Με την ικανοποίηση ότι στη Σύνοδο του Νότου – η οποία θα έχει και συνέχεια – έθεσε την ατζέντα για μια πιο κοινωνική Ευρώπη, ανεβαίνει η Αθήνα στη Μπρατισλάβα για τις εργασίες της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. (αύριο), όπου θα αρχίσει η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης στη μετα-Brexit εποχή. 

Η κινητικότητα που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες στο επίπεδο των δηλώσεων εν όψει της συνόδου, με τις Βρυξέλλες, την ΕΚΤ (Ντράγκι), τους ευρωσοσιαλιστές (Πιτέλα), τον Ρέντσι, τον υπουργό Οικονομικών της Μάλτας να θέτουν ζήτημα μετατόπισης της ατζέντας από τη λιτότητα στην ανάπτυξη, δείχνει πώς ανοίγει μια συζήτηση και κυρίως ένα παζάρι όπου ο καθένας προσπαθεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του. Το αν αυτό ανοίγει τον δρόμο σε σταθερές συμμαχίες, μένει να φανεί, αλλά προς το παρόν αυτές μάλλον είναι ευκαιριακές.

 

Η Αθήνα θεωρεί ότι με τη Σύνοδο του Νότου και την κοινή Διακήρυξη των «7» (που δεν παραλείπει να σημειώνει ότι αποτελεί έναν συγκερασμό στη βάση των κοινών συμφερόντων και όχι της ιδεολογικοπολιτικής συγγένειας) πρόσφερε έναν πολύ σημαντικό καταλύτη στη συζήτηση και κατάφερε να εκφράσει την ανησυχία που υπάρχει στους ηγετικούς κύκλους της Ε.Ε. μετά την απόφαση των Βρετανών για Brexit.

Στη Μπρατισλάβα πάντως η συζήτηση αναμένεται να είναι σε προκαταρκτικό στάδιο και, δεδομένου ότι η σύνοδος είναι άτυπη, δεν θα υπάρξει κείμενο συμπερασμάτων. 

 

Η ατζέντα είναι η ίδια με αυτήν που συζητήθηκε και στην ευρωμεσογειακή σύνοδο, δηλαδή η άμυνα και η ασφάλεια, το προσφυγικό και η οικονομία. Σε γενικές γραμμές το κυβερνητικό επιτελείο διακρίνει δύο πόλους, αυτόν των ανατολικών χωρών με βασική έκφραση τις χώρες του Βίσεγκραντ (Σλοβακία, Τσεχία, Πολωνία, Ουγγαρία) και από την άλλη τους «7» του Νότου (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα, Κύπρος), με τη Μέρκελ κάπου στη μέση να συνδιαλέγεται πότε με τους μεν, πότε με τους δε, ανάλογα με το αντικείμενο. 

 

Σε ό,τι αφορά την άμυνα και την ασφάλεια, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι μεσογειακές χώρες δεν φέρνουν αντίρρηση στο καταρτιζόμενο γερμανογαλλικό σχέδιο, στον βαθμό που θα λαμβάνεται υπόψη η σημασία των μεσογειακών χωρών για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, οι διαιρέσεις είναι γνωστές, ενώ αναφορικά με την οικονομία από το Μαξίμου επισημαίνεται ότι πρέπει να ανοίξουν όλοι τα χαρτιά τους, όπως έκαναν οι Νότιοι στην Αθήνα. 

 

Στο μεταξύ, το Μαξίμου ουσιαστικά θεωρεί ότι με τις θέσεις της ευρωμεσογειακής συνόδου συμπλέουν και οι Βρυξέλλες, δεδομένων των όσων είπε χθες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν κλοντ Γιούνκερ κατά την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση της Ευρώπης. Κυβερνητικές πηγές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ομιλία Γιούνκερ, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων 

τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι «η Ευρώπη δεν είναι αρκετά κοινωνική και αυτό οφείλουμε να το αλλάξουμε», 

την ανακοίνωση για τον διπλασιασμό των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, καθώς και 

την αναφορά του στην ανάγκη να υπάρξει «ευφυής ευελιξία» στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. 

Εξίσου σημαντική, σημείωναν, είναι «η δέσμευση της Επιτροπής να κάνει πρώτη της προτεραιότητα την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, ιδίως της νεολαίας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού στην Ευρώπη».

 

Το Μαξίμου καλωσόρισε επίσης τις αναφορές Γιούνκερ στην ανάγκη για «αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή των βαρών της προσφυγικής κρίσης ανάμεσα στα κράτη-μέλη, προώθηση της μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης προσφύγων καθώς και σύσταση ευρωπαϊκής ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής για τον έλεγχο των συνόρων της Ε.Ε.».

Οι θέσεις αυτές, που είναι και οι θέσεις της Συνόδου της Αθήνας, υπογραμμίζουν από την κυβέρνηση, «πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο σοβαρής επεξεργασίας» στην επικείμενη Σύνοδο της Μπρατισλάβα.

 

Στην Μπρατισλάβα η Αθήνα θα δώσει ξανά τη μάχη των συμμαχιών στον βαθμό που το παιχνίδι έχει ανοίξει και συντελούνται ανακατατάξεις, επομένως τα πράγματα είναι υπό διαμόρφωση.

Σαφώς ένας πυλώνας που ενδιαφέρει πολύ την κυβέρνηση είναι η προσέγγιση με τους ευρωσοσιαλιστές, αν και από το Μαξίμου δηλώνουν κατηγορηματικά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως βασικός κυβερνητικός εταίρος ανήκει στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και δεν ενδιαφέρεται να προσχωρήσει στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το ζήτημα αυτό φαίνεται πως ανακινήθηκε μετά την ευρωμεσογειακή σύνοδο της περασμένης Παρασκευής από Ολάντ και Ρέντσι (σύμφωνα με δημοσίευμα του Euro2day) υπό το σκεπτικό ότι έτσι θα καταγραφεί μια «νίκη» του κέντρου έναντι των άκρων.

 

Από το Μαξίμου πάντα, επιμένουν ότι αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι οι συμμαχίες, οι συγκλίσεις, η διάνοιξη διαύλων επικοινωνίας και όχι η αλλαγή πολιτικού στρατοπέδου – ως προς αυτό παραπέμπουν στην πρόταση Τσίπρα στη συνέντευξή του στο Euractiv.gr, περί ενός φόρουμ διαλόγου μεταξύ αριστερών, σοσιαλιστών και πράσινων. Και μπορεί από την κυβέρνηση να απορρίπτουν κάθε ενδεχόμενο ένταξης στους ευρωσοσιαλιστές, ωστόσο μοιάζει αυτό να μην έχει μόνο ιδεολογικο-πολιτική αφετηρία, αλλά να πατά και σε έναν πολιτικό «υπολογισμό» που λέει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει χρήσιμος συνομιλητής για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία στον βαθμό που η προσέγγισή της μαζί του μπορεί να της προσφέρει άλλοθι «ριζοσπαστικοποίησης».

 

Αντιστοίχως και στο εσωτερικό της χώρας ο κυβερνητικός πόλος του ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να προβάλει ως αριστερή δύναμη που υπό όρους ηγεμονίας της ρυμουλκεί προς το μέρος της την εγχώρια σοσιαλδημοκρατία, εν ολίγοις το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ. 

Προς το παρόν η σχέση αυτή βρίσκεται στον «πάγο» και ο Τσίπρας θα συνεχίσει να πιέζει τη Χαριλάου Τρικούπη διά της ευρωπαϊκής οδού. Απαντώντας στο «Π» κατά τη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός απαξίωσε πλήρως τις εγχώριες διεργασίες για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς (που άλλωστε πάνε από ναυάγιο σε ναυάγιο) και εμμέσως απηύθυνε νέο κάλεσμα προς τη Φώφη Γεννηματά. Το αίτημα του διαλόγου για την έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση της Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας παραμένει επίκαιρο, είπε και πρόσθεσε: «Εμείς παίζουμε σημαντικό ρόλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη συνάντηση και τον διάλογο αυτόν». Ωστόσο επέρριψε ευθύνες στην άλλη πλευρά για το γεγονός ότι «με δική τους επιλογή δεν υπάρχει καμία δυνατότητα σε άμεσο χρόνο ενός ουσιαστικού διαλόγου», επομένως ούτε δυνατότητα κυβερνητικής διεύρυνσης «με δυνάμεις που έχουν αποφασίσει να παίζουν έναν ρόλο συμπληρωματικό στο πολιτικό σύστημα, στηρίζοντας τη Νέα Δημοκρατία του κυρίου Μητσοτάκη».