Του Παναγιώτη Τσόγκα

Οι σαμπάνιες άνοιξαν, ο Πελέ πανηγύριζε με το γνωστό του χαμόγελο της… crest για την επιτυχία και η σάμπα στους δρόμους του Ρίο ντε Τζανέιρο και του Σάο Πάολο ξεκίνησε, για την ανάληψη της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014 από την Βραζιλία.

Του Παναγιώτη Τσόγκα

Οι σαμπάνιες άνοιξαν, ο Πελέ πανηγύριζε με το γνωστό του χαμόγελο της… crest για την επιτυχία και η σάμπα στους δρόμους του Ρίο ντε Τζανέιρο και του Σάο Πάολο ξεκίνησε, για την ανάληψη της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014 από την Βραζιλία.

Κάτω όμως από τη «χρυσόσκονη» ενός από τα πιο σημαντικά αθλητικά γεγονότα του πλανήτη, υπάρχει στη Βραζιλία μια κοινωνική πραγματικότητα που θα… θαφτεί κάτω από το χαλάκι για χάρη της γκλαμουριάς, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εξαφανιστεί. Παρά τα μεγάλα βήματα εκσυγχρονισμού, που έχει κάνει η χώρα του καφέ την τελευταία δεκαετία, δεν έχει καταφέρει να εξαλείψει το τεράστιο πρόβλημα με τις φαβέλες.

Οι φαβέλες είναι οι παραγκουπόλεις των μεγάλων αστικών κέντρων της Βραζιλίας (οι περισσότερες υπάρχουν στο Ρίο ντε Τζανέιρο και το Σάο Πάολο), όπου η φτώχεια, οι άθλιες συνθήκες υγιεινής, το εμπόριο ναρκωτικών και το οργανωμένο έγκλημα έχουν γίνει τρόπος ζωής για τους κατοίκους τους. Οι συνθήκες στις φαβέλες αποτυπώνονται με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο στο film του Φερνάντο Μειρέλες, «Η πόλη του Θεού». Που στην πραγματικότητα είναι εκατοντάδες «πόλεις του Θεού» σε αυτή τη μεγάλη «γωνιά» της Λατινικής Αμερικής.

Μέσα στο κλίμα ποδοσφαιρικής γιορτής στη Βραζιλία, όλα αυτά θα ξεχαστούν. Κατά τραγική ειρωνεία όμως αρκετοί από τους μάγους της «Σελεσάο» που θα πάρουν μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο έχουν μεγαλώσει σε αυτές τις φαβέλες και έχουν μάθει στα γεμάτα φόβο σοκάκια τους, τα μυστικά της στρογγυλής θεάς. Το ποδόσφαιρο μάλιστα ήταν το «διαβατήριό» τους για να ξεφύγουν από την σκληρή τους μοίρα.

Το Σάο Πάολο είναι το αστικό κέντρο με τις περισσότερες και πιο «σκληρές» φαβέλες. Λένε πως η μυρωδιά του θανάτου φτάνει εύκολα σε κάθε σπίτι, το οποίο θρηνεί κι από ένα νεκρό. Από τα ναρκωτικά, από μπλόκο της αστυνομίας, από κάποια αδέσποτη σφαίρα…

Ο 23χρονος άσος της Άρσεναλ Ντενίλσον Παρέιρα Νέβες, σε συνέντευξή του είχε περιγράψει την δική του βιωματική εμπειρία από τη ζωή στις φαβέλες: «Η οικογένειά μου ήταν πολύ φτωχή. Η ζωή στις φαβέλες είναι πάντα επικίνδυνη. Πολλές φορές εγώ και τα αδέρφια μου ήταν σχεδόν αδύνατο να είμαστε έξω από το σπίτι μας. Ολόγυρά μας υπήρχε μόνο η βία και το έγκλημα. Μπορούσαμε να ακούσουμε τους πυροβολισμούς και τα ουρλιαχτά των ανθρώπων που πέθαιναν τα βράδια. Οι περισσότεροι από τα παιδιά που μεγαλώσαμε μαζί έχουν σκοτωθεί στα 17 ή 18 τους χρόνια. Είχαν αναμειχθεί σε διακίνηση ναρκωτικών. Η οικογένειά μου ευτυχώς μας κράτησε μακριά από όλα αυτά, αλλά δυστυχώς αυτή ήταν η ζωή στις φαβέλες. Αυτά τα παιδιά κάποια στιγμή θέλω να τα βοηθήσω».

Τα λόγια του Ντενίλσον δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Η Βραζιλία θα είναι διοργανώτρια ενός τεράστιου ποδοσφαιρικού πάρτι. Αλλά όχι όλη η Βραζιλία. Η πολιτική ηγεσία της χώρας θα δρέπει τους καρπούς της δόξας για την ενδεχομένως άρτια διοργάνωση, σε έναν τόπο που λατρεύει σαν θρησκεία το ποδόσφαιρο. Στις φαβέλες όμως θα υπάρχει ένα άλλο status quo, ένας διαφορετικός νόμος, που δεν έχει σχέση με το Μουντιάλ. Και αυτός σε οδηγεί είτε στη διαφυγή, είτε -πιο συχνά- στο θάνατο.