Στοιχεία – σοκ, που δοκιμάζουν – αν δεν ξεπερνούν – τα όρια και τις αντοχές του πολιτισμένου κόσμου, έδωσε πρόσφατα το υπουργείο Δικαιοσύνης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, για ένα φαινόμενο που τείνει να πάρει τις διαστάσεις μάστιγας.

Στοιχεία – σοκ, που δοκιμάζουν – αν δεν ξεπερνούν – τα όρια και τις αντοχές του πολιτισμένου κόσμου, έδωσε πρόσφατα το υπουργείο Δικαιοσύνης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, για ένα φαινόμενο που τείνει να πάρει τις διαστάσεις μάστιγας.

Κακοποιημένες γυναίκες, παιδιά που κυριολεκτικά πεθαίνουν από το ξύλο στα χέρια των γονιών τους ή κακοποιούνται αμείλικτα, συνιστούν μια ζοφερή πραγματικότητα που προσβάλλει κάθε έννοια ανθρώπινης διάστασης. Κι όσοι πιστεύουν ότι αυτά αφορούν επιλεκτικά κάποιες χώρες, οι διεθνείς στατιστικές αποδεικνύουν ότι το ξύλο και η βία σε κάθε της μορφή, με θύματα γυναίκες και παιδιά, είναι φαινόμενο αταξικό που αφορά όλες τις ανεπτυγμένες κοινωνίες και όχι μόνο τις λεγόμενες τριτοκοσμικές.

Η νέα γενική γραμματέας Ισότητας Μαρία Στρατηγάκη ανέφερε ότι μόνο τους τελευταίους 17 μήνες σημειώθηκαν 35 δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους! Την ίδια στιγμή, τους πρώτους εννέα μήνες του 2009 (Ιανουάριος – Σεπτέμβριος), τα Συμβουλευτικά Κέντρα Ισότητας των Δύο Φύλων δέχθηκαν 1.661 τηλεφωνήματα από κακοποιημένες γυναίκες που ζητούσαν βοήθεια και κλείστηκαν 657 ραντεβού για νομική βοήθεια και ηθική υποστήριξη.

Κι όμως, αντί για τις απαιτούμενες 300 θέσεις φιλοξενίας τους, στην Αθήνα υπάρχουν μόνο 18 στον ξενώνα του Δήμου Αθηναίων… Το υπουργείο βέβαια ανακοίνωσε τη δημιουργία δώδεκα νέων συμβουλευτικών κέντρων, ένα σε κάθε διοικητική περιφέρεια, και άλλα μέτρα νομοθετικού και δομικού περιεχομένου που θα χρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκά κονδύλια την επόμενη τετραετία. Τι θα γίνει όμως όταν ολοκληρωθεί η χρηματοδότηση;

Το πιο ανησυχητικό απ’ όλα όμως είναι ότι ακόμα και στην πολιτισμένη Ευρώπη υπάρχουν φορές που η βία θεωρείται αποδεκτή!

Ξύλο και των… γονέων

Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, το – όχι και τόσο μακρινό – 1999 για την ενδοοικογενειακή βία εις βάρος των γυναικών έδειξε ότι το 2,3% των Ευρωπαίων θεωρούσαν αυτήν τη βία «αποδεκτή σε ορισμένες περιπτώσεις» και το 0,7% «σε κάθε περίπτωση»! Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι 3 στους 100 Ευρωπαίους θεωρούσαν την ενδοοικογενειακή βία δικαιολογημένη – αποδεκτή συμπεριφορά!

Ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Μια ανασκόπηση του 2005 ανάμεσα σε 35 εθνικές μελέτες έδειξε ότι ένα ποσοστό ανάμεσα στο 10% και το 52% των γυναικών έχει καταγγείλει σωματική κακοποίηση από κάποιον σύντροφο σε κάποια φάση της ζωής του. Ταυτοχρόνως ένα ποσοστό από 10% έως 30% των γυναικών ανέφερε ότι έχει υποστεί σεξουαλική βία από κάποιον σύντροφο.

Προσέξτε: Μιλάμε μόνο για τις περιπτώσεις για τις οποίες υπήρχαν καταγγελίες, ενώ τα φαινόμενα βίας που παραμένουν ανομολόγητα πίσω από τις κλειστές πόρτες εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσια. Η ίδια έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες – θύματα ενδοοικογενειακής βίας σε ποσοστό 55% έως 95% δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα ούτε αναζητούν βοήθεια υπό τον φόβο του κοινωνικού στιγματισμού…

Στη Γηραιά Ήπειρο το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών εκτιμά ότι περίπου μία στις πέντε γυναίκες έχει υποβληθεί σε σωματική βία από κάποιον σύντροφο, ενώ σε ποσοστό 12%-15% εκτιμάται ότι είχαν κάποια «βίαιη σχέση» μετά την ηλικία των 16 ετών.

 

Παιδιά τα συνήθη θύματα…

Όπως έχει καταγράψει ο ΟΗΕ, εξάλλου, σχεδόν τα μισά παιδιά σε όλο τον κόσμο (133 εκατομμύρια από τα 275) βιώνουν τη βία στο σπίτι τους κάθε χρόνο. Από αυτά, τα 4,6-11,3 εκατομμύρια ζουν στις ανεπτυγμένες χώρες, είναι δηλαδή τα παιδιά της διπλανής πόρτας…

Φυσικά τα στοιχεία δεν αφορούν τις υπανάπτυκτες περιοχές ή τις κοινωνίες με χαμηλό έως ανύπαρκτο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Το αλύπητο ξύλο ή οι άλλες μορφές βίας σε βάρος των ανυπεράσπιστων παιδιών οδηγούν στον θάνατο τέσσερα παιδιά κάτω των 14 ετών κάθε μέρα στην Ευρώπη! Δηλαδή 1.300 παιδιά κάθε χρόνο!

Η UNICEF μελέτησε τους θανάτους από κακοποιήσεις παιδιών σε 30 πλούσια κράτη, ανάμεσά τους και 23 ευρωπαϊκά, και τα στοιχεία που κατέγραψε είναι ανατριχιαστικά: Περίπου 3.500 παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από κακοποίηση ή παραμέληση. Κάθε εβδομάδα πεθαίνουν δύο παιδιά στην πλούσια Γερμανία και την ευνομούμενη Αγγλία και τρία στη Γαλλία! Ακόμη πιο ανατριχιαστική είναι η διαπίστωση ότι «όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο πιθανό είναι να πεθάνει στα χέρια κάποιου στενού συγγενή»…

 

Δυσβάσταχτο το κόστος

Το κόστος της διάλυσης της οικογενειακής μονάδας και των επιμέρους αποτελεσμάτων της οικογενειακής βίας για την κοινωνία είναι τεράστιο. Σύμφωνα με ένα μαθηματικό μοντέλο που καταρτίστηκε για την Αγγλία το 2004, εκτιμάται ότι το ετήσιο κόστος της ενδοοικογενειακής βίας (σ.σ.: μόνο εις βάρος των γυναικών, χωρίς να περιλαμβάνονται περιπτώσεις βίας κατά άλλων μελών της οικογένειας) ανερχόταν σε περίπου 4,3 δισ. ευρώ, ενώ για τους εργοδότες περίπου 2 δισ. ευρώ.

Το μαθηματικό μοντέλο, εξάλλου, κατάφερε να καταγράψει και το κόστος της ανθρώπινης και συναισθηματικής δυστυχίας, που ανέρχεται στα 25 δισ. τον χρόνο, ενώ ειδικά για την Αγγλία το συγκεκριμένο κόστος ανέρχεται στα 555 ευρώ ανά άτομο ετησίως. Στο κόστος αυτό περιλαμβάνονται τα έξοδα της αστυνομίας και των κλάδων του συστήματος Δικαιοσύνης, η υγειονομική περίθαλψη, η έκτακτη στέγαση, η αστική νομική υποστήριξη, άλλες υπηρεσίες, καθώς και η απώλεια της παραγωγικότητας από τα άτομα που υφίστανται βία.

Αντίστοιχες μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί και σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία το κόστος της ενδοοικογενειακής βίας εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 91 εκατ. ευρώ τον χρόνο, στην Ισπανία 2,4 εκατ. ευρώ και στην Ολλανδία 151 εκατ. ευρώ!

Πίσω από τα οικονομικά μεγέθη, ωστόσο, βρίσκονται πραγματικές ανθρώπινες τραγωδίες. Που ακόμα επιτρέπουμε να συμβαίνουν. Εμείς, οι «πολιτισμένοι”…