Μια πτυχή του ανασχηματισμού της κυβέρνησης, στην οποία δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία, αφορά την «αλλαγή φρουράς» στο υπουργείο Παιδείας. Όχι τόσο λόγω του θορύβου που προκάλεσε η απομάκρυνση του Νίκου Φίλη όσο εξαιτίας της ανάληψης του χαρτοφυλακίου από τον Κώστα Γαβρόγλου.

 

Ο Κ. Γαβρόγλου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης, ως πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής τον περασμένο Μάιο είχε δημοσιοποιήσει το πόρισμα που προέκυψε στο πλαίσιο του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία.

 

Ένα κείμενο περίπου 100 σελίδων, το επονομαζόμενο «πόρισμα Γαβρόγλου», επισκιάστηκε όταν δημοσιοποιήθηκε από τις αντιδράσεις που προκάλεσε το πόρισμα της ετέρας επιτροπής διαλόγου για την Παιδεία, αυτής του Αντώνη Λιάκου (είναι γνωστός ο θόρυβος που είχε προκληθεί από τα «βασιλόπουλα» και τις «πριγκίπισσες», μια παράγραφο 60 λέξεων σε ένα κείμενο 131 σελίδων…).

Ωστόσο, το «πόρισμα Γαβρόγλου» αφορά όλες σχεδόν τις πτυχές του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας και, ως ο εμπνευστής του, ο νέος υπουργός Παιδείας καλείται τώρα να το υλοποιήσει και να μεταρρυθμίσει συνολικά την επί μακρόν ταλανιζόμενη από προβλήματα εκπαίδευση στη χώρα.

 

Το «πόρισμα Γαβρόγλου» συναρθρώνεται σε έξι βασικούς άξονες δράσης:

 Αυτονομία στις σχολικές μονάδες.

  Επαναθεώρηση του περιεχομένου των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων.

 Εκπαίδευση / μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών.

 Οργάνωση, διοίκηση και οικονομικά της εκπαίδευσης.

 Τύποι σχολείων.

 Ειδική αγωγή.

 

Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των δεκάδων προτάσεων του πορίσματος, ο Γαβρόγλου φαίνεται ότι… έβλεπε μακριά, καθώς αυτό απλώνεται έως το 2022, με μέτρα βραχυπρόθεσμης, μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης εφαρμογής, που απλώνονται σε όλα τα «μήκη και πλάτη» του εκπαιδευτικού συστήματος. 

 

Για παράδειγμα στα βραχυπρόθεσμα μέτρα περιλαμβάνεται η επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη δημιουργική χρήση των νέων τεχνολογιών, στα μεσοπρόθεσμα η διαμόρφωση νέου συστήματος εισαγωγής, αρχικά με χρήση των συμπερασμάτων του εθνικού και κοινωνικού διαλόγου, και στα μακροπρόθεσμα η αξιόπιστη και έγκυρη ενημέρωση του πληροφοριακού συστήματος για τις ανάγκες σε εκπαιδευτικό δυναμικό.

Ο ίδιος, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, έθεσε τρεις βασικούς στόχους της υπουργίας του: τριετές σχέδιο για την Παιδεία με αυστηρά χρονοδιαγράμματα, μεταρρύθμιση που αφορά τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, τις πανελλήνιες εξετάσεις και το σύστημα εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και συγκρότηση ενιαίου χώρου εκπαίδευσης και έρευνας.

 

Όπως προαναφέρθηκε, το πόρισμα είναι λεπτομερειακό ως προς τις προτάσεις και την ανάπτυξή τους. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημεία – «κλειδιά», τα οποία αναμένεται να καθορίσουν την πιθανή επιτυχία ή αποτυχία του. Για παράδειγμα το πόρισμα στον άξονα περί αυτονομίας της σχολικής μονάδας προτείνει την «Aυτoαξιολόγηση της σχολικής μονάδας: αποτίμηση του έργου και της συνολικής λειτουργίας της με στόχο τη βελτίωση και όχι την επιβολή κυρώσεων». 

 

Παρότι εκπαιδευτικοί έχουν ήδη παρατηρήσει ότι η πρόταση αυτή προσομοιάζει με πρόταση που είχε κατατεθεί στο πλαίσιο διαλόγου που είχε πραγματοποιηθεί επί συγκυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ και υπουργίας Αρβανιτόπουλου, το ζήτημα της αξιολόγησης αποτελεί μόνιμο αγκάθι στις σχέσεις υπουργείου Παιδείας – εκπαιδευτικών ομοσπονδιών, με τους εκπαιδευτικούς να εκφράζουν διαρκή καχυποψία για τους στόχους και την αξιοποίηση των συμπερασμάτων της αξιολόγησης από την πολιτεία.

 

Παράλληλα σημείο τριβής εκτιμάται ότι θα αποτελέσει και η πρόταση για μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών «μετά από εκπόνηση μελέτης που θα καταγράφει με ορθολογικό τρόπο τις ανάγκες» των σχολείων, καθώς θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι… αριθμοί του υπουργείου θα υπολείπονται σημαντικά των εκτιμήσεων της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ για ανάγκες σε μόνιμους διορισμούς στα δημόσια σχολεία.

Από την άλλη, πάντως, η σαφής τοποθέτηση του πορίσματος περί γενναίας αύξησης της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης ακούγεται ευχάριστα στ’ αυτιά της εκπαιδευτικής κοινότητας, αλλά θα πρέπει να πάρει το ΟΚ των δανειστών, οι οποίοι κάθε άλλο παρά δεκτικοί εμφανίζονται σε δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα.

 

Το πόρισμα αναφέρεται σε νέο σύστημα πρόσβασης από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρξει «διαμόρφωση πρότασης νέου συστήματος εισαγωγής λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα του εθνικού και κοινωνικού διαλόγου». 

 

Προσθέτει δε πως «αποσυνδέονται οι ενδοσχολικές εξετάσεις από την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και δημιουργούνται προϋποθέσεις ώστε οι μαθητές να σπουδάζουν τα γνωστικά αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν. Επίσης διαμορφώνονται προϋποθέσεις για τον σταδιακό περιορισμό του ρόλου της παραπαιδείας που λειτουργεί απαξιωτικά ως προς το σύνολο του εκπαιδευτικού μας συστήματος». 

Το πόρισμα υπογραμμίζει ότι «προϋπόθεση επιτυχίας αποτελεί ο συστηματικός σχεδιασμός και η σταδιακή υλοποίηση των αλλαγών, ώστε το νέο σύστημα εισαγωγής να είναι έγκυρο και δίκαιο και να ανταποκρίνεται στις υπάρχουσες ανάγκες και προτεραιότητες. Επίσης, να προβλέψει διαδικασίες και να προσφέρει χρόνο ώστε οι προτεινόμενες αλλαγές να συμβαδίσουν με τις απαραίτητες αλλαγές νοοτροπίας στην κοινωνία και το σχολείο. Απαραίτητη επίσης προϋπόθεση είναι να μην αιφνιδιασθούν μαθητές και γονείς και να υπάρξει αποδοχή από την κοινωνία και την εκπαιδευτική κοινότητα». 

 

Όλα αυτά ακούγονται ενδιαφέροντα, ωστόσο ερώτημα παραμένει προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί το νέο σύστημα αλλά και από πότε θα εφαρμοστεί, αν και στόχος του Γαβρόγλου φαίνεται ότι είναι η ταχεία θεσμοθέτησή του. Άλλωστε, μιλώντας στον ρ/σ Στο Κόκκινο, ο ίδιος σημείωσε: «Ελπίζω να καταργηθούν οι Πανελλήνιες και το σχολείο να αρχίσει να παίζει ουσιαστικό ρόλο. Στόχος είναι τα παιδιά που θα μπουν στην A’ Λυκείου τον Σεπτέμβριο του 2017 να γνωρίζουν με ποιο σύστημα θα μπουν στις σχολές».