«Η αξιολόγηση κλείνει» είναι το μήνυμα που εκπέμπει τις τελευταίες ημέρες το Μαξίμου, παρόλο που αυτό φαίνεται ότι θα κοστίσει τελικά κάτι παραπάνω, και δεν αναμένεται να αφήσει άθικτα τα μικρομεσαία ει­σοδήματα, τα οποία θα επωμιστούν το βάρος του συμβιβασμού επί του δημοσιονομικού κενού στο 3% όπως είναι η πρόταση των Ευρωπαίων και όχι στο 4,5% όπως πρότεινε το ΔΝΤ.

 

«Η αξιολόγηση κλείνει» είναι το μήνυμα που εκπέμπει τις τελευταίες ημέρες το Μαξίμου, παρόλο που αυτό φαίνεται ότι θα κοστίσει τελικά κάτι παραπάνω, και δεν αναμένεται να αφήσει άθικτα τα μικρομεσαία ει­σοδήματα, τα οποία θα επωμιστούν το βάρος του συμβιβασμού επί του δημοσιονομικού κενού στο 3% όπως είναι η πρόταση των Ευρωπαίων και όχι στο 4,5% όπως πρότεινε το ΔΝΤ.

Οι εκπρόσωποι των θεσμών επι­στρέφουν στην Αθήνα το Σάββα­το και από τη Δευτέρα ξαναρχίζει η διαπραγμάτευση για την αξιο­λόγηση. Στόχος είναι αυτή να ολοκληρωθεί ώς τις 22 Απριλίου, οπότε θα γίνει και η συνεδρία­ση του Eurogroup με κύριο πιάτο το ελληνικό πρόγραμμα. Από το Μαξίμου αναφέρουν ότι στόχος είναι μέχρι τότε να κλείσουν «τα πάντα» και μεταφέρουν την εικόνα πως για να επιτευ­χθεί αυτός ο στόχος «όλοι οι παίκτες θα κάνουν λίγο πίσω σε όλα».

Σύμφωνα άλλωστε με το χρονοδιάγραμμα που έδωσε προ ημερών ο υπουργός Οικονομί­ας Ευκλείδης Τσακαλώτος, όλα τα ζητήματα θα πρέπει να κλείσουν πολύ νωρίτερα, στις 12 ή 13 Απριλίου, ώστε να επικυρωθούν στο εν λό­γω Eurogroup, ενώ προηγουμένως, στην εαρι­νή σύνοδο του ΔΝΤ (15 Απριλίου), η κυβέρνη­ση θα έχει αποκομίσει και μια πιο στέρεη εικόνα για το τι θα πράξει το ΔΝΤ σε σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα (μένει ή φεύγει;) και ποια τα δε­δομένα σχετικά με τη συζήτη­ση για το χρέος.

Αναφορικά με την αξιολό­γηση   καθαυτή,  η  κυβέρνηση επιμένει ότι στόχος είναι αυτή να εί­ναι ενιαία και όχι τμηματική (με ό,τι αυτό θα σήμαινε και για την καταβο­λή των δόσεων). Όπως είπε η Όλγα Γεροβασίλη στο κυβερνητικό μπρίφινγκ την Τρίτη, είναι πιθανό με την επιστροφή των θε­σμών η κυβέρνηση να προχωρήσει σε νομο­θέτηση του ασφαλιστικού και του φο­ρολογικού, αυτό όμως δεν σημαίνει, είπε, ότι κόβεται ένα κομμάτι από την αξιολόγηση, αλλά συνεχίζει να αντιμε­τωπίζεται ενιαία. «Θέλουμε», είπε, «να ολοκληρωθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο, όπως έχει οριστεί, είναι πριν από το δικό μας Πάσχα».

Κλίμα αισιοδοξίας

Παραμένει, πάντως, το ερώτημα αν σε αυτό το «εύλογο χρονικό διάστημα» θα βρεθεί κοινός τόπος και για τα «κόκκινα» δάνεια ή αν θα παραμείνουν ως εκκρεμότητα γι’ αργότερα.

Τρία είναι τα στοιχεία που κάνουν την κυβέρ­νηση να αισιοδοξεί για το κλείσιμο της αξιολό­γησης:

◆ Το γεγονός ότι στα περισσότερα θέματα, θε­σμοί και κυβέρνηση βρίσκονται πλέον αρκετά κοντά, με εξαίρεση τα «κόκκινα» δάνεια.

◆ Οι δηλώσεις Σόιμπλε (23.3.2016), ο οποίος για πρώτη φορά εμφανίστηκε διατεθειμένος να δείξει ευελιξία στο θέμα του ασφαλιστικού καλώντας τους θεσμούς και την κυβέρνηση, εφόσον δεν μπορούν να γίνουν άλλοι «ελιγμοί» (σ.σ.: ως προς το κόψιμο των συντάξεων), να βρουν άλλες εναλλακτικές.

◆ Οι δηλώσεις του επικεφαλής οικονομολό­γου του ΔΝΤ Μορίς Όμπστφελντ ότι «βραχυπρόθεσμα μπορεί ασφαλώς να υπάρξει ελαστι­κότητα στους στόχους του προϋπολογισμού» λόγω της προσφυγικής κρίσης. Να σημειωθεί η έμφαση στη λέξη «βραχυπρόθεσμα», καθώς ο ίδιος συμπλήρωσε ότι σε τελική ανάλυση τα μέ­τρα λιτότητας και οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνεται να αποφευχθούν.

Επιπλέον χθες έγινε γνωστό από τον Δημή­τρη Παπαδημούλη ότι στην κοινή συνεδρίαση των επιτροπών Κοινωνικών Υποθέσεων του ευ­ρωπαϊκού και του ελληνικού Κοινοβουλίου ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στο κουαρτέτο Ντέκλαν Κοστέλο ενημέρωσε την ελληνική αντι­προσωπεία ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιθυμεί συμφωνία και έχει πάψει να ζητά πράγματα πέραν των όσων έχουν συμφωνηθεί τον περασμένο Αύγουστο. Σύμφωνα πάντα με την ίδια πληροφόρηση, ο Κοστέλο εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι διαφορές μεταξύ της ελλη­νικής πλευράς και των δανειστών είναι «γεφυρώσιμες».

Κοντά και μακριά

Σε ό,τι αφορά τα επιμέρους ζητήματα της δι­απραγμάτευσης:

Για το δημοσιονομικό κενό η εικόνα που δίνεται από την κυβερνητική πλευρά μετά τη συνεδρίαση    του    Κυβερνητικού Συμβουλίου   Οικονομικής   Πολι­τικής (ΚΥΣΟΙΠ) τη Δευτέρα είναι ότι υπάρχει σύγκλιση με τους θε­σμούς κάπου στη μέση, δηλαδή στο 3% του ΑΕΠ, που αντιστοι­χεί σε μέτρα 5,5 δισ. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη, το ποσοστό αυτό προέ­κυψε στη βάση της ελληνικής εκτίμησης – που είναι ίδια με αυτή της ΕΚΤ – για το δημοσι­ονομικό κενό ώς το 2019 και όχι με βάση την εκτίμηση του ΔΝΤ. Το Ταμείο, ως γνωστόν, ζητούσε μέτρα ύψους 4,5%, δηλαδή 7 με 9 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για πε­ρίπου 1% επιπλέον μέτρα, τα οποία θα προέλθουν από την έμμεση φορολογία. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανάλυση του ποσοστού που έκανε η Όλγα Γεροβασίλη, το «1% του ΑΕΠ (1,8 δισ.) προκύπτει από τις ρυθμίσεις και  από  την  ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το άλλο 1% του ΑΕΠ προκύπτει από φόρους, από τη φορο­λόγηση και το ακόμη άλλο 1% του ΑΕΠ (σύνολο 3% του ΑΕΠ) από άλλα μέτρα που πρακτικά θα αποτελούν έμμεση φορολόγηση». Σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο, αυτό το ποσοστό είναι σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους και η άποψη του ΔΝΤ «δεν φαίνεται να επικρατεί».

Βέβαια τα μέτρα που έχουν προς το παρόν ακουστεί για την κάλυψη του επιπλέον 1% (αύ­ξηση φόρων σε κινητή τηλεφωνία και συνδρομητική τηλεόραση, εξίσωση της τιμής του πε­τρελαίου κίνησης με τη βενζίνη, φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές κ.λπ.) πλήττουν και τα μικρομεσαία και χαμηλά εισοδήματα.

Τα παραπάνω σε συνδυασμό με το σκληρό φορολογικό, το οποίο προβλέπει αυξήσεις στους φόρους εισοδήματος και νέα έκτακτη εισφορά, προφανώς διαμορφώνουν άλλη εικό­να από αυτή που επιθυμεί η κυβέρνηση, με τα βάρη να πέφτουν ξανά στους μικρομεσαίους. Υπό αυτό το πρίσμα η δήλωση Χουλιαράκη στη Βουλή ότι αν πάμε καλά στα έσοδα το 2016 δεν θα χρειαστεί να υλοποιηθούν μέτρα το 2017 και το 2018, ακόμη και αν έχουν νομοθετηθεί, μοιάζει με χρύσωμα του χαπιού.

Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, φαίνεται να υπάρχουν ακόμη διαφορές, π.χ. στο θέμα των ποσοστών αναπλήρωσης για τις νέες συντά­ξεις, αν και ενδεχομένως, με βάση το ευρύτε­ρο κλίμα «ευελιξίας» που καταγράφεται, όπως περιγράψαμε παραπάνω, μάλλον για την ώρα να αποφεύγονται δύσκολες αποφάσεις σε ό,τι αφορά ονομαστικές περικοπές καταβαλλόμε­νων συντάξεων από ένα ύψος και πάνω, με το μαχαίρι να πέφτει σε επικουρικές και εφάπαξ.

Μικρές φαίνεται να είναι οι διαφορές και στο θέμα του Υπερταμείου για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, όπου σύμφωνα με πλη­ροφορίες διάφορα ζητήματα έχουν επιλυθεί και μένει να προσδιοριστεί πώς κατανέμονται τα ποσοστά από τα έσοδα.

Παζάρι για «κόκκινα» – «πράσινα»

Από την άλλη, μεγάλες εμφανίζονται οι αποστάσεις στο θέμα των «κόκκινων» δα­νείων και η εικόνα που υπάρχει μέχρι στιγμής είναι ότι οι δανειστές (Ευρωπαίοι και ΔΝΤ σε κοινή γραμμή) εμφανίζονται να ασκούν πιέ­σεις για πλήρη απελευθέρωση της πώλησης των «κόκκινων» δανείων σε funds. Δέχονται διαπραγμάτευση μόνο για «κόκκινα» στεγα­στικά πρώτης κατοικίας ή δάνεια (στεγαστι­κά, επιχειρηματικά και καταναλωτικά) που συνδέονται με την πρώτη κατοικία (π.χ. λόγω υποθήκης). Κι ενώ το παζάρι για το πόσοι θα εξαιρεθούν από την πώληση συνεχίζεται (η κυβέρνηση ζητά εξαίρεση επιχειρηματικών δανείων ύψους έως 500.000 ευρώ, δανεί­ων ελεύθερων επαγγελματιών ύψους μέχρι 250.000 ευρώ και καταναλωτικών δανείων έως 20.000 ευρώ), η πλευρά των δανειστών πιέζει και για πώληση «πράσινων» δανείων, έτσι ώστε να είναι πιο ελκυστικά από άποψη κερδοφορίας τα πακέτα για τα funds. Η κυ­βερνητική εκπρόσωπος επιβεβαίωσε ότι οι συζητήσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο και αφορούν το πώς θα προστατευτούν οι μικρο­μεσαίες επιχειρήσεις και είπε πως δεν έχουν γίνει υποχωρήσεις «ακόμη», αλλά προϊδέασε για «συγκλίσεις», όπου τόνισε ότι έχει σημα­σία τι είδους υποχωρήσεις θα περιλαμβάνουν και «κατά πόσο θα πλήττουν μικρομεσαίους και χαμηλότερα στρώματα».