Η υπομονή των προσφύγων εξαντλείται και η κατάσταση στην Ειδομένη και τον Πειραιά, όπου παραμένουν εγκλωβισμένοι περισσότεροι από 18.000 άνθρωποι, θυμίζει «καζάνι έτοιμο να εκραγεί». Οι πρόσφυγες ζητούν να ανοίξουν τα σύνορα, ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι προς τη Bόρεια Ευρώπη, και αρνούνται να μεταφερθούν στους προσφυγικούς καταυλισμούς που έχουν δημιουργηθεί ή δημιουργούνται σε 28 διαφορετικές πόλεις της χώρας. 

 

Στα πρώην στρατόπεδα, με εξαίρεση ελάχιστα όπου έχουν δημιουργηθεί υποδομές από το προσωπικό του Μηχανικού του Στρατού Ξηράς (όπως στο Σχιστό και τη Μαλακάσα), οι συνθήκες διαμονής των προσφύγων είναι πάρα πολύ κακές αφού στερούνται βασικών υποδομών, όπως η παροχή ύδρευσης και ηλεκτρικού.

 

Μετά τα σοβαρά επεισόδια που σημειώθηκαν στην Ειδομένη την Τρίτη από εξαγριωμένους πρόσφυγες οι οποίοι κατέλαβαν ακόμα μια φορά τις γραμμές του σιδηροδρόμου, ενώ ένας από αυτούς επιχείρησε να αυτοπυρποληθεί, οι ΜΚΟ και η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες που δραστηριοποιούνται τους τελευταίους μήνες εκεί, που ήταν επί της ουσίας η μοναδική ουσιαστική βοήθεια για τους πρόσφυγες καλύπτοντας την απουσία της πολιτείας, αποφάσισαν να αποχωρήσουν προσωρινά επικαλούμενες λόγους ασφαλείας. 

 

Έπειτα από διαβουλεύσεις και κρίνοντας από την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται πλέον περισσότεροι από 13.000 πρόσφυγες – στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά – οι περισσότερες ΜΚΟ επέστρεψαν στην Ειδομένη, ζητώντας όμως από την πολιτεία να φανεί συνεπής τουλάχιστον στις υποχρεώσεις της και να αναλάβει ενεργό ρόλο.

 

Μια δεύτερη Ειδομένη, όμως, έχει δημιουργηθεί πλέον και στο λιμάνι του Πειραιά, εκεί όπου συνεχίζουν να παραμένουν σχεδόν 5.000 πρόσφυγες και μετανάστες, αρνούμενοι να μετακινηθούν σε προσωρινά κέντρα φιλοξενίας.

 

Οι συνθήκες υγιεινής είναι άθλιες, με αποτέλεσμα οι επιδημίες να θερίζουν, κυρίως τα μικρά παιδιά, τα περισσότερα από τα οποία ταλαιπωρούνται από γαστρεντερίτιδα και υψηλό πυρετό, ενώ έκαναν την εμφάνισή τους – σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, αφού το ΚΕΕΛΠΝΟ εξακολουθεί να το αρνείται – και τα πρώτα κρούσματα ηπατίτιδας Α. 

 

 

Πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες αναζητούν «εναλλακτικούς» τρόπους για να φθάσουν μέχρι τα σύνορα, καταλήγοντας συχνά στην πλατεία Βικτωρίας ή οπουδήποτε θα καταφέρουν να έχουν πρόσβαση στα κυκλώματα των δουλεμπόρων, οι οποίοι παρά το κλείσιμο των συνόρων υπόσχονται τη μεταφορά των προσφύγων στη Βόρεια Ευρώπη μέσω «νέων περασμάτων», αντί αρκετών χιλιάδων ευρώ. 

 

Έναν σύγχρονο «ηράκλειο άθλο» καλείται να επιτύχει το επόμενο χρονικό διάστημα η Ελλάδα, όσον αφορά το προσφυγικό ζήτημα.

 

Την ώρα που οι ροές προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου από τα παράλια της Μ. Ασίας συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό – το πρώτο τριήμερο από την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, 19 έως και 21 Μαρτίου, πέρασαν στην Ελλάδα 1.344 πρόσφυγες – έχει ξεκινήσει μια τεράστια επιχείρηση της ΕΛ.ΑΣ. σε συνεργασία με το Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης του Προσφυγικού για τη μεταφορά των περισσότερων από 50.000 ανθρώπων που παραμένουν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας μετά το οριστικό κλείσιμο των συνόρων με τα Σκόπια, ώστε να ξεκινήσει η καταγραφή και η αξιολόγηση όσων νέων προσφύγων και μεταναστών φθάνουν στην Ελλάδα από τις 20 Μαρτίου και καταθέτουν αίτηση για χορήγησή ασύλου. 

 

«Ευελπιστούμε ότι μέχρι την Πέμπτη θα έχει ολοκληρωθεί η εκκένωση των νησιών από τους ήδη υπάρχοντες πρόσφυγες και η μεταφορά τους σε προσωρινά κέντρα φιλοξενίας, ενώ μέχρι τα τέλη της εβδομάδας θα γίνει προσπάθεια για την έναρξη των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία για αυτούς οι οποίοι δεν δικαιούνται άσυλο. Αρχής γενομένης από τους παράτυπους οικονομικούς μετανάστες» δήλωσε στο «Π» η επιτελάρχης αντιστράτηγος της ΕΛ.ΑΣ. Ζαχαρούλα Τσιριγώτη.

 

Πηγές της Ελληνική Αστυνομίας τονίζουν ότι το μεγάλο στοίχημα είναι η ομαλή και όσο το δυνατόν συντομότερη αξιολόγηση των αιτήσεων ασύλου που πρόκειται να κατατεθούν το επόμενο χρονικό διάστημα από τους πρόσφυγες οι οποίοι θα φθάνουν από εδώ και στο εξής στη χώρα μας. Οι ίδιες πηγές, σύμφωνα με τις πρώτες προβλέψεις, υπολογίζουν τον αριθμό τους σε μερικές δεκάδες χιλιάδες. Αριθμός που σε πρώτη φάση μοιάζει μη διαχειρίσιμος.

 

 

Όπως επισημαίνεται πάντως από τις αρμόδιες αρχές, όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο σύντομα θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός του Ευρωπαϊκού Γραφείου Υποστήριξης Ασύλου (EASO) και η Frontex, που θα επωμισθούν τον κύριο όγκο, σε συνεργασία πάντα με τις ελληνικές αρχές, της αξιολόγησης των αιτήσεων ασύλου των προσφύγων που φθάνουν στη χώρα μας, «με σεβασμό», όπως επισημαίνεται, «στα ανθρώπινα δικαιώματα».

 

Κατά πόσο αυτό θα τηρηθεί βέβαια στην πράξη είναι ένα ερώτημα που θα απαντηθεί στην πράξη, αφού οι έως τώρα ανοικτές δομές στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για την καταγραφή των προσφύγων μετά τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας μετατρέπονται σε κλειστά κέντρα κράτησης.

 

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ντε φάκτο αναγνώριση της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., παρά τις διαδοχικές καταδικαστικές αποφάσεις από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για τη κατά συρροή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την τουρκική κυβέρνηση, προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ΜΚΟ και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, που αποφάσισαν να αποχωρήσουν από τα κέντρα καταγραφής και φιλοξενίας.

 

«Είναι απάνθρωπο να κλείνεις σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και κέντρα απέλασης γυναίκες και παιδιά. Εμείς, ως Γιατροί Χωρίς Σύνορα, δεν είναι δυνατόν να συναινέσουμε σε αυτήν τη συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υποκριτική στάση της Ε.Ε. που προτίθεται να αναγνωρίσει «κάτω από το τραπέζι» την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα, παρά τη διαρκή καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων» υποστήριξε στο «Π» η εκπρόσωπος των ΓΧΣ Βίκυ Μαρκολέφα.

 

Από την πλευρά του, σε έκτακτη συνέντευξη ο εκπρόσωπος Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Μελίσσα Φλέμινγκ δήλωσε: 

 

«Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, οι ανοικτές δομές φιλοξενίας μετατρέπονται τώρα σε κέντρα κράτησης. Αναλόγως, και σύμφωνα με την πολιτική μας ενάντια στην υποχρεωτική κράτηση, έχουμε διακόψει ορισμένες από τις δράσεις μας σε όλα τα κλειστά κέντρα στα νησιά, συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιών μετακίνησης από και προς τους χώρους αυτούς. Ωστόσο, η Υ.Α. θα διατηρήσει την παρουσία της με έναν εποπτικό ρόλο σε θέματα προστασίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι τηρούνται τα πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των προσφύγων, καθώς και με την παροχή ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις διαδικασίες για την πρόσβαση στο άσυλο».