Οι κυβερνήσεις πέφτουνε αλλά τα αυθαίρετα μένουν και μάλιστα με κάθε κυβερνητική αλλαγή νομιμοποιούνται με όλο και ευνοϊκότερους όρους. Έτσι εξαίρεση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει η σημερινή κυβέρνηση και η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος που παρουσίασε  τον «Νόμο για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», ο οποίος θα βρίσκεται υπό διαβούλευση έως τις 22 Σεπτεμβρίου.

Το σχέδιο νόμου, θέτει πιο ευνοϊκούς όρους για την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, επαναφέρει τον θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης που είχε καταπέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενώ προβλέπει αλλαγές στην έκδοση των οικοδομικών αδειών.

Μείωση προστίμων

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου τα αυθαίρετα κάθε είδους και οι παράνομες χρήσεις που είχαν εγκατασταθεί έως τις 28.7.2011 τακτοποιούνται έως και τις 8.10.2018 με δυνατότητα νέας παράτασης αν χρειασθεί, με το παράβολο να ξεκινά από τα 250 ευρώ και το ειδικό πρόστιμο να μειώνεται.

Το ειδικό πρόστιμο μειώνεται, καθώς εφαρμόζεται το σύστημα αντικειμενικών αξιών που ισχύει από την αρχή του χρόνου και θα λογαριάζεται ανάλογα με την κατηγορία και το είδος του αυθαιρέτου.

Συγκεκριμένα μειώνεται στο μισό το παράβολο υπαγωγής στη ρύθμιση, εκτός από την υψηλή κατηγορία που αφορά ιδιοκτησίες άνω των 5.000 τ.μ., ενώ ορίζει ότι η αποπληρωμή των προστίμων θα γίνεται σε 80 δόσεις αντί για τις 60.

Επίσης, μειώσεις προστίμων 20% προβλέπει το νομοσχέδιο και για όσους υποβάλουν αιτήσεις – δηλώσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων μέσα στο πρώτο εξάμηνο από την ψήφιση του νέου νόμου, ενώ έκπτωση 10% θα έχουν όσοι υποβάλουν σχετική δήλωση το αμέσως επόμενο εξάμηνο. Ακόμα, το νομοσχέδιο προβλέπει έκπτωση 20% επί του συνολικού ποσού του προστίμου, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής και 10% σε περίπτωση καταβολής του 30% του συνολικού ποσού.

Νέες κατηγορίες αυθαιρέτων

Το σχέδιο νόμου διευρύνει τις κατηγορίες των αυθαιρέτων που μπορούν να νομιμοποιηθούν αφού περιλαμβάνει και αυθαίρετες τουριστικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις κεραιών πάνω από την απόληξη κλιμακοστασίου, κατασκευές σταυλικών εγκαταστάσεων, κατασκευές από τον πρώην Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας κ.λπ.

Η νομιμοποίηση με τον νέο νόμο γίνεται υποχρεωτική μετά την εκπόνηση μελέτης για τη στατική επάρκεια των αυθαιρέτων για τις νέες υπαγωγές, αλλά και αυτές που είναι σε εξέλιξη η διαδικασία, βάσει του Νόμου 4178/2013.

Μεταφορά συντελεστή δόμησης

Το σχέδιο νόμου προβλέπει την επαναφορά του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, ο οποίος είχε κριθεί αντισυνταγματικός από το ΣτΕ. Η μεταφορά προβλέπεται σε ζώνες υποδοχής συντελεστή οι οποίες θα καθοριστούν μετά από μελέτη ή στις Ζώνες Αυξημένης Επιβάρυνσης Συντελεστή για τις περιπτώσεις εκείνες που το αυθαίρετο τακτοποιείται εφόσον αγοραστεί συντελεστής δόμησης ίσος με την υπέρβαση δόμησης που έχει πραγματοποιηθεί.

Τα δικαιώματα του συντελεστή δόμησης θα διαχειρίζεται ηλεκτρονικό σύστημα, η Τράπεζα Δικαιωμάτων Δόμησης και Κοινόχρηστων Χώρων, η οποία θα αξιοποιεί και θα διαχειρίζεται δικαιώματα και αξίες δόμησης για λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, θα μπορεί να εκδοθεί τίτλος μεταφοράς συντελεστή για χαρακτηρισμένους κοινόχρηστους χώρους σε περιοχές εγκεκριμένων σχεδίων πόλης κατά προτεραιότητα γι’ αυτούς που έχει γίνει η άρση απαλλοτρίωσης, για διατηρητέα, για ακίνητα με οικοδομήματα που έχουν χαρακτηρισθεί μνημεία, για ακίνητα όπου απαγορεύτηκε η δόμηση για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος ή της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ηλεκτρονικά οι άδειες

Με το σχέδιο νόμου αλλάζει η διαδικασία προέγκρισης – τελικής έκδοσης των οικοδομικών αδειών που θα γίνεται, πλέον, αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο. Έτσι ένας ιδιοκτήτης υποβάλλοντας ηλεκτρονικά τη μελέτη θα παίρνει αυτόματα αριθμό οικοδομικής άδειας και θα μπορεί να ξεκινήσει την οικοδόμηση ενώ η Πολεοδομία είναι υποχρεωμένη να ελέγξει σε τρεις ημέρες το τοπογραφικό διάγραμμα και τους όρους δόμησης και σε 10 ημέρες να έχει ολοκληρώσει τον έλεγχο του διαγράμματος κάλυψης.

Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος

Ο νέος διοικητικός θεσμός του Παρατηρητηρίου Δομημένου Περιβάλλοντος θα συγκροτηθεί κεντρικά στο υπουργείο Περιβάλλοντος καθώς και σε όλες τις Περιφέρειες με σκοπό τον εντοπισμό, την καταγραφή, τον έλεγχο των αυθαίρετων κατασκευών ή αλλαγών χρήσεων και την επιβολή κυρώσεων.

Παράλληλα θα έχει την ευθύνη λειτουργίας και εποπτείας της Τράπεζας Δικαιωμάτων Δόμησης και Κοινόχρηστων Χώρων, αλλά και την παρακολούθηση της ηλεκτρονικής πολεοδομικής ταυτότητας σε επίπεδο δήμου αφού θα τηρεί το Μητρώο Ταυτότητας Κτηρίου, το Μητρώο Ελεγκτών Δόμησης καθώς και το ηλεκτρονικό αρχείο όλων των οικοδομικών αδειών της επικράτειας