμε το δημόσιο ταμείο». Τελικά «δυστυχώς επτωχεύσαμε» και οι δανειστές τα πήραν όλα.

Μάλιστα εμφανίσθηκαν σκληρότεροι από ποτέ και απαιτούσαν οι πληρωμές να γίνονται σε χρυσό. Το Ελληνικό κράτος αναγκάστηκε να δανειστεί εκ νέου, προκειμένου να εχει χρυσό για να αποπληρώνει τα προηγούμενα δάνεια… Φαύλος κύκλος. Τα χρόνια περνούν και φτάνουμε στο 1932, 10 χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Μια καταστροφή που ναι μεν είχε τεράστιο κόστος σε οικονομικό, πολιτικό, ανθρώπινο, κυριαρχικό επίπεδο. Έβγαλε όμως ένα καλό. Έφτασαν στη χώρα μυαλά με μια διαφορετική άποψη περί εμπορίου (μην ξεχνάμε ότι οι μικρασιάτες σάρωναν κατά την ακμή τους, στο διεθνές εμπόριο και η Σμύρνη ήταν ένα εμπορικό λιμάνι ανώτερο όλων στη Μεσόγειο. Η Σμύρνη ήταν το Παρίσι της Μεσογείου. Την ίδια ώρα η Αθήνα προσπαθούσε να ξεπεράσει την νοοτροπία του μικρού χωριού και να αναπτυχθεί.)

Το 1932 λοιπόν, ανακοινώθηκε από τον Τσαλδάρη. Ήταν μια εξαιρετικά σκληρή χρεοκοπία με ακόμη σκληρότερα μέτρα. Έκλεισαν τα 2/3 των σχολείων για να πληρωθούν οι δανειστές, απολύθηκαν τα 2/3 των εκπαιδευτικών της χώρας, επίσης οι μισοί δημόσιοι υπάλληλοι της διοίκησης απομακρύνθηκαν, και για πρώτη φορά  απαγορεύτηκε με την χρήση του ιδιώνυμου η συνδικαλιστική δράση ειδικά στο δημόσιο τομέα, στη δημόσια διοίκηση.

Νέο δάνειο για αποπληρωμή του παλαιού με όρους άθλιους από τους δανειστές. Για παράδειγμα: στα 100 χρυσά φράγκα δανείου ο τόκος, οι δανειστές κρατούσαν ένα ποσοστό του δανείου, περίπου 20 με 30%, ανάλογα, ως “εγγύηση καλής εκτέλεσης δανείου”. Έτσι το δάνειο που εκταμίευε τελικά το κράτος έφτανε να είναι το 50% της αρχικής ονομαστικής αξίας.

Τα χρόνια περνούν, έρχεται ο πόλεμος και αμέσως μετά ο πρώτος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Ξενοφών Ζολώτας, κάνει λόγο για διαγραφή όλων των προπολεμικών δανείων, για να ορθοποδήσει η χώρα. Φώναζε ο Ζολώτας, «ναι ναι» απαντούσαν οι καλοί μας σύμμαχοι και φυσικά δεν διαγράφηκε το παραμικρό. Άσχετο βέβαια εάν το 1953 διέγραψαν το χρέος της Γερμανίας που αιματοκύλησε τον κόσμο. Είπαμε άλλο η ψωροκώσταινα.

Συνεχίζουμε… Τα προπολεμικά δάνεια έτρεχαν οπότε και φτάνουμε στα 1964. Γιώργος Παπανδρέου πρωθυπουργός, Κώστας Μητσοτάκης υπουργός Οικονομικών. Νέα συμφωνία με τους δανειστές για τα προπολεμικά δάνεια. Δεν θα μπορούσε κάποιος να την πει και συμφέρουσα για την Ελλάδα, αφού η χώρα: αναγνώρισε το σύνολο των προπολεμικών χρεών της από το 1881 και μετά. Η αναγνώριση έγινε μάλιστα στο ακέραιο της αξίας τους, χωρίς να ληφθεί υπόψη αυτά που πληρώθηκαν από τη χώρα ή που είχαν πληρωθεί μέχρι τότε. Αναγνωρίσαμε μόνοι μας επιπλέον το σύνολο των τόκων υπερημερίας που είχαν μεταφέρει φυσικά σε τιμές του 64 συν 71% προσαύξηση των τόκων υπερημερίας για το πιστωτικό κίνδυνο και φυσικά τη ψυχική οδύνη, το πρόβλημα ψυχικής γαλήνης, που είχαν υποστεί οι καλοί μας δανειστές. Τα χρέη αυτά καθορίστηκε να πληρωθούν σε 45 χρόνια. Τα δάνεια αυτά πέρασαν τελικά στις ΔΕΚΟ.